De Erasmus+ beurs opent deuren
Hoe is het om als masterstudent uit Oekraïne deel te nemen aan het Erasmus+ subsidieprogramma? Yevhenii Radchenko liep in 2018 acht maanden stage bij de Universiteit Leiden. Snel daarna kwam hij terug als promovendus. ‘Je hebt weinig te verliezen, maar veel te winnen.’
‘Zorg voor een goede regenjas!’ Dat is de eerste tip die Yevhenii Radchenko (24) meegeeft aan studenten die net als hij als uitwisselingsstudent naar Nederland willen komen. In september 2018 reisde hij zelf af van Oekraïne naar de Universiteit Leiden, waar hij acht maanden stage liep bij de onderzoeksgroep van Mario van der Stelt, hoogleraar Moleculaire fysiologie. ‘Ik heb toen complexe moleculen ontworpen en gesynthetiseerd,’ vertelt Radchenko. ‘Daarna keek ik of ze een effect hadden op biologische systemen zoals levende cellen.’
Radchenko‘s stage was onderdeel van Erasmus+, een uitgebreid subsidieprogramma van de Europese Unie. Dankzij een nieuwe Erasmus+ beurs, toegekend aan het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek (LIC), kan Van der Stelt de komende twee jaar acht studenten ontvangen van de Taras Shevchenko National University in Kiev.
Van stage naar PhD
Tijdens zijn uitwisseling werkte Radchenko samen met Alexander Paschenko, die destijds promovendus was bij het LIC. ‘Ik kende Alexander via mijn thuisuniversiteit, de National Technical University of Ukraine in Kiev. Eenmaal weer terug vertelde hij over zijn goede ervaringen in Leiden en dat wekte mijn interesse, want ik wilde graag ervaring opdoen bij een andere universiteit. Ook wist ik dat het niveau van chemie in Leiden hoger ligt dan in Oekraïne en dat de manier waarop het wordt toegepast anders is, meer op biologie gericht.’
Begin 2018 bepaalde de universiteit van Radchenko via een competitie wie er mee mochten doen met het programma. ‘Toen ik werd toegelaten nam ik contact op met Mario, die me vervolgens uitnodigde in zijn groep.’ Van der Stelt: ‘Omdat het chemie-onderwijs in Oekraïne anders is dan in Nederland, bracht Yevhenii een unieke set organische chemie-skills mee. Dat bleek een geweldige toevoeging in ons lab. Een aantal van zijn gemaakte verbindingen wordt nu getest in modellen voor neuroinflammatie aan de Universiteit van Washington in de Verenigde Staten en er komt zelfs een publicatie aan. Uiteindelijk hopen we dat er nieuwe kandidaatgeneesmiddelen voor ziekten zoals multiple sclerose uit ontstaan.’
Na het programma keerde Radchenko terug naar Oekraïne, maar niet voor lang. ‘Toen ik mijn master had afgemaakt, werd ik aangenomen bij het LIC als promovendus. In mijn huidige onderzoek synthetiseer ik verbindingen om de tuberculosebacterie mee te bestuderen.’
Win-win
Toen Radchenko als uitwisselingsstudent in Leiden woonde, was Van der Stelt alleen vanaf de zijlijn betrokken bij het Erasmus+ programma. Dat maakte hem zo enthousiast, dat hij nu coördinator is van de nieuwe Oekraïense ronde, ditmaal tussen Leiden en hoofdstad Kiev. Van der Stelt: ‘In samenwerking met het chemiebedrijf Enamine, dat onderzoek doet op opdrachtbasis en de grootste chemische contract research-organisatie van Oost-Europa is, hebben we vier projecten ontwikkeld. Naast universitair docent Anthe Janssen en de afdeling van hoogleraar Hermen Overkleeft van het LIC zijn er nog twee instituten bij betrokken: het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR), met hoogleraar Gerard van Westen, en Instituut Biologie Leiden (IBL), met hoogleraar Nathaniel Martin. In het programma staan medicijnontwikkeling, chemische biologie en kunstmatige intelligentie (KI) centraal. We gebruiken KI om moleculen te ontwerpen die mogelijk aangrijpen op biologische systemen. De studenten synthetiseren en testen deze, zoals Yevhenii vertelde. Maar daar stopt het programma niet. Er gaan ook docenten van de Universiteit Leiden naar Oekraïne om gastlessen te geven over allerlei onderwerpen die horen bij de zoektocht naar nieuwe geneesmiddelen.’
Een van de mooie aspecten aan het programma vindt Van der Stelt de versterkte band tussen Oekraïne en Nederland. ‘Dat is vooral dankzij de studenten. Yevhenii is het levende bewijs dat je als deelnemer een succesvol pad kunt bewandelen. Ook hebben we heel goed contact met Enamine en de Oekraïense universiteiten. Daardoor kunnen we ideeën uitwisselen en we vullen elkaar door de culturele diversiteit uitstekend aan.’
Thuis in Nederland
Onderzoek doen staat centraal in het programma, maar er is natuurlijk veel meer te doen. ‘Ik heb meerdere vakken gevolgd in Leiden, vooral voor mijn persoonlijke ontwikkeling,’ vertelt Radchenko. ‘Ook organiseert OWL (Orientation Week Leiden) verschillende activiteiten. Alle uitwisselingsstudenten die het leuk vinden komen dan bij elkaar om kennis te maken.‘ Toch moet je ook veel zaken zelf regelen, benadrukt Radchenko, met name voordat de stage start. ‘Na je toelating heb je ongeveer een half jaar de tijd om je voor te bereiden. Dat klinkt lang en alles is goed georganiseerd, maar toch kost het veel tijd om al het papierwerk in orde te maken. Ook moet je woonruimte zoeken. Met die zaken zou ik meteen beginnen na je toelating.‘
Eenmaal in Nederland is het naast werken ook genieten geblazen. Radchenko vermoedt dat de meeste Oekraïners zich er wel thuis zullen voelen. ‘Het is te gek om de Nederlandse lifestyle tot je te nemen. Nederlanders zijn vaak vrolijk. Op straat word je met een glimlach begroet en mensen helpen je graag. Ook weet men hier hoe je van je weekend kunt genieten, die werk-rustbalans bevalt me wel.’
‘Het Erasmus+ programma is een van de beste manieren om je als masterstudent te ontwikkelen op zowel professioneel als persoonlijk vlak‘, zegt Radchenko tot slot. ‘Tijdens de gehele periode is er veel ondersteuning. Je hebt weinig te verliezen, maar veel te winnen. En zodra je gewend bent aan het weer, kan er weinig meer misgaan.’
Ben je benieuwd geworden na Yevhenii’s verhaal en wil je hem erover spreken? Hij beantwoordt je vragen graag: y.radchenko@lic.leidenuniv.nl
Tekst: Michelle Wijma
Headerfoto: bron