Weer naar kantoor? ‘Je moet niet meteen productief willen zijn’
Voor sommigen zal het als muziek in de oren klinken, anderen zien er met enige spanning tegenop: nu het thuiswerkadvies is versoepeld, mogen we weer vaker naar kantoor. Na een periode van thuiswerken, die voor sommigen twee jaar (met misschien een korte onderbreking) duurde, kan de omschakeling best groot zijn. Aukje Nauta, Bijzonder Hoogleraar Enhancing Individuals in a Dynamic Work Context, vertelt hoe de terugkeer naar kantoor succesvol en plezierig kan verlopen.
Als we straks weer naar kantoor gaan na een lange periode van thuiswerken, waar moet je dan rekening mee houden?
‘Iedereen zal een beetje onwennig zijn. Hoe begroet je elkaar bijvoorbeeld? Geen drie zoenen, ook geen hand, of een omhelzing. Maar misschien wel een knikje, of een zwaai. Het is wel fijn als die onwennigheid er mag zijn, want er geldt nog geen nieuwe code voor begroetingen. Als iemand dan voor je gevoel toch te dichtbij komt, dan moeten we daar iets van kunnen zeggen. Daarom is het wel handig om dit openlijk bespreekbaar te maken, bijvoorbeeld bij een eerste teamvergadering: wat vind je lastig? Wat fijn? Welke nieuwe mores kunnen we afpreken? En hoe kunnen we elkaar ergens op aanspreken? Het zou goed zijn als een teamleider dit soort zaken expliciet bespreekbaar maakt, dan is het voor werknemers minder lastig om ermee om te gaan.’
Hoe kun je ervoor zorgen dat de terugkeer niet alleen voor jou prettig is, maar ook voor je directe collega’s?
‘Diezelfde eerste teammeeting is er ook zodat je komt te weten wat anderen nodig hebben. Neem de tijd voor gesprekken met collega’s. Je moet niet meteen heel productief willen zijn. Misschien moet je met elkaar afspreken dat je de eerste week helemaal niet hoeft te presteren, en dat je die week gebruikt om aan elkaar en aan de nieuwe situatie te wennen. Tegelijk zullen we meer hybride gaan werken, met sommige mensen op kantoor en andere teamleden thuis. Ook daar moeten mensen aan wennen. Sommige mensen zullen denken: het zijn altijd dezelfde die thuis werken. Dat soort gedachten moeten mensen durven uitspreken, omwille van een open en daardoor prettig werkklimaat.’
Er zijn misschien ook wel nieuwe collega’s bijgekomen, kun je daar nog iets speciaals voor doen?
‘Ze een warm welkom heten. Maar je kunt ook afspreken dat al die nieuwe collega’s een buddy krijgen. Je moet ze comfort bieden. Nieuwe medewerkers weten weinig van de bedrijfscultuur: wat kun je wel doen en zeggen en wat niet? Kun je bijvoorbeeld zomaar nieuwe kantoorartikelen uit de kast pakken? Waar vind je die kast? Hoe werkt de computer? Het gaat om hele praktische zaken die onbenullig lijken, maar die wel heel wezenlijk zijn voor het werken binnen een organisatie. Het helpt als nieuwe mensen voor dit soort simpele vragen bij iemand terecht kunnen.’
Wat nu als je het heel erg moeilijk vindt om de veiligheid en rust van de thuiswerkomgeving los te laten?
‘Mijn vermoeden is dat we gedurende de coronacrisis allemaal iets introverter zijn geworden. Dat betekent ook dat we minder gemakkelijk met prikkels om kunnen gaan. Ook dat moet je kunnen uitspreken, dan valt er een last van je schouders. Dat geldt ook voor de angst die sommige collega’s misschien hebben voor het virus. Een manier om het daar gemakkelijker over te hebben, is het volgende: tijdens een meeting trek je een denkbeeldige lijn van de ene hoek van de kamer naar de andere hoek. Zeg erbij dat de lijn loopt van ‘helemaal niet bang voor corona’ tot ‘heel bang voor corona’. Vraag mensen om hun plek op die lijn in te nemen. Laat ze daarna met elkaar in gesprek gaan. Dan kan het zijn dat een corona-angstig iemand vertelt dat hij een auto-immuunziekte heeft, waardoor het vaccin niet werkt. Door zulke gesprekken leer je als collega’s om rekening met elkaar te houden.’
Als je veel moeite ervaart met je concentratie op kantoor, wat kun je daaraan doen?
‘We vonden het allemaal heel gewoon om met veel mensen op een kamer te zitten. Maar we zien nu dat dat helemaal niet zo fijn is, mensen kunnen zich dan niet goed concentreren. We kunnen er wel weer aan wennen, maar waarom spreken we niet af dat we voortaan met minder mensen op een kamer zitten? Juist vanwege die concentratie en de rust verwacht ik dat het thuiswerken zal blijven, een of twee dagen per week. Het is een legitieme werkbehoefte die je als werkgever moet ondersteunen.’
Kijk je zelf uit naar de terugkeer naar kantoor?
‘Ik werk al ruim tien jaar meer thuis dan op een kantoor. Maar die ene dag dat ik normaliter in Leiden was, daar kijk ik zeker naar uit. Vooral naar ‘gewoon’ lunchen met collega’s of live een lezing volgen. De voornaamste reden voor mij om naar Leiden te komen, was om van mijn collega’s te leren. De informele ontmoeting is daarin belangrijk. Door met elkaar te praten tijdens een lunch kun je goede ideeën opdoen, en het is natuurlijk ook gewoon gezellig.’
Drie tips van Aukje Nauta om je eerste week op kantoor plezierig te maken:
- Spreek uit wat je behoeftes zijn op het gebied van werk, zowel thuis als op kantoor. Wat heb je nodig? Ook in samenwerking met collega’s.
- Sta jezelf toe om de eerste week op kantoor niet productief te hoeven zijn.
- Reflecteer op wat dit thuiswerk-‘experiment’ jou heeft geleerd en wat je voor altijd anders wil doen.
Dit artikel prubliceerden wij eerder in september, maar daarna volgde er opnieuw een langere periode van thuiswerken. Het huidige advies van de overheid is: werk maximaal de helft van de werktijd op kantoor.