Samenwerking start zoektocht voor nieuwe antibiotica met NWO beurs
Nieuwe stoffen identificeren om antibioticaresistente bacteriën te bestrijden. Onderzoekers van Leiden Universiteit en VU Amsterdam bundelen hun krachten om dit waar te maken, met een project gefinancierd door NWO’s Open Technologieprogramma (OTP). De samenwerking heeft bijna een miljoen euro toegekend gekregen.
De behandeling van infecties veroorzaakt door zogenaamde gram-negatieve bacteriën wordt steeds uitdagender, doordat deze resistent zijn geworden voor veel antibiotica. Nathaniel Martin, professor Biologische Chemie bij het Instituut Biologie Leiden (IBL), is hoofd van de Leidse groep die aan het project zal werken. Het einddoel van het project staat vast voor hem: ‘We willen nieuwe antibiotica ontwikkelen die de activiteit verstoort van het eiwit dat het buitenmembraan van de bacteriën vormt, bekend als BamA.’
Screenen van nieuwe antibioticumstoffen
De activiteit van BamA is essentieel voor veel ziekteverwekkende bacteriën, maar geen enkel antibioticum heeft dit eiwit als doelwit. Martin en zijn collega’s willen daar verandering in brengen. Met de nieuwste scanmethodes in de biologische chemie gaan ze op zoek naar nieuwe stoffen die als antibiotica kunnen dienstdoen. Het onderzoek zal daarmee leiden tot nieuwe, hoogwaardige antibiotica en daarnaast belangrijke inzichten in de werking van BamA ontrafelen.
Strijden tegen de belangrijkste ziekteverwekkers
Martin is verheugd met de toekenning. ‘Het totale budget voor de beurs is €955.000. Daarmee kunnen we op zijn minst twee fulltime onderzoekers aannemen en gedurende het vijfjarige project verschillende omvangrijke studies uitvoeren. Daarnaast is dit onderzoek echte toegepaste wetenschap: we zullen het gebruiken om antibiotica te ontdekken tegen een aantal van de meest zorgwekkende ziekteverwekkers volgens de WHO. Daarom is dit project ook zo’n goede match voor het Toegepaste en Technische Wetenschappen domein van de NWO (TTW), waar het OTP onder valt.’
Experts en partners met ervaring
Het onderzoek zal niet alleen plaatsvinden in Leiden, maar in teamsverband gaan, legt Martin uit. ‘We werken samen met de groepen van Joen Luirink en Seino Jongkees van de VU, die experts zijn op het gebied van de buitenmembraan van bacteriën en de selectie van de juiste peptides. De industriële en academische partners bestaan uit Pepscan (Lelystad, Nederland), Bioversys (Bazel, Zwitserland) en Fundación Medina (Granada, Spanje). Deze organisaties zijn gespecialiseerd in peptidetherapie, antibioticaontwikkeling en het scannen naar natuurlijke producten.’
NWO Open Technologieprogramma (OTP)
Het Open Technologieprogramma maakt onderdeel uit van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) en ‘staat open voor excellent onderzoek, met het oog op mogelijke toepassing van de resultaten. Het programma biedt bedrijven en andere organisaties een laagdrempelige manier om aan te sluiten bij wetenschappelijk onderzoek dat moet leiden tot toepasbare kennis’.