Jurist Jiska Ogier spreekt uit ervaring: ‘Nederland moet toegankelijker zijn voor mensen met beperking’
Jiska Ogier studeerde Notarieel Recht en dat viel niet altijd mee aangezien ze naar college ging in een rolstoel. Al tijdens haar studie zette ze zich in voor een toegankelijke samenleving. Daar heeft ze nu als jurist en ervaringsdeskundige haar werk van gemaakt. ‘Vaak kom je al heel ver met creatieve oplossingen.’
Allereerst: waarom ging je Rechten studeren in Leiden?
‘Ik raakte geïnteresseerd in strafrecht door de rechtszaak tegen Robert M., de Amsterdamse crècheleider die talloze kinderen misbruikte. Ik wilde weten wat de effectiviteit is van straffen en in hoeverre die recidive kunnen voorkomen. Het werd Leiden omdat de studie en het kleinschalige karakter van de stad me aanspraken. Ik heb niet zoveel energie en ben minder mobiel, dan is het fijn om in een compacte studentenstad te wonen.’
Hoe komt het dat je niet zo mobiel bent?
‘Ik ben geboren met cerebrale parese, dat is in mijn geval een hersenbeschadiging in het motorische deel. Hierdoor kan ik spieren in mijn onderlichaam niet goed aansturen. Mijn rug is scheefgegroeid en dat zorgt voor chronische pijn. Door deze aandoening heb ik een beperkte energie, dus buiten de deur en ook steeds meer binnenshuis gebruik ik een rolstoel.’
'Ik voelde me een beetje bezwaard als ik met lawaai binnenkwam in een stille bibliotheek.'
Wat leverde de studie Notarieel Recht jou op?
‘Het is een specialisatie waar je ook in de praktijk veel aan hebt. Van veel belangrijke zaken in het leven - van ondernemingsrecht tot erfrecht - weet ik hoe het juridisch in elkaar steekt. Door mijn studie kreeg ik ook een hechte vriendengroep met wie ik het studentenleven kon ontdekken. Al was dat vooral overdag, want mede door mijn beperkte energie ben ik niet zo’n uitgaanstype. Met een groepje studiegenoten gingen we vaak bij mij thuis studeren omdat ik vanwege mijn rolstoel een zelfstandige woning nodig had. Fijn dat die dus ook een sociale functie had.’
Als rechtenstudent had je college in het Kamerlingh Onnes Gebouw. Hoe ging dat?
‘Het is een mooi oud gebouw dat gemoderniseerd is, maar voor mij waren er wel uitdagingen. Zoals naar binnengaan via de drempelloze, maar redelijk steile heuvel. Iedere verdieping heeft een toegankelijk toilet en dat is fijn zolang de pauze lang genoeg is om er gebruik van te maken. De bibliotheek kun je bereiken met een lift die nogal herrie maakt. Ik voelde me dus een beetje bezwaard als ik dan met lawaai binnenkwam in een verder stille bibliotheek. Gelukkig dacht iedereen in het gebouw, zoals de studieadviseurs en de medewerkers van de receptie, goed met me mee. Ze hielpen me waar mogelijk en ik kreeg een eigen plek voor mijn driewielfiets. Dure aanpassingen hoeven lang niet altijd nodig te zijn, met creatieve oplossingen kom je al ver. Tentamens kunnen bijvoorbeeld vlakbij toegankelijke toiletten worden ingeroosterd. En zoiets als de buffetbalie in de kantine hoeft niet direct verlaagd te worden als je op bordjes laat zien wat er in de hoge pannen en schalen zit.’
Hoe heb je nog meer geprobeerd om de universiteit toegankelijker te maken?
‘Ik werd student-medewerker bij de dienst Studenten- en Onderwijszaken en daar heb ik allerlei aanbevelingen gedaan. Samen met collega’s organiseerden we bijeenkomsten over wat studenten met een beperking nodig hebben om goed te kunnen studeren. Iedereen is weer anders maar veel aanpassingen, bijvoorbeeld ook online colleges aanbieden, dienen een hele grote groep. Ik ben ook nog steeds redactielid van het tijdschrift ‘Handicap en Recht’. Dat is de perfecte combinatie van mijn persoonlijke ervaring en mijn rechtenstudie.'
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website of‘In 2015 startte ik samen met Pauline Gransier de Stichting Wij Staan Op!, een beweging van jongvolwassenen met een beperking die lobbyen voor een inclusieve en toegankelijke samenleving. Veel overheidsbeleid is gericht op oudere mensen met een handicap en Wij Staan Op! komt op voor de groep jongvolwassenen voor wie veel zaken zoals huisvesting niet of nauwelijks geregeld zijn. We zijn geneigd te denken dat Nederland een rijk land is en dat alles goed geregeld is, maar qua toegankelijkheid loopt Nederland ver achter. Veel gebouwen hebben niet zoiets als een rolstoelhelling of toegankelijk toilet en zo zijn er nog talloze andere aanpassingen die ontbreken.’
Dit voorjaar studeerde je af. Wat doe je nu als zzp’er?
‘Als ervaringsprofessional geef ik adviezen en lezingen om Nederland toegankelijker en inclusiever te maken. Er is veel vraag naar de combinatie van jurist en ervaringsdeskundige omdat overheidsorganisaties - sinds de ratificatie van het VN-verdrag Handicap in 2016 - verplicht zijn om aanpassingen te doen. Zo heb ik workshops en lezingen gegeven bij Rijkswaterstaat en verschillende hogescholen. Ook adviseer ik gemeenten over dit onderwerp. Het is voor veel organisaties fijn om te spreken met iemand die de praktische kanten goed kent én de juridische vertaalslag kan maken. Laatst werd ik ook benaderd door een hoogleraar die ik nog ken van mijn studie. Hij wilde meer weten over dit onderwerp. Toch mooi dat ik nu een oud-docent iets kan leren.’
Tekst: Linda van Putten
Foto boven artikel: In het gemeentehuis van Alphen (Sjors Massar)