Bahar Simsek: ‘Een onderzoek hoeft niet holistisch te zijn’
Hoe geeft audiovisueel materiaal de identiteit van een volk vorm, als dat volk geen eigen land heeft en wordt onderdrukt? Bahar Simsek verdiepte zich in het effect van film op de Koerdische identiteit. Promotie op 4 mei.
Een promotie op media lag niet voor de hand voor Simsek. Ze studeerde aanvankelijk wiskunde, maar besloot daarna haar interesse in communicatie te volgen. ‘Ik was geïnteresseerd in films, met name in de manier waarop de etnische controverse in Turkije daarin wordt weergegeven. Ik wilde weten of er zoiets als Koerdische cinema bestaat en achterhalen op wat voor manier films de Koerdische identiteit kunnen vormgeven. Op deze manier kon ik ook een stem geven aan mijn eigen positie en ervaringen. Erik-Jan Zurcher (emeritus hoogleraar Turkse talen en culturen, red.) is een bekende naam in mijn vakgebied. Ik voelde me dan ook vereerd dat hij me wilde begeleiden.’
Fragmentatie in werkelijkheid en onderzoek
Al snel kwam Simsek erachter dat ze een ingewikkeld onderwerp had gekozen. ‘In de moderne wereld is het vrijwel onmogelijk om nog over cinema in de traditionele zin van het woord te spreken. Om de invloed van films op de Koerdische identiteit te bestuderen, moest ik ook kijken naar platforms als YouTube, Twitter en zelfs TikTok. In de video’s die daar worden gedeeld, komen allerlei verschillende visies op de Koerdische identiteit voorbij. Daarin wordt het recht opgeëist om Koerdisch te zijn, terwijl die video’s ook een belangrijke rol spelen in het hedendaagse streven naar vrede en democratie. Ik wilde die variëteit laten zien, maar tegelijkertijd was het onmogelijk om alle beelden op te nemen.’
Uiteindelijk ging Simsek te werk aan de hand van stellingen. Ze selecteerde visuele media die een nostalgisch beeld gaven van het Koerdische leven, een manier zochten om het Koerdische trauma te verbeelden of juist probeerden te ontsnappen aan dit dualisme. Voor haar analyse maakte ze gebruik van technieken uit de traditionele filmstudies, maar ook van moderne filosofie en hedendaags activisme. Daarnaast interviewde ze verschillende filmregisseurs. ‘Misschien is dat wel het belangrijkste wat ik van dit onderzoek heb geleerd: dat een resultaat niet compleet en holistisch hoeft te zijn. Juist in versnippering schuilt een weergave van de gefragmenteerde werkelijkheid.’
Online verdediging
Op 4 mei verdedigt ze haar promotieonderzoek. ‘Ik vind het jammer dat ik zelfs nu niet naar Leiden kan komen. Mede door de coronacrisis ben ik er gedurende mijn PhD-traject nooit geweest. Dat vind ik jammer, maar ik voel me heel vereerd dat opponenten van de Universiteit Leiden, Wageningen University & Research, EHESS and Freie Universität Berlin de moeite nemen om deel te nemen.’ Zenuwachtig voor de grote namen is ze nog niet. ‘Ik ben vooral trots dat het is gelukt om dit af te ronden, al hoop ik wel dat mijn baby rustig blijft tijdens de ceremonie.’