Internationale astronomen schieten afgesloten Cubaanse wetenschappers te hulp
Een internationale samenwerking van astronomen organiseert een speciale online collegereeks voor natuur- en sterrenkundigen in Cuba. De reden hiervoor zijn de verscherpte maatregelen tegen dit land, waardoor onderzoekers vrijwel geen informatie van buiten het eiland kunnen krijgen. ‘Iedereen heeft recht op vrije informatie,’ zegt deelnemer en Leids hoogleraar Simon Portegies Zwart.
Eerder dit jaar plaatste de regering-Trump Cuba terug op de terrorismelijst. De daarbij horende sancties en het feit dat de enige internetprovider in handen van de Cubaanse overheid is, zorgt ervoor dat Cubanen nauwelijks contact hebben met de buitenwereld. ‘Het is voor jonge academici erg lastig om op de hoogte te blijven van wat er in hun veld gebeurt,’ zegt astronoom Simon Portegies Zwart. ‘Daarom weten ze vaak niet goed weten in welke richting ze onderzoek willen gaan doen.’
Initiatiefnemer vindt hulp vanzelfsprekend
Initiatiefnemer Pau Amaro-Seoane van de Technical University of València vindt het meer dan vanzelfsprekend dat hij Cubaanse onderzoekers de helpende hand biedt. ‘De vraag zou eigenlijk moeten zijn hoe je überhaupt deze behoefte niet kan voelen om de mensen daar te helpen, hoe klein het effect ook is van onze collegereeks op de kennis daar in Cuba.’
Verlammend zonder internet
Toen Portegies Zwart gevraagd werd voor het initiatief, was hij verbaasd over de situatie in Cuba. ‘Dat is misschien wel het ergste. Ik dacht bij mezelf, dit kan toch niet. Ik kan me niet eens voorstellen dat ik geen internet heb tijdens mijn werk. Je kunt dan geeneens wetenschappelijke papers opzoeken! Het lijkt me een verlammende situatie als onderzoeker.’
Zoomgesprek met zwarte schermen
Naast Portegies Zwart doen er nog twintig astronomen mee aan het initiatief, waaronder Nobelprijswinnaars Rainhard Genzel en Jim Peebles. Vanaf 17 mei geven steeds twee onderzoekers per dag een interactief mini-college van een uur via Zoom. Portegies Zwart: ‘Je ziet alleen maar zwarte schermpjes, omdat iedereen z’n camera uit heeft staan. Het internet is daar zo duur, dat we op deze manier belangrijke bandbreedte besparen.’
De Leidse astronoom hoopt met dit intitiatief een verschil te maken, hoe klein ook. ‘Nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek is basaal aan ons menszijn verweven. Sterrenkunde gaat over de menselijke verbazing van de wereld om ons heen, niet over politiek.’
De collegereeks loopt nog tot en met 29 mei. Meer informatie is te vinden op de website Astro-GR.