Sapin Makengele in het Lipsius: schilderen om verhalen los te maken
Afgelopen week stond de Congolese schilder Sapin Makengele te schilderen in het Lipsius. Het schilderij op zijn ezel beeldde vijf Afrikaanse mensen af, wachtend in de rij voor de Amerikaanse immigratie. Ketenen liepen onder hun voeten. De titel: ‘Vrijwillige slavernij’. PhD Catherina Wilson nodigde Makengele uit om naar Leiden te komen: “Sapin wil met zijn schilderijen discussies losmaken.”
Afgelopen week stond de Congolese schilder Sapin Makengele te schilderen in het Lipsius. Het schilderij op zijn ezel beeldde vijf Afrikaanse mensen af, wachtend in de rij voor de Amerikaanse immigratie. Ketenen liepen onder hun voeten. De titel: ‘Vrijwillige slavernij’. PhD Catherina Wilson nodigde Makengele uit om naar Leiden te komen: “Sapin wil met zijn schilderijen discussies losmaken.”
Een ontmoeting in Kinshasa
Catherina Wilson deed als PhD aan de Universiteit Leiden onderzoek naar vluchtelingen in de Centraal Afrikaanse republiek. Die vluchtelingen volgde ze naar de Democratische Republiek Congo, waar ze in hoofdstad Kinshasa Makengele tegenkwam. “Sapin is zelf geen vluchteling maar hij is heel politiek betrokken. Je kan in Congo niet zomaar kritiek uiten op de regering maar dat doet Sapin met zijn schilderijen wel.”
De ‘oral history’ van Congo
Makengele gebruikt zijn schilderkunst om verhalen los te maken. In Kinshasa zet hij geregeld zijn schildersezel op straat en begint te schilderen. Mensen verzamelen zich om hem heen en gesprekken komen los. Dit is ook precies waar Wilson zo geïnteresseerd in was. “In Congo zijn bijna geen collectieve archieven, dus de geschiedenis moet mond-op-mond levend worden gehouden; oral history is er heel belangrijk. Sapin gebruikt het visuele medium om toegang te krijgen tot die verhalen.”
Discussie losmaken
Ook in het Lipsius spraken mensen hem aan over zijn schilderijen. Wilson hoopt, door Makengele uit te nodigen, ook in Nederland discussie los te maken. “Het broeit op dit moment in Congo, er is veel onrust. Dit komt mede door de aanstaande verkiezingen. Ik vind dat mensen moeten weten van de situatie. Niet alleen hier maar ook in Congo.”
Bekijk de korte documentaire The Phantoms of Lovanium over Sapin Makengele.