22 september 2022

Transparantie over nevenfuncties en financiering van wetenschappelijk onderzoek is van groot belang, zeker ook in het geval van externe financiering. De Faculteit der Rechtsgeleerdheid en ook de andere faculteiten van de Universiteit Leiden gaan hier actiever op toezien en medewerkers hierbij meer houvast geven. 

Na de media-aandacht voor bijzonder hoogleraar Rex Arendsen van de afdeling Fiscaal Recht, in het programma Nieuwsuur, heeft het faculteitsbestuur een tijdelijke commissie ingesteld om te inventariseren welke vermeldingen de hoogleraar heeft gedaan in zijn wetenschappelijk werk over de financiering van het onderzoek/zijn leerstoel, en om te bezien hoe dit zich verhoudt tot het wettelijk kader – de Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit.

De commissie geeft in haar rapportage duidelijk aan wat het kader is en wat de betreffende hoogleraar beter moet doen. Denk hierbij aan het bij elke publicatie vermelden van zijn hoofd- en nevenfunctie en advies over de vermelding van de financiering. In de rapportage zijn de precieze adviezen en de bevindingen per publicatie weergegeven. De commissie heeft geen aanwijzingen gevonden voor de mogelijkheid dat het gebrek aan transparantie over financiering zou hebben kunnen leiden tot een schijn van belangenverstrengeling of partijdigheid in het wetenschappelijke werk zelf. Er is door de commissie dus nadrukkelijk geen enkele aanwijzing gevonden dat de onafhankelijkheid hier in het geding zou kunnen zijn.

Decaan Joanne van der Leun: 'De betrokken hoogleraar gaat de adviezen opvolgen. Maar over de hele linie moet de transparantie op dit soort punten beter. Dat geldt niet alleen voor onze faculteit maar voor de hele universiteit en landelijk is het ook een aandachtspunt. Alle wetenschappers moeten hier goed op letten. De gedragscode is vrij algemeen gesteld en medewerkers verdiepen zich er niet altijd in of geven er een verschillende interpretatie aan, zoals we intern ook merkten. Zoals eerder aangegeven leren we van deze casus. Met de adviezen van de commissie gaan we hard aan de slag.'

Commissie-voorzitter Jaap Zwemmer over het rapport: 'Transparantie van belangen is essentieel voor het vertrouwen in de wetenschap. We hopen dat onze rapportage bijdraagt aan de verbetering daarvan.'

De universiteit gaat in algemene zin meer aandacht vestigen op het belang van transparantie over nevenfuncties en financiering, en het naleven van de regels door al haar medewerkers. Bekeken wordt of handvatten zoals bijvoorbeeld een duidelijke checklist behulpzaam kunnen zijn bij de registratie.