Landjepik op de maan?
Maanmissies zijn weer populair. In één week mislukte de maanmissie van Rusland, terwijl nieuwkomer India juist succes had. En dan zijn er ook nog bedrijven die naar de maan willen. Kan iedereen zomaar naar de maan? Tanja Masson-Zwaan vertelt BNR Nieuwsradio de spelregels van het internationale ruimterecht.
Eigenaar maan
Op 23 augustus 2023 Nederlandse tijd landde de Indiase maanlander Chandrayaan-3 op de maan. Even later wapperde daar de Indiase vlag. Dat is symboliek, want ‘er valt geen territorium te claimen op de maan’, zegt Masson-Zwaan tegen BNR Nieuwsradio. Ze vervolgt: ‘In een verdrag is vastgelegd dat niemand eigenaar mag zijn van de ruimte, van een hemellichaam of van een baan om de aarde, of van een stukje maan. Dus de ruimte is vrij voor exploratie en gebruik door alle landen.’
'Je mag niet zomaar in je achtertuin een raket lanceren.'
Mogen bedrijven ook naar de maan?
De race naar en om de maan is niet langer uitsluitend voorbehouden aan landen. Inmiddels zijn er ook bedrijven die een maanmissie zien zitten, zoals het bedrijf SpaceX van Elon Musk. Maar niet iedereen kan zomaar naar de maan. Masson-Zwaan: ‘Het is zeker niet zo dat iedereen zomaar in je achtertuin een raket mag lanceren. (…) Voor zo’n maanmissie moeten bedrijven toestemming krijgen van de regering van het land waar zij gevestigd zijn. (…) Dus ook Elon Musk heeft een vergunning nodig. En af en toe wordt hij ook teruggefloten, zoals toen er laatst een raket ontplofte. Dan moeten er allerlei controles plaatsvinden, voordat hij de volgende keer [weer een raket] mag lanceren.’
‘Het ruimterecht is in de jaren zestig en zeventig gemaakt en is georiënteerd op staten. Staten zijn verantwoordelijk voor de activiteiten van hun bedrijven en zijn ook aansprakelijk voor het geval die bedrijven schade veroorzaken. Dus als er iets kapotgaat van een ander land of van een bedrijf van een ander land, dan wordt de staat van dat bedrijf aansprakelijk gehouden.’
Bouwen op de maan
Er wordt nog niet gebouwd op de maan. Mochten er in de toekomst één of meerdere maanbasissen komen, dan zullen landen ‘daarvoor bepaalde gedragsregels moeten uitwerken’, zegt Masson-Zwaan. Landen mogen in principe bouwen op de maan, maar ‘er staat wel in de verdragen dat je niet activiteiten van andere landen onnodig mag verstoren’. ‘Dus het moet niet zo zijn dat je heel veel maanstof gaat opwerpen, waardoor de basis van een ander land daar heel veel last van ondervindt. Dus dat moet wel in overleg.’
'Je moet niet heel veel maanstof gaan opwerpen.'
Terugluisteren?
Luister de uitzending van ‘The Daily Move’ van BNR Nieuwsradio van 23 augustus hier terug (item vanaf 1:23:43 seconden) en je hoort onder andere of Masson-Zwaan in de maanraket van Elon Musk zou durven in te stappen.
Foto bovenaan het artikel: Mark Tegethoff via Unsplash.
Thumbnail bij het artikel: Ivan Diaz via Unsplash.