NWO Veni voor Linda Geven voor onderzoek naar valse bekentenissen
Een NWO Veni-aanvraag van Linda Geven, universitair docent bij de afdeling Strafrecht & Criminologie, is gehonoreerd. De komende drie jaar gaat zij besteden aan onderzoek naar valse bekentenissen in politieverhoren.
Naast het verzorgen van onderwijs doet Linda Geven onderzoek binnen de rechtspsychologie, een toegepast vakgebied dat sociale en cognitieve processen in het strafrechtelijk systeem onderzoekt. Ze richt zich onder andere op factoren die van invloed zijn op de betrouwbaarheid van politieverhoren en hoe valse bekentenissen kunnen ontstaan en worden voorkomen.
Geven kijkt enorm uit naar het onderzoek waarvoor de Veni-beurs is toegekend. ‘In het eerste jaar ga ik twee lab-studies draaien waarin ik onderzoek hoe valse bekentenissen tot stand kunnen komen. Als tegenhanger van de veelal Amerikaanse literatuur over extreme druk wil ik mij vooral richten op subtielere vormen van pressie, namelijk bekentenissen tegenover undercover agenten en het presenteren van indirect vals bewijs. De vraag is of deze technieken, direct uit de Nederlandse praktijk, voor valse bekentenissen en daarmee minder betrouwbare verhooruitkomsten zorgt.’
In het tweede jaar zal ze zich richten op het onderscheiden van ware en valse bekentenissen. In deze fase zal ze ook in de Verenigde Staten onderzoek doen. ‘Tot op heden kunnen we aan de hand van de bekentenis zelf niet zeggen of deze waar of vals is. Onderzoek naar de inhoud van bekentenissen laat zien dat ook valse bekentenissen soms heel geloofwaardig zijn. Ik ga mij meer richten op het linguïstische niveau: met verbale leugendetectietechnieken wil ik onderzoeken of er subtiele verschillen zijn op papier, bijvoorbeeld in het uitdrukken van onzekerheid of minder gebruik van persoonlijke voornaamwoorden. Daarnaast bouw ik voort op mijn promotieonderzoek naar fysiologische herkenning van daderkennis, om zo tussen daders en valse bekenners te kunnen onderscheiden.’
Samenwerking met politie
In het derde jaar staat een samenwerking met de politie in Den Haag op het programma. ‘Door middel van training van politieagenten op het gebied van psychologie in de verhoorkamer ga ik onderzoeken of meer kennis voor betere verhoren en besluitvorming zorgt. Dit wil ik vervolgens ook nog vergelijken met een grote groep leken, en in de verdere toekomst het liefste ook met rechters.’ Een volle agenda dus de komende drie jaar. ‘Veel werk aan de winkel inderdaad, maar ik heb er ontzettend veel zin in!’
De Veni wordt jaarlijks door NWO toegekend. Vanwege een hack en corona moest NWO schuiven met de planning van de Veni-rondes van 2021. In december zijn de Veni’s van de domeinen ENW en ZonMw bekendgemaakt. Deze week zijn de toekenningen van de domeinen Sociale en Geesteswetenschappen en Toegepaste en Technische Wetenschappen bekendgemaakt. Naast Geven ontvangen dit jaar nog negen Leidse wetenschappers een NWO Veni-financiering.