Zelfstandigen hard geraakt door coronacrisis
Zelfstandigen zijn tijdens de coronacrisis fors minder uren gaan werken. Het gemiddeld aantal gewerkte uren daalde het sterkst aan het begin van de crisis, met meer dan 5 uur per week. Het aantal uren herstelde zich maar moeizaam in de daaropvolgende kwartalen. Dat blijkt uit onderzoek van economen Ron Diris, Egbert Jongen en Olaf van Vliet van de Universiteit Leiden, gepubliceerd in het tijdschrift Economisch Statistische Berichten.
De cijfers voor zelfstandigen staan in contrast met die van werknemers in loondienst, waarvoor het effect van de coronacrisis tot nu toe beperkt is geweest en zich ook snel hersteld heeft sinds het begin van de crisis. Ook in periodes waarin de maatregelen relatief beperkt waren en er geen sprake was van een lockdown herstelde het aantal uren van zelfstandigen zich niet tot het niveau van voor de crisis.
Zelfstandigen in cultuur- en recreatiesector hard en langdurig getroffen
Het onderzoek laat verder zien dat vooral zelfstandigen in de cultuur- en recreatie sector hard en langdurig zijn getroffen. Daar nam het aantal gewerkte uren gemiddeld met 10 uur per week af ten opzichte van 29,9 uur per week in 2019.
Voor zelfstandigen in de zakelijke dienstverlening was er een sterke daling aan het begin van de crisis maar een snel herstel in de maanden erna, mogelijk doordat zij makkelijker de omslag hebben kunnen maken naar werk op afstand door meer online te gaan werken. Daarnaast blijkt dat bij laagopgeleide zelfstandigen het herstel in aantal gewerkte uren juist zeer moeizaam gaat.
De onderzoekers kijken in hun analyse naar cijfers tot en met juni 2021. Cijfers voor de huidige lockdown zijn nog niet bekend. In tegenstelling tot eerdere lockdowns tijdens de crisis kunnen zelfstandigen op dit moment geen gebruik meer maken van de Tozo (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers) om verloren inkomsten aan te vullen.
Historisch hard geraakt
Diris, Jongen en Van Vliet onderzochten de feitelijke gewerkte uren via data afkomstig uit de Enquête Beroepsbevolking (EBB) van het CBS. De daling in het aantal gewerkte uren onder zelfstandigen is groter dan tijdens de financiële crisis (2008) en de daaropvolgende eurocrisis, zeggen de onderzoekers. Zelfstandigen zijn dan ook historisch hard geraakt tijdens de coronacrisis.