Kunst en cultuur, Nacht van ontdekkingen

Optredens, exposities, workshops en inspirerende lezingen: kom 16 september naar kunst- en kennisfestival De Nacht van Ontdekkingen en ga op een ware ontdekkingstocht. Verschillende onderzoekers van de universiteit spreken tijdens het festival, we lichten er een paar uit.

Zaterdag 16 september 2023 vond de Nacht van Ontdekkingen plaats: een zomerse ontmoeting van kunst en wetenschap. Leidse onderzoekers uit diverse vakgebieden inspireerden het publiek met hun baanbrekende zoektocht om onze wereld beter te begrijpen.

Van geschreven taal tot analyse van dierengeluiden; ieder AI-gerelateerd onderwerp komt aan bod. Tijdens de Nacht van Ontdekkingen kun jij je in de UB laten meevoeren op een artistieke en wetenschappelijke reis door de volledige geschiedenis van informatie, kennisdeling en het woord.

Festival

‘Het gaf ons team een boost om te horen dat we echt met een goed idee zitten,’ zegt medisch-chemicus Elmer Maurits over het moment dat ze de Venture Challenge wonnen. Met hun bedrijf Iprotics willen ze een medicijn ontwikkelen dat patiënten met auto-immuunziekten en bloedkankers beter kan behandelen.…

'Psychologen denken dat ik een taalkundige ben, maar taalkundigen denken dat ik een psycholoog ben', zegt cognitief neurowetenschapper Xiaochen Zheng. Met de Veni-subsidie kan ze deze twee onderzoeksgebieden dichter bij elkaar brengen. Lees haar antwoorden op vijf vragen.

Psycholoog Hilmar Zech ontdekte dat mensen met overgewicht na het eten juist meer aangetrokken worden tot voedselplaatjes dan ervoor. Hij deed dat met een oude onderzoeksmethode die hij vernieuwde voor gebruik op de smartphone. Zech promoveert op 30 april.

Toen biologiestudent Mike Groenhof een biologische stamboom van vijftig garnalensoorten maakte voor zijn stage, bleek één exemplaar nog niet eerder beschreven te zijn. Het beestje was achttien jaar geleden verzameld door wetenschappers van Naturalis en was sindsdien onder de radar gebleven.

De afgelopen jaren hebben burgerwetenschappers van het project Erfgoed Gezocht de hele Veluwe en Utrechtse Heuvelrug afgezocht op zoek naar nog onbekend archeologisch erfgoed. Dit onderzoek leverde onder andere een verdubbeling van het aantal bekende grafheuvels op in dit gebied.

Het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Regeneratieve Geneeskunde ging een innovatief onderwijsproject aan: wat als we studenten geschiedenis en biomedische wetenschappen bij elkaar brengen? 'Dit moet onderdeel zijn van elk curriculum.'

Watersalamanders hebben een evolutionaire fout in het DNA, waardoor 50% van de embryo's sterft. Manon de Visser doet haar promotieonderzoek naar deze amfibieën en dat krijgt de afgelopen tijd veel media-aandacht. Bij Radio 1 mocht ze langskomen voor een interview en ook NEMO kennislink schreef over…

Kun je alleen psychedelische ervaringen hebben door paddo's te nemen? Niet volgens Aidan Lyon, filosofisch onderzoeker aan het Instituut voor Psychologie. In deze aflevering legt hij andere manieren uit waarop we onze geest op inzichtelijke manieren kunnen onthullen.

Op 8 april 1911, om 16.00 uur, ontdekte Heike Kamerlingh Onnes supergeleiding in het gebouw dat we nu kennen als de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden, het Kamerlingh Onnes Gebouw. Precies 111 jaar later, op vrijdag 8 april 2022, gaf professor Carlo Beenakker (theoretisch natuurkundige…

Een Europees team van astronomen heeft het grootste stellaire zwarte gat van de Melkweg ontdekt. Het is ruim dertig keer zo zwaar als de onze zon en bevindt zich in het sterrenbeeld Arend op zo'n tweeduizend lichtjaar van de aarde. De sterrenkundigen ontdekten het zwarte gat bij toeval toen ze de vierde…

Het is uitzonderlijk dat een debutant uit de stapel ingezonden manuscripten wordt geplukt. Hoe wordt literair talent dan ontdekt? Slot vertelt over hoe zij werd ontdekt.

Per toeval stuitte student Nederlandse taal en cultuur Evi Dijcks op een gedicht van een voor haar onbekend dichtgenootschap. Toen ook haar docente het genootschap niet kende, wisten ze dat dit een onderzoek waard zou zijn. In Trouw vertelt Evi over haar bijzondere ontdekking van een zeer exclusief…

Meer dan 50 vrijwilligers onderzochten tussen 11 en 15 oktober samen met studenten archeologie van de Universiteit Leiden verschillende heuvels in het Speulder- en Sprielderbos nabij Putten. Dat deden zij in het kader van Erfgoed Gezocht, een citizen science project van Erfgoed Gelderland en de Universiteit…

Met de wandelroutes van Leidse wereldwandelingen ontdek je de achtergrond van Leidse wereldculturen en belangrijke historische momenten. In welk hofje mochten lange tijd alleen Waalse inwoners wonen? En waar ontving de Zuid-Afrikaanse oud-president Nelson Mandela (1918-2013) in 1999 een eredoctoraat?…

Per toeval ontdekte computerwetenschapper Hans-Dieter Hiep (Leiden Institute of Advanced Computer Science en Centrum Wiskunde & Informatica) een ‘gapend gat’ in een veelgebruikte manier om de veiligheid van software te evalueren. Hiep dichtte het gat en zorgde daarmee voor aardig wat opschudding in…

Zes vrouwelijke onderzoekers van de Sterrewacht Leiden hebben voor het eerst dimethylether gedetecteerd in een planeetvormende schijf. Met negen atomen is dit het grootste molecuul dat tot nu toe in een schijf is geïdentificeerd. Dimethylether is ook een voorloper van grotere organische moleculen die…

Sociaal

“Wil je een goede leider zijn? De eerste stap is ontdekken wie je bent.” Op 2 februari sprak Elanor Boekholt-O’Sullivan, de eerste vrouwelijke drie-sterrengeneraal van Nederland, de studenten van het Leiden Leadership Programme toe in een inspirerend seminar over leiderschap en authenticiteit.

In het oriëntatieseminar van het Leiden Leadership Programme deelden docenten en alumni hun ervaringen en stelden potentiële deelnemers hun vragen. Ze leerden dat ook zij leiderschap kunnen tonen. ‘Het LLP geeft je de kans om te reflecteren op wie je bent.’

Onderwijs

Waar krijg je energie van, wat zijn jouw talenten en hoe kun je dit alles toepassen in je toekomstige baan? Dat zijn essentiële vragen die je helpen om je carrièremogelijkheden in kaart te brengen en jouw toekomst vorm te geven. In het vak What’s Next? ga je aan de slag om hier antwoorden op te vind…

Oplichtende bloemen fotograferen, kikkers zoeken en tropische komkommers uit de boom schieten: dat is nog maar een fractie van wat er aan bod kwam tijdens het vak Tropical Biodiversity and Field Methods. Voor deze cursus reizen masterstudenten biologie namelijk twee weken af naar Maleisisch Borneo om…

Een stenen werktuigkit van 2,9 miljoen jaar oud wakkert de discussie aan van welke mensachtige nu eigenlijk de eerste gereedschapsmaker was. Gerrit Dusseldorp spreekt in verschillende media over deze bijzondere nieuwe ontdekking.

Een stranddag, spelletjes, bezoek aan de ambassade en kroegentocht. De activiteiten van de HOPweek helpen nieuwe studenten Den Haag en vooral elkaar te leren kennen.

Het is iets meer dan een decennium geleden sinds de eerste studenten afstudeerden van de unieke Liberal Arts and Sciences bachelor van de Universiteit Leiden. We blikken terug met één van de studenten van het eerste uur.

Geschiedenisstudent Sjoerd Ramackers heeft maar liefst 1300 brieven van Leidse lakenhandelaar Daniel van Eijs (1688 – 1739) gelezen en getranscribeerd. De brieven tonen een direct verband tussen de Leidse lakenhandel en het Nederlandse slavernijverleden. In het Leidsch Dagblad vertelt Sjoerd over zijn…

Zo af en toe duiken manuscripten op die eeuwenlang zijn verscholen gebleven in de verzamelingen van bibliotheken en archieven. In het archief van de 17de-eeuwse Bibliotheca Thysiana aan het Rapenburg in Leiden, dat wordt bewaard in de Leidse universiteitsbibliotheek, ontdekte de Rotterdamse onderzoeker…

Facilitair

Een groep astronomen heeft onder leiding van de Leidse promovendus Sebastian Zieba met behulp van de James Webb Space Telescope (JWST) ontdekt dat de rotsachtige exoplaneet TRAPPIST-1 c een dunne atmosfeer heeft. Hoewel de planeet qua grootte en temperatuur bijna identiek is aan Venus, en de verwachting…

Archeologen van het Rijksmuseum van Oudheden (Leiden), het Museo Egizio (Turijn, Italië) en de Universiteit Leiden hebben in Sakkara (Egypte) het graf gevonden van Panehsy, de ‘rentmeester van de tempel van (de god) Amon’. Het graf is meer dan 3000 jaar oud, uit de tijd van farao Ramses II (ca. 1250…

Hou jij ook van een stad waarin de natuur vrijuit en uitbundig kan bloeien, kruipen en fladderen? En heb je wel zin in een challenge in de frisse buitenlucht? Pak dan je mobiel en doe vanaf 22 mei mee met de BioBlitz 'Hoger Onderwijs Bloeit'.

Is agressie altijd slecht? Uit promotieonderzoek van psycholoog Simone Dobbelaar blijkt van niet. Juist kinderen die af en toe fel van zich afbijten en opkomen voor leeftijdsgenootjes, voelen zich mentaal vaak beter.

In de vroege Bronstijd gebruikten mensen bronzen voorwerpen als betaalmiddel. Tot die conclusie komen archeologen Maikel Kuijpers en Catalin Popa in een PLOS ONE artikel dat 20 januari verschijnt.

Tijdens het onderzoek voor haar nieuwe boek, Elizabeth Stuart: Queen of Hearts, stuitte Nadine Akkerman op een relatief onbekend portret van Elizabeth Stuart, koningin van Bohemen en grootmoeder van koning George I. Het schilderij zou volgens Akkerman als majesteitsschennis zijn beschouwd in de tijd…

Met zijn essay ‘Waarom wetenschap?’ won wiskundewonder Lars Pos (18) de Robbert Dijkgraaf Essayprijs. Onder het thema ‘De fascinerende werking van wetenschap’ schreef de bachelorstudent een pleidooi voor het maatschappelijk nut van fundamenteel wetenschappelijk onderzoek. ‘Omdat je van tevoren niet…

De gemeente Oss is een begrip in de wereld van de Nederlandse archeologie. Al vijftig jaar lang leggen Leidse archeologen, in samenwerking met inwoners van Oss, de geschiedenis van de gemeente bloot. 2024 is het archeologische jaar van Oss! In een reeks interviews blikken we terug op vijftig jaar samenwerking…

Van 11 tot 17 september staat Leiden in het teken van kunst en wetenschap. Wat kan de combinatie van deze twee velden voor ons betekenen? En hoe kan de samenwerking ertussen worden versterkt? Verschillende publieksevents en een spiksplinternieuw symposium voor specialisten moeten antwoord geven op deze…

Lezing

De nieuwe podcastserie De Leidsche Vijf vertelt het wetenschappelijke levensverhaal van vijf grootheden uit de natuur- en sterrenkunde. Op 26 september precies 100 jaar geleden werden zij in Leiden vastgelegd op één unieke foto: Albert Einstein, Hendrik Antoon Lorentz, Paul Ehrenfest, Willem de Sitter…

Lezing, Studium Generale

Samenwerken op het gebied van medicijnontwikkeling en gezondheidsonderzoek. Met dat doel bezocht een Zweedse delegatie, onder wie Zijne Majesteit Koning Carl XVI Gustav van Zweden, op 14 mei het Leidse Bio Science Park. De Zweden bezochten ook de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit…

Congres/symposium