Mariëlle Bruning over jeugdzorgbedrijf Compass
Jeugdzorgdirecteur Koos Föllings kreeg een Verklaring Omtrent het Gedrag van Justitie, ondanks zijn recente veroordeling wegens stalking en bedreiging met ernstig geweld. Met die VOG op zak kon hij minderjarige jeugdzorgcliënten behandelen. Een fout, zei minister Sander Dekker in antwoord op Kamervragen. Het blijkt nog maar de helft van het verhaal. Experts verbazen zich over de gang van zaken.
Elk jaar verstrekt het ministerie van Justitie en Veiligheid meer dan een miljoen Verklaringen Omtrent het Gedrag (VOG) aan Nederlandse burgers. Het gaat om zo'n 1,2 miljoen aanvragen per jaar. In 2020 werd daarbij in één geval een fout gemaakt. Door die fout kreeg Koos Föllings (een veroordeeld stalker, die in 2018 nog anderhalve maand in de cel doorbracht) een VOG die hem in staat stelt met kinderen te werken. De pijnlijke fout had tot gevolg dat Föllings bijna anderhalf jaar lang direct contact had met minderjarige jeugdzorgcliënten met ernstige psychische problemen.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ontving daarnaast zeker negentien meldingen over Föllings en zijn instelling, onder meer vanwege zijn grensoverschrijdende gedrag tegenover personeel en cliënten, declaratiefraude en ondermaatse zorg. In 2018 overleed bovendien een jonge cliënt aan anorexia. Zij ontving in het laatste jaar van haar leven geen specialistische zorg, en werd uitsluitend ‘behandeld’ door Föllings zelf, die daartoe niet was opgeleid. Van haar dood maakte Compass nooit melding bij de IGJ.
Verbaasd
Hoogleraar jeugdrecht Mariëlle Bruning is verbaasd over de gang van zaken. 'Na wat er allemaal boven tafel is gekomen over deze instelling, zou je toch hopen dat de IGJ verscherpt toezicht instelt', zegt ze tegen nieuwswebsite Follow the Money. 'Niet alleen omdat er een periode niet voldaan werd aan de WTZi, maar vanwege al die meldingen die er lagen en de zaken die nu daarboven zijn gekomen. De dood van de anorexiapatiënt had hier toch zeker tot actie moeten leiden. Dat er gerekend wordt op tijdelijke interne toezichthouders, waarvan er een tot nu toe niet heeft willen of kunnen zien wat hier aan de hand was, is wel heel minimaal.'
Wat is de WTZi?
Zorgaanbieders die zorg willen aanbieden die onder de Zorgverzekeringswet of Wet langdurige zorg (WLZ) valt, hebben een WTZi-toelating nodig. Hiervoor moeten zij aan diverse wettelijke eisen voldoen die in de Wet toelating zorginstellingen (WTZi) staan.
Bruning zegt dat voor de IGJ mogelijk meespeelt dat er nog cliënten zorg ontvangen bij Compass. 'Die heb je niet direct herplaatst, dat ligt ingewikkeld. Maar het verbaast me wel dat er weer nieuwe cliënten aangenomen kunnen worden, dat lijkt me onwenselijk.'