Congres/symposium
Symposium 'De Uitvinding van de Bakvis'
- Datum
- vrijdag 26 mei 2023
- Tijd
- Bezoekadres
-
Universiteitsbibliotheek
Witte Singel 27
2311 BG Leiden - Zaal
- Vossiuszaal
‘Bakvis’ (van het Duitse Backfisch) is geen vissensoort, maar een aanduiding voor ondermaatse vis en – bij uitbreiding – voor een vrouwelijke tiener die spreekwoordelijk te klein is voor een tafellaken en te groot voor een servet. In de latere 19e eeuw ontstond voor deze doelgroep een nieuw literair genre dat ook in Nederland door een ongekend groot en divers aantal vrouwelijke auteurs werd beoefend: de zogenoemde bakvisroman, die haar populariteit behield tot ver na de Tweede Wereldoorlog. Centraal in dit genre staat de bakvis zelf – vaak een tomboy met een hart van goud dat zij uiteindelijk verliest aan haar aanstaande huwelijkspartner. Of bestaan er toch nog alternatieve scenario’s?
Vorig jaar ontving de Universiteitsbibliotheek Leiden van Annie Meintema, oud-universitair docent Russisch, als gift haar collectie van zo’n 420 Nederlandse bakvisromans, geschreven in de periode 1900-1940. Om deze rijke verzameling onder de aandacht te brengen vindt op vrijdag 26 mei een symposium plaats waar we de schijnwerper richten op diverse thema’s uit de bakvisroman: genderbending, de school als laatste vrijplaats voor het huwelijk, carrière, rolmodellen, de betekenis van meisjesvriendschappen en de bakvis in koloniale context.
Het symposium wordt ingeleid door universitair docent literatuurwetenschap Madeleine Kasten, die onderzoek doet naar jeugd- en young adult-literatuur. Aansluitend geven studenten Jiska Baars, Nienke Bodegom, Britt van Houten, Sophie Kunst, Milou Linnartz, Odile Okkema, Jiska Schotanus, Roos van der Velden en Puck Wouterse presentaties over de verschillende deelonderwerpen. Op het programma staan verder een interview met Annie Meintema en een panelgesprek waaraan ook oud-collega Isabel Hoving, zelf auteur van jeugd- en young adult-romans, zal deelnemen. We besluiten deze ‘reuze’ middag met een borrel (vanaf 16.30 uur). Daar zal ook gelegenheid zijn om afscheid te nemen van Madeleine Kasten, die de universiteit gaat verlaten vanwege haar aanstaande pensionering. Komt allen!
Programma
13.45 Inloop
14.00-14.20 Welkom en inleiding door dr. Madeleine Kasten (Film-en Literatuurwetenschap)
14.20-14.30 Nienke Bodegom, “Nel de ontembare en haar rolmodellen”
14.30-14.40 Jiska Baars, “Uit de band en in het gareel: de kostschool als vormingsinstituut”
14.40-14.50 Jiska Schotanus, “Miek en haar vriendinnen: banden voor het leven”
14.50-15.00 Odile Okkema, “And the keynote of life is love! Bakvissen en hun dromen”
15.00-15.10 Roos van der Velden, “Bakvis in margarine: meiden in tijden van tegenspoed”
15.10-15.20 Milou Linnartz, “Toekomstkeuzes: carrière of romantiek?”
15.20-15.30 Puck Wouters, “Totoks en bakvissen: de jonge vrouw in Nederlands Indië”
15.30-15.40 Pauze (koffie & thee)
15.40-16.00 Britt van Houten en Sophie Kunst, “Was ik maar een jongen! De bakvisroman als proeftuin voor genderbending”
16.00-16.10 Interview met dr. Annie Meintema over haar collectie bakvisromans
16.10-16.30 Panelgesprek deelnemers met dr. Isabel Hoving, auteur jeugd- en YA-literatuur
16.30-18.30 Afsluitende borrel bij Galerie Café Leidse Lente, Haagweg 4
Verdere informatie: m.j.a.kasten@hum.leidenuniv.nl