‘Het gesprek over een gezonde werkbalans moet gevoerd blijven worden’
Uit de Personeelsmonitoren van 2015 en 2018 blijkt dat het behouden van een goede werkbalans lastig blijft voor medewerkers van de Faculteit Geesteswetenschappen. Portefeuillehouder bedrijfsvoering Suzy Sirks en onderzoeker Judith Naeff buigen zich met de regiegroep Werkdruk over het “veelkoppige monster” dat werkdruk heet.
Wat doet de regiegroep Werkdruk precies?
Suzy Sirks: ‘De regiegroep Werkdruk is in het leven geroepen om na te denken over dit lastige thema en om oplossingen te bedenken. In de regiegroep zitten zo’n tien collega’s, een mix van wetenschappelijk personeel, ondersteunend personeel en bestuursleden.’
Judith Naeff: ‘Het doel van de groep is om handvatten te bieden aan werknemers om binnen hun takenpakket en team te kijken naar wat er mogelijk is om de taakbelasting te verlichten. Helaas kunnen we niet meteen een blik meer mensen opentrekken, maar we kunnen wél een start maken.’
Suzy, wat zijn volgens jou de grootste uitdagingen op het gebied van een gezonde werkbalans op dit moment?
Suzy: ‘Het zou zeker helpen als we vanuit Den Haag eindelijk erkenning krijgen voor wat wij doen en voor het belang van de geesteswetenschappen. Het is erg lastig om een hoge kwaliteit van onderzoek en onderwijs te behouden met schaarser wordende middelen. Maar wat ik ook zie is dat ambities erg hoog zijn. Dat we ambities, waar we eigenlijk geen middelen voor hebben, er ‘bij’ gaan doen. We moeten onze eigen lat ook niet té hoog leggen. Het is een veelkoppig monster en het is heel complex. We moeten aan de basis gaan nadenken: wat kunnen we en wat willen we doen om meer werkbalans te creëren?’
Judith, welke uitdagingen zie jij als docent en onderzoeker, een risicogroep volgens de Personeelsmonitor?
Judith: ‘Een belangrijk knelpunt bij docenten is de enorme loyaliteit naar studenten toe. Docenten zijn niet snel bereid om water bij de wijn te doen ten koste van studenten, en dit is ook begrijpelijk. Maar zelfs als een individuele docent daar wel toe bereid is, zijn er nog juridische obstakels. Je kunt niet zomaar een tentamen schrappen bijvoorbeeld. En als er studenten bijkomen maar geen extra docenten, blijft de onderwijslast enorm. En bovendien zijn er veel docenten met een tijdelijk contract en dit gebrek aan sociale zekerheid zorgt ook voor druk. Het probleem heeft veel facetten.
‘Ook heeft de coronacrisis over de hele linie veel extra werkdruk opgeleverd. Voor mensen die thuis jonge kinderen hebben, of zorgen voor een ziek familielid, is het heel zwaar geweest. Vaak werd er wel gezegd: het mag een tandje minder, maar als dan niet concreet gemaakt wordt hóe het een tandje minder kan, biedt dat te weinig houvast. Leidinggevenden moeten hier ook echt voor gaan staan. Het blijft een ingewikkelde puzzel, maar wel een gesprek wat gevoerd moet blijven worden.'
Ligt de oplossing voor een gezonde werkbalans bij de politiek of bij de universiteit?
Judith: ‘Wat mij betreft bij beide, de politiek én de faculteit moeten iets doen. Er ligt een rol bij de faculteit en ook een rol bij de leidinggevenden en werknemers, maar ik zal niet gelukkig zijn als niet ook het ministerie met meer middelen over de brug komt. Gebrek aan middelen om mensen aan te nemen is een groot onderdeel van het probleem. Waar de regiegroep op hoopt, is dat werkbalans een onderwerp wordt waar we het regelmatig over gaan hebben. We hopen dat het normaal wordt om met elkaar te bespreken: van deze zes vergaderingen, kan daar iets af? Of van al deze toetsmomenten, kan daar iets af? De ruimte en veiligheid om dit te bevragen moet er komen.’
Aan welke concrete oplossingen werkt de regiegroep?
Suzy: ‘We hebben een hele lijst maatregelen opgesteld, deze zijn in te zien in het online dossier Werkbalans. We gaan in eerste instantie werken met generieke maatregelen, later komt er meer ruimte voor maatwerk. De maatregelen vereisen ook dat mensen dingen los kunnen en durven laten. Als collega’s naar hun takenpakket kijken om te zien wat weg kan, moeten zij de ruimte voelen om deze beslissing te maken, daarin speelt de leidinggevende een rol. Tijdens de coronacrisis zijn we met leidinggevenden aan de slag gegaan en we werken aan de ontwikkeling van handvatten die we hen kunnen geven om die keuzes te maken. Daarnaast vind je in het online dossier tips & tricks en workshops die kunnen helpen. Eén van de dingen die we heel belangrijk vinden is dat mensen zich gehoord voelen. Om deze reden hebben we de mailbox werkbalans@hum.leidenuniv.nl in het leven geroepen waar mensen hun verhaal kwijtkunnen.’
Judith: ‘Het platform Healthy University, met tips en workshops, is ook een mooi initiatief. En nog een concrete maatregel is dat het onderwerp is opgenomen in een suggestielijst voor de voorbereiding van R&O gesprekken zodat leidinggevenden bij jaarlijkse gesprekken kunnen informeren bij medewerkers naar hun ervaring met werkdruk en medewerkers zich hierop ook kunnen voorbereiden. Hierdoor wordt de werknemer proactief uitgenodigd om na te denken over hoe het gaat en of er ruimte is voor verbetering. Het is belangrijk dat we het regelmatig over werkbalans blijven hebben. Zo kunnen we langzaam de weg naar een oplossing vinden.’
De Faculteit Geesteswetenschappen in balans
Dit is het eerste deel in een nieuwe serie over werkbalans op de Faculteit Geesteswetenschappen. Collega’s van over de gehele faculteit zullen de komende maanden geïnterviewd worden over werkbalans. Waar liggen de knelpunten binnen het werk en binnen de faculteit, wat zijn goede oplossingen en wat kunnen we van elkaar leren?
Bekijk het webdossier FGW werkbalans