Armin Cuyvers benoemd tot hoogleraar Europees recht
Het College van Bestuur heeft Armin Cuyvers benoemd tot hoogleraar Europees recht, met als specialisatie EU Constitutioneel Recht en Vergelijkende Regionale Integratie. De benoeming gaat in per september 2021.
Armin Cuyvers studeerde aan de Universiteit Leiden cum laude af in zowel het civiele recht en de rechtsfilosofie, met certificaten in Europees recht. In 2013 promoveerde Cuyvers zowel binnen het Europees recht als binnen de rechtsfilosofie op zijn proefschrift ‘The EU as a Confederal Union of Sovereign Member Peoples’, waarin hij, in vergelijkend perspectief met de VS, een confederale structuur voor de EU onderzoekt. Sinds 2011 is hij werkzaam voor de Universiteit Leiden als universitair (hoofd)docent. Hij was eerder verbonden als visiting researcher aan o.a. Berkeley, Stanford en Sydney Law School en als visiting fellow aan het European Political Strategy Centre (EPSC), de in-house denktank van de Europese Commissiepresident.
Cuyvers is gespecialiseerd in het constitutionele recht van de EU. ‘Kort gezegd, wat is de EU eigenlijk? Hoe is de macht verdeeld en wat is de relatie tussen de EU en de lidstaten?’, legt hij uit. ‘De EU is namelijk geen land, zoals Nederland, maar gaat ook veel dieper dan een ‘gewone’ internationale organisatie als de Verenigde Naties. Dit roept de vraag op wat de EU dan precies is. Daarnaast speelt de vraag wat de EU kan worden of zou moeten worden, zeker als je de EU goed wil laten werken maar tegelijkertijd de soevereiniteit en democratie van de lidstaten afdoende wil respecteren. De EU is immers nog verre van af.’
'Uit Brexit moeten de juiste lessen worden getrokken.'
Om deze vragen te begrijpen, vergelijkt Cuyvers de EU met andere constitutionele structuren zoals confederaties en federaties. Kan je bijvoorbeeld klassieke constitutionele doctrines en concepten als de trias politica, democratie en soevereiniteit ook gebruiken bij het ontwerpen van de EU constitutie, of hoe moet je ze vertalen om ze bruikbaar te maken? ‘Cruciaal daarbij is de relatie met de lidstaten en de lid-volkeren. Hoe bouw je bijvoorbeeld een echte, goede EU democratie zonder de nationale democratie uit te hollen? Hoe zorg je dat Europees recht effectief is, maar ook ruimte laat voor nationale afwegingen? Of hoe kan je de Euro stabiliseren zonder in botsing te komen met nationale grondwetten? Natuurlijk ben ik vanuit dit perspectief de afgelopen jaren veel bezig geweest met Brexit. Het vertrek van het Verenigd Koninkrijk is een cruciaal moment voor de EU waar urgent lessen uit getrokken moeten worden, maar dan wel de juiste.’
Om deze vragen beter te kunnen beantwoorden gebruikt Cuyvers, naast klassieke juridisch-constitutionele methoden, twee vernieuwende perspectieven. ‘Ten eerste vergelijk ik de EU met andere regionale organisaties in de wereld zoals ASEAN, MERCOSUR, CARICOM en de EAC. Anders dan gebruikelijk kijk ik daarbij ook naar wat de EU kan leren van anderen, in plaats van de EU te zien als de gouden standaard. Ten tweede werk ik samen met sociaal psychologen Naomi Ellemers, Daan Scheepers en Eva Grosfeld en om beter te begrijpen hoe Europese integratie psychologisch doorwerkt. Ook voor de EU geldt: feelings are facts. Europese integratie moet dus aansluiten bij hoe mensen werken, niet andersom. Hoe kunnen landen en volkeren effectief samenwerken zonder hun eigen identiteit en democratie op te geven? In die vraag komt het voor mij allemaal samen.’
Als hoogleraar wil Cuyvers, via zijn onderwijs, onderzoek en samenwerking met de EU en andere regionale organisaties in de wereld, bijdragen aan een beter begrip van regionale integratie: hoe kan recht integratie ondersteunen. ‘In Leiden en elders wil ik mensen opleiden die regionale integratie goed kunnen opzetten en uitvoeren. Naast fundamenteel onderzoek wil ik ook bijdragen aan het debat over de toekomst van de EU en andere regionale organisaties. Zo ben ik recent gevraagd om mee te denken over de nieuwe grondwet van de Oost-Afrikaanse Gemeenschap (OAG). Dat ik dit mag doen vanuit Leiden en mét ons fantastische Europa Instituut is een extreem voorrecht.’