Rapport ‘Versterking verantwoordingsketen’
Op 9 juli 2021 heeft de minister van Financiën het rapport ‘Versterking verantwoordingsketen. Een wetenschappelijk onderzoek naar de versterking van de verantwoordelijkheid van gecontroleerde entiteiten zelf rondom de accountantscontrole en de jaarverslaggeving’ aangeboden aan de Tweede Kamer.
Het rapport en de aanbiedingsbrief van de minister zijn hier te vinden. Het rapport is in opdracht van het ministerie van Financiën opgesteld door de Afdeling Ondernemingsrecht van de Universiteit Leiden. Aan het rapport hebben meegewerkt: prof. mr. H. Koster (onderzoeksleider), mr. dr. C. de Groot, dr. T.L.M Verdoes, dr. M.P. Lycklama à Nijeholt, mr. dr. J. Nijland, mr. A.C. Jansen, dr. N. Strohmaier en dr. J.A. Rijsenbilt.
De minister heeft de onderzoekers gevraagd een antwoord te formuleren op de volgende hoofdvragen:
- Hoe kan het nemen van de verantwoordelijkheid van de gecontroleerde entiteit voor de opzet en de werking van de processen van governance, risicomanagement en beheersing in het kader van de jaarverslaggeving en de accountantscontrole worden gestimuleerd?; en
- Hoe kan de communicatie tussen de gecontroleerde entiteit en haar stakeholders (aandeelhouders en leden) over de wijze waarop de opdrachtverlening aan en het toezicht op het functioneren van de externe accountants heeft plaatsgevonden, worden verbeterd?
De onderzoekers van de Universiteit Leiden stellen dat de verantwoordelijkheid van gecontroleerde entiteiten omtrent de jaarverslaggeving en de accountantscontrole uiteindelijk de professionaliteit van de entiteit raakt. In dat licht doen zij voorstellen die erop ‘zijn gericht om de gecontroleerde entiteit te stimuleren om professioneel te handelen op het terrein van risicobeheersing, governance, gedrag en cultuur en communicatie, opdat de accountant zijn werk beter kan uitvoeren en de kwaliteit van zijn controle wordt verhoogd’. De onderzoekers concluderen dat het lastig is om één of meer interventies aan te wijzen die het grootste effect hebben op de doeltreffendheid van de accountantscontrole. Dit komt omdat er sprake is van ‘een keten van actoren, systemen en processen die elkaar kunnen versterken en afzwakken. De zwakste schakel daarbinnen is bepalend voor het uiteindelijke effect.’
De minister heeft de Tweede Kamer bericht dat de onderzoekers waardevolle aanbevelingen doen om gecontroleerde entiteiten op een betere manier invulling te laten geven aan hun verantwoordelijkheid ten aanzien van de jaarverslaggeving en accountantscontrole. De minister staat dan ook positief tegenover het opvolgen van die aanbevelingen. Zij strekken veelal tot wijziging van de Nederlandse Corporate Governance Code (‘Code’); een zelfregulerend instrument met principes en best practice bepalingen gericht op het stimuleren van goed ondernemingsbestuur bij beursgenoteerde vennootschappen.
De Monitoring Commissie Corporate Governance Code heeft de minister inmiddels laten weten welwillend te kijken naar de aanbevelingen en deze te bespreken met de schragende partijen om tot actualisering en verdere duiding van de Code te komen.