Mensen en bonobo’s tonen opvallende overeenkomsten én verschillen als ze foto’s van soortgenoten zien. Beiden zijn meer geïnteresseerd in foto’s van soortgenoten die emoties vertonen. Maar mensen letten vooral op foto’s van bekenden en bonobo’s op die van onbekende soortgenoten. Dat blijkt uit onderzoek…

Het onderzoek van orthopedagoog Nienke Bouw laat zien dat de sociale ontwikkeling van jonge kinderen met een extra X- of Y-chromosoom kwetsbaar is. Die kwetsbaarheden worden groter naarmate deze kinderen ouder zijn. Ook blijkt dat een gedeelte van de kinderen met een extra X- of Y-chromosoom de diagnose…

Een goud- en zilverschat van munten en sieraden uit de vroege Middeleeuwen is opgedoken in Twente. Waarschijnlijk werden de kostbaarheden bewust achtergelaten. De Volkskrant interviewde archeoloog Frans Theuws over deze unieke vondst.

Bij het boerenleven in de vroege Middeleeuwen denk je al snel aan hard werk en relatieve armoede. Toch worden bij opgravingen van boerennederzettingen vaak luxe gouden en zilveren objecten gevonden. Hoe zit dat? Professor Frans Theuws vertelt erover in twee podcasts.

Zo af en toe duiken manuscripten op die eeuwenlang zijn verscholen gebleven in de verzamelingen van bibliotheken en archieven. In het archief van de 17de-eeuwse Bibliotheca Thysiana aan het Rapenburg in Leiden, dat wordt bewaard in de Leidse universiteitsbibliotheek, ontdekte de Rotterdamse onderzoeker…

Een team van vier Leidse masterstudenten heeft zich gekwalificeerd voor de finale van de prestigieuze Helga Pederson Moot Court Competition. Deze finale vindt plaats in mei in het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.

Waar komen de eerste mensen vandaan? Als antwoord op die vraag bestaan honderden verschillende vertellingen. In NRC gaan emeritus hoogleraar Mineke Schipper en onderzoeker Lara Weiss in op deze scheppingsmythen.

Boeren zijn vaak neergezet als passieve ontvangers van goederen in de vroege Middeleeuwen: ze speelden zelf nauwelijks een rol in de macro-economie. De elite zouden daarentegen een belangrijke rol spelen in the regionale en internationale uitwisselingsnetwerken. Niet is minder waar, concludeerde Wim…

In teksten over de geschiedenis van de islam ligt de nadruk bijna altijd op de geschiedenis van de soennitische meerderheid. Universitair hoofddocent islamgeschiedenis Edmund Hayes wil dat dit verandert. Zijn nieuwe door de ERC gefinancierde project richt zich op de ontwikkeling van de vroege sjiitische…

Hoe ontstaan sterrenstelsel? Daar gaat astronoom Mariska Kriek de komende jaren onderzoek naar doen. Ze krijgt een NWO Vici-subsidie van 1.5 miljoen euro om sterrenstelsels in het vroege heelal te bestuderen. ‘Dit onderzoek gebruikt nieuwe en ongekende waarnemingen van de James Webb-ruimtetelescoop…

In digitale archieven liggen ongelooflijk veel archeologische rapporten opgeslagen. Wie daar informatie in wil zoeken, moet dat vaak handmatig doen. En dat is echt monnikenwerk. Archeoloog Alex Brandsen heeft nu met deep learning, een vorm van kunstmatige intelligentie, een zoekmachine ontwikkeld die…

Tegenwoordig werken en vergaderen we veel online. Videobellen levert twee veelgehoorde klachten op: algehele vermoeidheid en het gemis van non-verbale signalen. Op deze pagina geven we tips & tricks hiervoor.

Waar andere onderzoekers deze primaten van een afstandje bestuderen, probeert Mariska Kret juist hun innerlijke wereld en dus ook hun emoties te begrijpen. Daarmee slaat ze de brug tussen mensen en onze naaste verwanten. Beluister de NPO1 Podcast De nacht van.

In de nieuwe videoreeks ‘De wereld van taalwetenschap’ vertellen alumni en wetenschappers over hun passie voor hun vakgebied. Promovenda Meike de Boer weet alles over het woordje ‘uh’.

De geschiedenis van de mens is niet los te zien van de geschiedenis van materialen: neem er één weg en de samenleving zou er totaal anders uit hebben gezien. Maar nu vernietigt ons materiaalgebruik het maatschappelijke fundament dat deze materialen − glas, beton, plastic, kunstmest en staal − mogelijk…

In het National Geographic magazine van deze maand staat een artikel over het onderzoek van een van onze eigen archeologen, Dr. Nathalie Brusgaard.

Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben ontdekt hoe malariaparasieten ontkomen aan het afweersysteem van muggen. Het zogenoemde QC-enzym verandert eiwitten aan de buitenkant van de malariaparasiet op zo’n manier dat de afweercellen de parasiet niet meer kunnen herkennen.…

Maar liefst vier wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben een prestigieuze Vici-beurs gekregen. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft dat bekendgemaakt. De gehonoreerde aanvragen zijn afkomstig van onderzoekers van de Faculteit der Sociale Wetenschappen, de Sterrewacht…

Sommige bacteriën blijken net als wij eiwitten te hebben die het DNA in hun cellen organiseren. Die doen dat alleen net even anders. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van bio-chemici van het Leiden Institute of Chemistry en het Max Planck Institute for Biology. De ontdekking helpt ons beter begrijpen hoe…

Psycholoog Ellen de Bruijn onderzoekt wat hormonale schommelingen doen met gedrag en welzijn van vrouwen. De nationale wetenschapsfinancier NWO honoreert haar onderzoek met een Vici-beurs; eerder dit jaar ontving ze een ERC Consolidator Grant. Lees het interview met De Bruijn over haar onderzoek.

Promovendus en Face of Science Patricia Kret vertelt in het Leidsch Dagblad over haar onderzoek naar het gebruik van amuletten in de Romeinse oudheid en het vroege christendom. Hoe gingen mensen van toen met hun onzekerheden en angsten om?

‘Vanaf de vroege steentijd zijn mensen door het gebied getrokken en hebben ze hier geleefd’

De Romeinse politicus Cicero was een briljant staatsman, maar ook een blaaskaak. Dat stelt universitair docent Leanne Jansen in een interview in NRC.

Vanaf collegejaar 2024-2025 gaat de hele universiteit toetsplatform Ans gebruiken voor digitaal toetsen. Voor de Faculteit Geesteswetenschappen betekent dit dat we overstappen van Remindo naar Ans in het tweede semester (februari 2025).

Jasper Knoester is de decaan van de Faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven.

Steeds meer mensen krijgen te maken met klimaatverandering. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we klimaatbestendig en -neutraal handelen? We vroegen het aan klimaat- en aardwetenschapper en docent bij de leergang Klimaatverandering Joeri Reinders. Joeri: ‘Hoe klimaatverandering wordt gezien staat de mens…

Van het voorspellen van Alzheimer tot de groei van schadelijke bacteriën in water: de algoritmes van psycholoog Marjolein Fokkema zijn toepasbaar in vele disciplines. Ze leveren ook inspiratie voor haar liedjes, theater én levenslessen. Wat drijft deze rockende wetenschapper in de wereld van AI?

Technologie en privacy, vertrouwen en wantrouwen. De discussie hierover laaide op toen de universiteit scanners plaatste en studenten in verzet kwamen. Woensdag 2 februari onderzoeken experts van de Universiteit Leiden dit thema op het gelijknamige symposium. We bellen met Roy de Kleijn, als informaticus…

Omdat het economisch recht, het milieurecht en de rechten van de mens onvoldoende op elkaar inspelen, is de implementatie van duurzame ontwikkeling lastig.

De toeslagenaffaire onthulde dat er nog veel te verbeteren valt aan het gebruik van algoritmen door de overheid. Volgens universitair docent Melanie Fink moeten empathie en waardigheid terugkeren bij bestuursorganen. Zij kreeg een Veni-subsidie om dit te onderzoeken.

Nog altijd is niet duidelijk hoe de neanderthalers zijn uitgestorven. Maar lange tijd gold één theorie als de meest waarschijnlijke: de opkomst van de superslimme Homo sapiens, de moderne mens dus. Inmiddels is deze concurrentiehypothese echter niet meer de dominante theorie onder wetenschappers, blijkt…

Universitair docent Astrid Van Weyenberg heeft de Onderwijsprijs van de Faculteit Geesteswetenschappen gewonnen. ‘Astrid is een mooi mens dat goed kan lesgeven.’

De tragedie staat schijnbaar diametraal tegenover moraal en recht. Waar de tragedie de grillige breuklijnen en troebele wateren van denken en doen confronteert, bewegen recht en moraal in andere richting, naar heldere orde, herstel en behoud. Toch moeten beide in samenhang worden bezien, zoals in dit…

In deze aflevering praten we met Mariska Kret over de uitingen van emoties in mens en dier. Mariska onderzoekt de overeenkomsten en verschillen in de emotie expressie bij mensen en primaten. Wil je meer te weten te komen over Mariska's onderzoek en ontdekken waarom het belangrijk is dat we meer leren…

AI kan elke dag meer dan de dag ervoor, maar niemand kan uitleggen hoe AI precies doet wat het doet. In het nieuwe televisieprogramma 'We gaan er allemaal aan' onderzoekt Valerio Zeno verschillende rampscenario’s waardoor de mensheid ten onder kan gaan.

Hoogleraar Mariska Kret ontvangt de Mercator Sapiens Stimulus, een nieuwe wetenschapsprijs van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij (KHMW). Aan de prijs is een geldbedrag van 1 miljoen euro verbonden.

De Gezondheidsraad heeft een advies gepubliceerd onder de titel ‘Ethische en juridische overwegingen Covid-19’. Bedrijven en instellingen mogen volgens de raad vaccinatiebewijzen eisen, maar alleen onder strikte voorwaarden.

Stel dat niemand in Nederland nog dierlijke producten zou eten, wat zou er dan gebeuren? En zou het bijdragen aan meer klimaatrechtvaardigheid? Met die denkoefening gaan milieuwetenschapper Jan Willem Erisman en landschapsarchitect Berno Strootman aan de slag. ‘Soms moet je extreem denken om nieuwe…

Eduard Fosch-Villaronga, Hadassah Drukarch en Bart Custers van eLaw - Centrum voor Recht en Digitale Technologie, onderzoeken met Pranav Khanna , eLaw alumnus, de invloed van automatisering op de interactie tussen mens en robot en verantwoordelijkheid bij chirurgische innovatie.

In deze podcast-aflevering van Beyond Japan onderzoeken Oliver Moxham en Andrew Littlejohn hoe ramp-erfgoed het debat aanwakkert over de relatie tussen de mens en zijn omgeving, en hoe het het geautoriseerde erfgoeddiscours kan verstoren.

Het Klokhuis had een tijdje terug een bijzondere gast. Luc Amkreutz, curator bij het RMO en bijzonder hoogleraar publieksarcheologie, was te zien in een aflevering over de moderne mens en hoe deze is ontstaan.

Een op de 500 à 600 kinderen wordt geboren met drie geslachtschromosomen in plaats van twee. Deze genetische aandoening wordt geslachtschromosomale trisomie genoemd en ontstaat spontaan door een afwijking in de vroege celdeling. Klinisch neuropsycholoog Kimberly Kuiper onderzocht een grote groep jonge…

‘Meer bekendheid voor borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) is cruciaal omdat BPS nog steeds een aanzienlijk stigma heeft’, vertelt Anne Krause-Utz (Klinische Psychologie). Samen met een team internationale topwetenschappers geeft Krause-Utz in een artikel een update van de huidige kennis over deze…

Een internationaal team van astronomen, met onder anderen de Leidse promovendus Elia Pizzati, heeft een aantal oude quasars waargenomen die verrassend genoeg in hun eentje lijken te zweven in het vroege heelal (minder dan een miljard jaar na de oerknal). Tot nu toe gingen astronomen er op basis van…

Een perspectief, een cel, een levensopvatting: waarin kunnen we wel allemaal niet gevangen zitten? Dit is de vraag die Vrij Nederland stelde aan verschillende experts, waaronder universitair docent en research fellow bij de afdeling Criminologie, Joni Reef.

Hoogleraar Jeugdrecht Mariëlle Bruning signaleerde eerder in Argos dat zij zich zorgen maakt over de terugplaatsing naar huis na een uithuisplaatsing van een kind. Dit was aanleiding voor Argos om een uitzending te wijden aan dit thema.

Zes hoogleraren en een lector van de Universiteit Leiden zijn officieel benoemd tot ‘Medical Delta hoogleraar en lector’.

Campus Wijnhaven en het Anna van Buerenplein waren afgelopen zaterdag het decor voor de eerste Haagse 'on campus' proefstudeerdagen sinds de beperkende maatregelen in het hoger onderwijs van maart 2020. Verspreid over de dag bezochten zo’n 200 studenten de campus om dieper te duiken in de 3 FGGA Bachelor…

Hoe maak je een niche onderwerp interessant en toegankelijk? Benjamin Suchard, historisch taalkundige en onderzoeker, lijkt het juiste recept gevonden te hebben met zijn vele diverse projecten naast regulier onderzoekswerk, waaronder een Twitteraccount en een grote internationale film.