‘Teleurstellend hoe weinig er gebeurd is in drie jaar.’ Jan Willem Erisman over drie jaar stikstofcrisis in EenVandaag
Het stikstofprobleem bestaat al decennia, sinds drie jaar staat het weer helder op ons netvlies. EenVandaag legde bloot dat er meer dan zeventig overlegorganen in Den Haag met stikstof bezig zijn en vroeg stikstofhoogleraar Jan Willem Erisman om een reactie. 'Ik vraag me af of het allemaal wel zo nuttig is.'
Een overtuigende oplossing voor de crisis ontbreekt nog altijd, zegt hoogleraar Milieu en Duurzaamheid bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden Jan Willem Erisman bij EenVandaag. ‘Het is teleurstellend dat we nu terugkijken en denken: wat is er nou eigenlijk gebeurd in die drie jaar?’
Zestig fulltime ambtenaren, ruim zeventig overlegorganen
Om de stikstofcrisis aan te pakken, denken meer dan zeventig overlegorganen na over de problematiek. Op het ministerie van Landbouw en Natuur werken bijna zestig ambtenaren fulltime aan het probleem. ‘Toch hebben al deze overlegorganen nog niet veel concrete maatregelen opgeleverd,’ zegt Erisman.
Volgens hem heeft de Nederlandse overheid ‘te veel de neiging om met polderen, met overeenstemming met de sectoren, tot oplossingen te komen'. Dat kost heel veel tijd, zegt hij. ‘In Vlaanderen kondigt de regering wel maatregelen af.’
Nóg een stikstofprobleem
Het populair-wetenschappelijke tijdschrift New Scientist schrijft met hulp van Erisman over een verrassend ander stikstofprobleem. Je hebt het bij ons nijpende stikstofoverschot, dat op verschillende manieren de biodiversiteit ondermijnt. Nu lijkt in andere delen van Europa, Centraal-Azië en Afrika ten zuiden van de Sahara het tegengestelde aan de hand. Daar is een dalende trend zichtbaar in de concentratie stikstof in bladeren.
Amerikaanse onderzoekers laten in het wetenschappelijke tijdschrift Science zien dat planten in die gebieden juist snakken naar stikstof, omdat ze harder groeien door de toegenomen concentratie CO2 in de lucht. New Scientist vroeg de Leidse stikstofexpert Erisman om een reactie. Moeten we ons overtollige stikstof dan maar naar gebieden brengen waar de planten ernaar snakken?
De natuur is geen maakbaar systeem
Zeker niet, dat is ook voor die hongerige ecosystemen ongezond. Bovendien belemmert niet alleen stikstof, maar ook een eindige voorraad van andere voedingsstoffen de planten. ‘In het ene ecosysteem is eerst een tekort aan stikstof, in het andere komt er een fosfaatgebrek. Misschien zijn er ook nog tekorten van mangaan, selenium of magnesium. De natuur is geen maakbaar systeem’, zegt Erisman.
Meer weten?
EenVandaag, 5 mei | Ruim 70 praatgroepen en 3 jaar stikstofbeleid verder sporen experts aan tot actie: 'Te veel de neiging om te polderen'
Of beluister de uitzending op de website van NPO Radio 1 (vanaf 43:00).
New Scientist, 5 mei | Uit de hand gelopen groei maakt planten hongerig naar meer stikstof