Tanja Masson-Zwaan over de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de ruimtevaart
Wereldwijd worden veel samenwerkingsverbanden met Rusland stopgezet vanwege de oorlog in Oekraïne. Hoe zit dat met de ruimtevaart, waar de Russen ook een groot aandeel in hebben?
Ferme taal van de Russen de afgelopen week: het land dreigde het ruimtestation ISS te laten crashen op Europa of de VS. Hoe reëeel is dat dreigement? 'In het samenwerkingsverband van het ISS, dat bestaat uit vijftien landen, heeft Rusland als taak de station keeping: het in de juiste baan houden van het station', zegt universitair docent Lucht- en Ruimterecht Tanja Masson-Zwaan in het radioprogramma Spraakmakers. 'Als ze daarmee stoppen, zou het station zijn hoogte kunnen verliezen en neerstorten. Maar of ze het echt gaan doen, moeten we gaan zien.'
'Dit soort uitingen worden iedere keer gedaan door het hoofd van het Russische ruimteagentschap Roskosmos en dat is nogal een uitgesproken figuur. Maar je zou dit wel kunnen zien als een schending van de verdragsverplichting.'
Mocht het daadwerkelijk tot een crash van het ISS komen, hoe groot zou dan de impact op aarde zijn? 'Het ISS is ongeveer zo groot als een voetbalveld', zegt Masson-Zwaan. 'Het plan is nu dat het ISS tot 2024, en hopelijk tot 2030, operationeel blijft en dat ze het daarna gecontroleerd door de dampkring laten branden. Doe je zoiets ongecontroleerd, dan weet je niet waar het gaat neerstorten. Ik denk niet dat je het precies op Noord-Amerika of Europa zou kunnen laten neerstorten. Daarnaast bestaat driekwart van de aarde uit water.'
De NASA blijft zeggen dat de samenwerking rond het ISS doorgaat. 'Wel hebben de ESA en het Duitse ruimteagentschap gezegd dat ze alle samenwerkingen met Rusland opschorten. Ik heb in mijn onderwijs altijd gezegd dat de ruimtevaart boven dit soort geopolitieke conflicten staat. Tot nu was dat ook zo: tijdens de Krim-annexatie bijvoorbeeld ging alles in de ruimtevaart gewoon door. Maar nu wordt er toch wel veel stopgezet.'