Soep als bindmiddel voor de buurt
Antropologiestudent Marleen Kop maakte voor haar studie een korte documentaire over het belang van de soepmiddagen in Leiden-Noord. Dat deed ze door participerende observatie: maandenlang hielp ze de bewoners met het bereiden van de soep. Wat dat opleverde is nu te zien.
‘Hee Ronald, soep?!’, vraagt Ali Kundak in de volle keuken van buurthuis De Zwijgers van Noord. Na lang snijden, vullen en roeren in een reusachtige pan staat de dampende soep klaar, zo zien we in een van de scènes. Het is woensdag en dus soepmiddag in de wijk De Hoven in Leiden-Noord. Kundak is een van de sleutelfiguren bij de buurtvereniging. Vanuit een kelder in een flatgebouw bij de Willem de Zwijgerlaan organiseert hij samen met andere vrijwilligers een wekelijkse soepmiddag. Populair zijn de Turkse recepten zoals de voedzame linzensoep en yoghurtsoep van kok Semra. In het geïmproviseerde tentje voor het gebouw komen bewoners met hun eigen pannetje een gratis portie soep halen. En vrijwilligers brengen de soep thuis bij mensen die niet zo goed ter been zijn. Het project voorziet in een behoefte: zo’n zeventig tot honderd bewoners laten graag hun pannetje vullen.
Wekelijkse soepmiddag
Marleen Kop is bachelorstudent Culturele antropologie. Voor het vak Visual Methods kreeg ze de opdracht om een korte, etnografische documentaire maken. Via het project Leren met de Stad kwam ze in contact met een wijkregisseur in Leiden-Noord die vertelde over de diverse buurtinitiatieven. Ze raakte direct gecharmeerd van de wekelijkse soepmiddag en wilde het belang van dit sympathieke initiatief laten zien. ‘Het zorgt voor verbinding in een buurt waar bewoners soms maar moeilijk kunnen rondkomen. Ali is zo’n sleutelfiguur die een groot verschil kan maken.’
Participerende observatie
Voor haar docu ‘Woensdag soepmiddag’ deed Kop aan participerende observatie: een paar maandenlang hielp ze mee op de soepmiddagen. Ook zij ging snijden, hakken, roeren en pannetjes vullen. Tussen de bedrijven door filmde en interviewde ze de soepcrew. Waarom koos ze voor deze aanpak? ‘Mensen gedragen zich vaak wat minder natuurlijk als je even komt filmen en dan snel weer weg bent. Bovendien geef je dan ook niets terug aan een gemeenschap. Ik raakte zo vertrouwd met de vrijwilligers dat ze op een gegeven moment nauwelijks nog op mijn camera letten.’ De bewoners zijn blij met de extra publiciteit want ze willen hun initiatief graag onder de aandacht brengen van de bewoners en ambtenaren.
Studentenbubbel
De korte documentaire zal ook binnen de gemeente gebruikt worden om geïnteresseerden over het initiatief te vertellen. En gaan we de film terugzien op een documentairefestival? Dat is wellicht nog een stap te ver, denkt Kop. Ze heeft het filmen en editen nog maar net onder de knie. Haar college is nu afgerond maar de antropologiestudent komt Kundak en het team nog geregeld een handje helpen op de soepmiddagen. ‘Ik wil graag contact met de bewoners houden. Het is ook voor mij persoonlijk een waardevolle ervaring gebleken om uit mijn studentenbubbel te komen.’
Tekst: Linda van Putten