Meer partijen moeten inspraak krijgen bij beursgenoteerde bedrijven
Om belangrijke thema’s zoals klimaat en mensenrechten hoger op de agenda van beursgenoteerde bedrijven te krijgen, moeten naast aandeelhouders en werknemers ook andere stakeholders officieel meer inspraakmogelijkheden krijgen. Dat zei hoogleraar Ondernemingsrecht Harold Koster in zijn oratie op 18 maart. Hij stelt voor dat er een stakeholdersvergadering wordt ingevoerd.
Bij beursgenoteerde bedrijven hebben aandeelhouders en werknemers al de nodige wettelijke bevoegdheden op het gebied van corporate governance, wat gaat over goed en eerlijk besturen van bedrijven. Andere stakeholders, zoals milieuorganisaties, omwonenden en klanten, hebben nu geen specifieke rechten op dit gebied. Als ze iets willen bereiken, proberen ze dat nu te doen door een aandeel te kopen of door te lobbyen. Denk bijvoorbeeld aan Milieudefensie die twee maanden geleden een grote advertentie in een landelijke krant zette om dertig bedrijven op de roepen om een klimaatplan aan te leveren.
Meer inzicht
Koster vindt het tijd dat er een gestructureerde stakeholdersvergadering komt. Bestuurders moeten zorgvuldig omgaan met de belangen van iedereen die bij de vennootschap en haar onderneming zijn betrokken. Er moet worden voorkomen dat in de praktijk vooral met het financiële belang van de aandeelhouders rekening wordt gehouden. Dat is belangrijk omdat bij beursvennootschappen de aandeelhouders beleggers zijn en dus geen eigenaar.
'Als je als bedrijf de vraagstukken heel helder geformuleerd krijgt, moet je er wel wat mee doen.’
Een stakeholdersvergadering zou belangrijke actuele vraagstukken hoger op de agenda van bedrijven kunnen zetten, denkt Koster. ‘Uit de laatste jaarlijkse wereldwijde enquête van PwC blijkt dat ongeveer de helft van de 4400 ondervraagde CEO's concrete klimaatdoelen heeft geformuleerd voor hun onderneming. Het Nederlandse bedrijfsleven doet het met 56 procent weliswaar iets beter, maar er valt nog steeds veel te winnen. Ook rondom bijvoorbeeld mensenrechten liggen nog grote vraagstukken. Door daar meer aandacht aan te geven, krijg je meer inzicht in de problematiek en wat hieraan gedaan kan worden. Als je als bedrijf de vraagstukken heel helder geformuleerd krijgt, moet je er wel wat mee doen.’
Dialoog en transparantie
Koster stelt voor om de verantwoordelijkheid voor de stakeholdersvergadering neer te leggen bij de raad van commissarissen. Die kan jaarlijks de relevante stakeholders uitnodigen. Maar wie dat moeten zijn, is volgens de hoogleraar lastig te zeggen. ‘Het hangt onder andere af van de bedrijfsactiviteiten en wie daarmee in aanraking komen. Sommige stakeholders zijn bovendien heel goed georganiseerd en hebben financiële middelen, terwijl anderen dat allemaal niet hebben. Welke partij geef je dan aandacht? Dat zijn lastige vragen en er is geen eenvoudig antwoord. We moeten ook niet denken dat we zomaar het ei van Columbus hebben in het ondernemingsrecht. Maar laten we eens beginnen om stakeholders bij elkaar te brengen en met ze te praten. Je komt hierdoor met elkaar in gesprek en dat is goed voor het delen van kennis en het creëren van begrip. Dat is in wezen vooruitgang.’
Tekst: Dagmar Aarts
Afbeelding: Unsplash