De Universiteit Leiden benoemt John van Noort tot hoogleraar biofysica. Hij onderzoekt de manier waarop DNA in ons lichaam wordt opgevouwen en uitgelezen.

De redactie van Biophysical Journal heeft een publicatie van Daniela Kraft uitgeroepen tot Paper of the Year 2017. De prijs wordt uitgereikt ter erkenning van buitengewone bijdragen van jonge onderzoekers.

In de geest van ‘eenheid door verscheidenheid’ is ons doel het bevorderen van inzicht in en waardering voor het wonder dat dezelfde natuurkundige wetten en wiskundige concepten van toepassing zijn op de hele natuur, van de grootste tot de kleinste energie- en lengteschalen. Wij streven naar de toepassing…

Eén klein molecuul dat zowel griep-, corona-, hiv- en zika-virussen kan vernietigen: het bestaat. Biofysicus Niek van Hilten droeg eraan bij, hij promoveert 14 september.

Met behulp van statistische mechanica hebben biofysici van de Universiteit Leiden, de Stichting FOM en de Radboud Universiteit Nijmegen een model ontwikkeld waarmee meer informatie uit DNA-codes gehaald kan worden. De resultaten verschenen op 20 augustus in het gezaghebbende blad Proceedings of the…

Cellen in ons lichaam voeren continu kleine taakjes uit, zoals het repareren van wonden. Ze oefenen kracht uit door van vorm te veranderen. Maar hoe vertalen cellen hun vorm in het uitoefenen van kracht in een specifieke richting? Experimentele en theoretische Leidse fysici heeft nu een aanwijzing gevonden…

Voor de Internationale Dag van Vrouwen en Meisjes in de Wetenschap vertellen vrouwelijke studenten en onderzoekers uit de natuurkunde over wat hen inspireert in hun werk. Van kwantum tot kosmologie en biofysica, hun nieuwsgierigheid naar hoe de natuur werkt is wat deze vrouwen verbindt. Wat willen deze…

Denk jij bij natuurkunde alleen aan ingewikkelde formules? Dan ben je niet de enige. Daarom organiseert het Leids Instituut voor Natuurkunde elk jaar de LION Image Award om een andere kant van natuurkunde te laten zien: mooie beelden over intrigerende wetenschap. De winnaar van de fotowedstrijd van…

Er is weer nieuws over het eiwit alpha-Synucleine. dat een belangrijke rol wordt toegedicht bij de ziekte van Parkinson. Biofysicus Martina Huber e.a. laten zien op welke manier deze eiwiten samenklonteren als ze met een membraan in contact komen. Hun artikel in de Journal of the American Chemical Society…

Door te bestuderen hoe afzonderlijke DNA-moleculen zich gedragen, kunnen we genetische aandoeningen beter begrijpen en betere medicijnen ontwerpen. Tot nu toe was het één voor één onderzoeken van DNA-moleculen een langzaam proces. Biofysici van de TU Delft en de Universiteit Leiden ontwikkelden een…

Huub de Groot

Zoutkristallen, een golfstick van nanoformaat en gesmolten glas. De LION Image Award-wedstrijd van 2023 leverde weer een heleboel prachtige beelden op. Maar uiteindelijk kan er maar één de winnaar zijn.

Hoe beslist een embryonale stamcel of het een hart- of een niercel wordt? Dat is de vraag die rekenkundig biologe Maria Mircea bestudeerde voor haar promotieonderzoek. Ze keek naar de binnenkant van individuele cellen om te analyseren hoe ze veranderen. Dit is wat ze ontdekte.

Het is de groep van Daniela Kraft gelukt om een netwerk van microdeeltjes te maken dat zowel sterk als volledig flexibel is. Dat klinkt misschien simpel, maar toch zijn ze wereldwijd de eersten die hierin geslaagd zijn. Een heuse doorbraak in de natuurkunde van zachte materie.

Drie wetenschappers van het LION hebben een Marie Curie-subsidie gekregen voor hun onderzoek. Susanne Fenz en Stefan Semrau komen de Biofysicagroep van Thomas Smidt versterken. Peter Zijlstra gaat aan de slag bij onderzoeksgroep Moleculaire Nano-optica en Spins van Michel Orrit.

‘Daar waar vakgebieden elkaar raken, liggen de spannendste wetenschappelijke vragen.’ Dat stelt John van Noort, hoogleraar Biofysica, in zijn oratie. Zijn eigen onderzoek speelt zich af op de grens van biologie en natuurkunde. Oratie op 23 april.

Op vrijdag 28 oktober organiseert de Universiteit Leiden haar jaarlijkse Physics Ladies Day voor vrouwelijke scholieren die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we nu alvast vier vrouwelijke onderzoekers aan het woord over hun ervaringen…

Hoe kun je moleculen volgen in een cel? Door ze licht te laten geven en onder een microscoop te leggen. Maar licht vervaagt. Onderzoekers van het Leidse Cel Observatorium denken hier iets op te hebben gevonden: goudstaafjes inbrengen in de cel.

Op dinsdag 11 september organiseert het Leiden Institute of Physics (LION) de derde editie van haar jaarlijkse Science Day. Wetenschappers uit disciplines over het hele natuurkundespectrum vertellen over hun onderzoek tijdens zeventien interactieve praatjes. LION organiseert het evenement om de volle…

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) heeft zestien nieuwe leden benoemd waarvan drie in Leiden werken. Het zijn de hoogleraren Holger Gzella (Semitische talen), Jonathan Silk (boeddhisme) en Marileen Dogterom (biofysica).

De Leidse biofysica Martina Huber was de eerste die ontdekte dat een eiwit dat mede verantwoordelijk is voor de ziekte van Parkinson de vorm van een verstrengeld hoefijzer kan hebben. Een bijzondere ontdekking want het eiwit is nagenoeg onzichtbaar.

Alien-gekkies lezen Leids theoretisch natuurkundig DNA-onderzoek iets te creatief.

Nederlandse wetenschappers blinken internationaal uit in natuurkundig onderzoek. Zij kregen van de stichting Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) in totaal 10.4 miljoen euro toegekend voor nieuwe onderzoeksprogramma's. Onderzoeksgroepen in Leiden voeren twee van de vijf gehonoreerde programma's…

Luca Giomi heeft de eerste resultaten van zijn ERC-consolidatorbeurs. Hij ontdekte dat epitheelcellen collectief bewegen, maar op verschillende manieren, afhankelijk van de schaal waarnaar je kijkt. Het is hexatisch op kleine schalen en wordt nematisch op grotere schalen: het is een multischaal orde.…

Theoretisch natuurkundige Helmut Schiessel ontvangt een NWO Projectruimte subsidie van 390.000 euro. Met dit budget kan hij een postdoc en een promovendus aanstellen om zijn onderzoek voort te zetten naar flexibiliteit van dubbele DNA helices.

Robert Ietswaart doet bij de befaamde Harvard Medical School in Boston onderzoek naar humane genregulatie. Hij ontwikkelde een machine learning-algoritme om beter te kunnen voorspellen of een kandidaatmedicijn bijwerkingen kan gaan vertonen. Ietswaart studeerde wiskunde en natuurkunde in Leiden, en…

In een Advance Online Publication in Nature Structural & Molecular Biology laten biofysicus John van Noort en anderen zien dat DNA gevouwen zit in flexibele spiralen van chromatine. De onderzoeksgroep van Van Noort ontdekte dit in nauwe samenwerking met onderzoekers uit Cambridge. Het artikel met de…

Menselijke cellen beschermen hun eiwitten tegen ontvouwen en samenklonteren. Dat ontdekten biofysicus Alireza Mashaghi en zijn team na zeven jaar diepgaand onderzoek naar de vouwmechanismen van eiwitten. Met een nieuwe, baanbrekende methode slaagde het team erin om een afzonderlijk eiwit te vouwen en…

De Leidse natuurkundige Maarten Kruithof heeft ontdekt hoe ons DNA zich telkens weer feilloos weet op te vouwen en ook weer weet te ontvouwen. In zijn proefschrift toonde hij aan dat het DNA opgevouwen wordt in één lange, zeer flexibele spiraalvorm.

De manier waarop genen zijn opgevouwen bepaalt hoe vaak ze tot uiting komen in ons lichaam. Leidse biofysici hebben nu als eerste deze structuur molecuul-voor-molecuul ontrafeld. Publicatie op 1 december in Nature’s Scientific Reports.

Genen zijn soms een tijdje actief, en doen dan weer even helemaal niets. Leids fysicus John van Noort ontvangt een NWO ECHO-subsidie om uit te zoeken hoe dit komt.

‘De chemie heeft na ruim tweeduizend jaar het eindpunt bereikt van haar interne ontwikkeling en gaat een periode tegemoet waarin ze zich grondig zal moeten heroriënteren’. Dat betoogde Gerard Canters tijdens zijn afscheidscollege.

Planten, algen en bacteriën zetten zonlicht om in chemische energie. In een workshop van het Lorentz Center inventariseren onderzoekers de mogelijkheden om dit proces van fotosynthese te benutten en imiteren, met het oog op een duurzame brandstofvoorziening. De vrijdagmiddagsessie is openbaar.

Hoe kijkt Leids natuurkundige Wolfgang Löffler aan tegen de uitreiking van de Nobelprijs voor de natuurkunde aan Arthur Ashkin, Gérard Mourou en Donna Strickland?

Medical Delta benoemt zeven hoogleraren die een brug gaan slaan tussen de medische werelden van Leiden, Delft en Rotterdam.

Leidse natuurkundigen helpen Wageningse plantenonderzoekers bij het onderzoeken van onvoorspelbare plantenembryo's. Ze brengen een twee-fotonen-fluorescentiemicroscoop in stelling, met hulp van een onderzoekssubsidie van ZonMW.

De Europese Unie heeft tien miljoen euro geïnvesteerd in het zogeheten iNEXT-Discovery consortium. Het consortium wil innovatief structureel biologisch onderzoek beter toegankelijk maken voor Europese onderzoekers. Ook het Netherlands Centre for Electron Nanoscopy (NeCEN) maakt deel uit van iNEXT-Disovery,…

Natuurkundige John van Noort en taalkundige Marian Klamer hebben van NWO een Vici toegekend gekregen. Met deze subsidie van anderhalf miljoen kunnen ze een eigen onderzoeksgroep opzetten en promovendi aanstellen. Scheikundige Huib Ovaa en farmacoloog Jos Jonkers (werkzaam bij het NKI) hebben ook een…

Oosterkamp ontving de penning en bijbehorende geldprijs van € 5000 tijdens zijn 'This Week’s Discoveries'-lezing op de faculteit, op dinsdag 22 maart. De Bachienepenning is een stimuleringsprijs voor jonge veelbelovende onderzoekers. Oosterkamp krijgt deze prijs vanwege zijn expertise op vele gebieden…

Eencellige organismen hebben stijver DNA dan meercellige levensvormen zoals mensen en rijst. Theoretisch natuurkundigen komen tot deze conclusie na simulatie van buiging in volledige genomen. Publicatie in Biophysical Journal op 7 februari.

De manier waarop DNA zich opvouwt, bepaalt in grote mate welke genen uitgelezen worden. John van Noort en zijn groep hebben gekwantificeerd hoe gemakkelijk opgerolde stukjes DNA op elkaar stapelen. Dat kost minder energie dan eerder werd aangenomen. Publicatie in Biophysical Journal.

Met behulp van natuurkunde en een piepklein magneetje ontdekten wetenschappers een nieuwe DNA-structuur van telomeren. Telomeren worden wel eens gezien als de sleutel tot het verlengen van het leven. Ze beschermen genen tegen beschadigingen, maar worden bij elke celdeling een stukje korter. Als ze te…

De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie heeft 9,9 miljoen euro toegekend aan vijf nieuwe onderzoeksprogramma's waar de Nederlandse natuurkunde internationaal in uitblinkt en waarbij het wetenschappelijk en maatschappelijk belang duidelijk aanwezig is. Bij drie van de vijf programma’s zijn…

Brede universiteiten met veel aandacht voor fundamenteel onderzoek hebben de beste kans om bij te dragen aan economische innovaties, bijvoorbeeld in de life en data sciences. Dat zegt hoogleraar Simcha Jong in zijn oratie op 14 november.

Op 28 september bezocht de beroemde scheikundige Carolyn Bertozzi de Universiteit Leiden om te spreken tijdens de LED3 seminar. Precies één week later werd bekend dat zij de Nobelprijs voor Scheikunde zou ontvangen. De Leidse chemici Sebastian Pomplun en Hermen Overkleeft zijn fan: ‘Het is een hele…

Het onderzoeksprogramma ’Towards Biosolar Cells’ krijgt van het kabinet een budget van 25 miljoen euro. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft het programma voorgedragen omdat het onderzoek een bijdrage gaat leveren aan duurzame energie, verbetering van de voedselvoorziening…

Veel farmaceutische bedrijven stoten hun eigen lab af en gaan nauwer samenwerken met universiteiten en start-ups van wetenschappers. Hoogleraar Science based business Simcha Jong onderzoekt onder andere op het Leiden Bio Science Park (LBSP) hoe wetenschappelijke ideeën uitmonden in nieuwe medicijne…

Vier jonge Leidse onderzoekers kunnen met een Rubiconsubsidie van NWO naar het buitenland. En net als voorgaande jaren komt tegen de bedoeling van de Rubicon een Nederlandse onderzoeker van een andere universiteit naar Leiden.

Op donderdag 9 november organiseert de Universiteit Leiden haar jaarlijkse Physics Ladies Day voor vrouwelijke scholieren die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we nu alvast twee vrouwelijke onderzoekers aan het woord over hun ervaringen…