Promotie
Chirurgijns in den vreemde. De geneeskundige zorg van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) voor haar personeel in Azië
- A.M. Zwaard
- Datum
- dinsdag 21 januari 2025
- Tijd
- Bezoekadres
-
Academiegebouw
Rapenburg 73
2311 GJ Leiden
Promotor(en)
- Prof.dr. J. Gommans
- dr. A. Weber
Samenvatting
Dit proefschrift beschrijft de geneeskundige zorg door de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) voor haar personeel in Azië. Chirurgijns uit Noord-Europa waren werkzaam in de VOC-hospitalen van Batavia, Colombo en vele perifere buitenposten. Er bestond een lokale opleidingsstructuur voor chirurgijns in de hospitalen van de VOC in Azië. In deze opleiding stond de Noord-Europese geneeskunde centraal zoals blijkt uit leerboeken en examens van VOC-chirurgijns en de geneesmiddelen die werden voorschreven: VOC-dienaren werden behandeld door VOC-chirurgijns. Inheemse geneeskundigen, dat wil zeggen afkomstig uit de oorspronkelijke bevolking, speelden geen rol van betekenis bij de geneeskundige zorg voor VOC-personeel. De leiding in de VOC-hospitalen was in handen van zeer ervaren Nederlandse opperchirurgijns, bijgestaan door hun collega’s uit andere Noord-Europese landen. Een uitgebreid netwerk van hospitalen en chirurgijnsposten bood onderdak en medische zorg aan zieke VOC-dienaren die, ver weg van huis en haard, geneeskundige zorg nodig hadden. Niet alleen malaria, maar ook vele andere infectieuze aandoeningen, arbeidsgerelateerde ongevallen en geïnfecteerde wonden, venerische infecties, lepra en psychiatrische aandoeningen werden door VOC-chirurgijns behandeld.
De farmacotherapie van VOC-chirurgijns was gebaseerd op de hen bekende Noord-Europese formularia. Lokale aanvoer van bestanddelen voor geneesmiddelen kon de behoefte bij lange na niet dekken, aanvoer van geneesmiddelen vanuit Amsterdam bleef nodig om aan de grote behoefte in Azië te voldoen. In de apotheken van Batavia en Colombo werden geneesmiddelen door Noord-Europese apothekers bereid volgens Europese formularia.
Proefschriften
Ongeveer een week na de promotie zijn proefschriften van Leidse promovendi digitaal beschikbaar via het Leids Repositorium. De proefschriften op deze site zijn vrij toegankelijk. Alleen in sommige gevallen rust er een tijdelijk embargo op een proefschrift en wordt het proefschrift pas later volledig beschikbaar gesteld.
Persvragen (alleen journalisten)
071 - 527 1521
nieuws@leidenuniv.nl
Algemene informatie
Bureau Pedel
pedel@bb.leidenuniv.nl
071 527 7211