LERU-congres in Leiden: ‘Universiteiten loodsen de samenleving door stormen’
Twintig jaar geleden ging de League of European Research Universities (LERU) van start in Leiden. Dat jubileum wordt hier nu gevierd met een groot congres (19 t/m 21 mei) over een urgent thema: hoe draagt wetenschap bij aan duurzame en veerkrachtige samenlevingen? We vragen het alvast aan Kurt Deketelaere, secretaris-generaal van de LERU en rector Hester Bijl.
Wat mag de samenleving verwachten van de LERU en van dit congres?
Deketelaere: ‘LERU zal de nummer 1-promotor blijven van grensverleggend onderzoek en onderwijs. Universiteiten zijn de motor voor de ontwikkeling van een duurzame en weerbare samenleving. Zo maken twaalf LERU-steden deel uit van de honderd steden – door de Europese Commissie aangewezen - die in 2030 "sustainable & smart" moeten zijn. De LERU-universiteiten zullen in hun steden hiervoor de drijvende krachten zijn. Die ervaring en expertise willen we delen zodat álle Europese steden in 2050 sustainable & smart zijn.’
De League of European Research Universities (LERU), is een samenwerkingsverband van 23 toonaangevende onderzoeksuniversiteiten, waaronder die van Oxford, Cambridge, Leiden, Leuven en Heidelberg. Het congres in Leiden is op uitnodiging.
Bijl: ‘De wereld staat voor heel complexe vraagstukken, zoals de klimaatcrisis en toegankelijke zorg voor iedereen. Dan is het essentieel dat verschillende wetenschappen samenwerken en dat is precies wat de LERU-universiteiten doen. Zo werken we hier in Leiden en in Europa aan de ontwikkeling van nieuwe vaccins en innovatieve behandelmethoden en we onderzoeken hoe onze samenleving duurzamer en veerkrachtiger kan worden. Via onze wereldwijde netwerken in LERU-verband kunnen we op mondiale schaal een bijdrage leveren aan de grote vraagstukken van deze tijd.’
Wat worden de hoogtepunten van dit congres?
Bijl: ‘LERU is in 2002 opgericht in Leiden en ik vind het geweldig dat we hier het 20-jarig bestaan vieren. Een van de sprekers is Mariya Gabriel, EU-commissaris voor Research, Innovation and Education, dat laat zien dat LERU echt in contact staat met de Europese besluitvormers. Na al die talloze online bijeenkomsten door corona kunnen we elkaar eindelijk fysiek ontmoeten en dat is heel stimulerend voor een creatieve en inspirerende uitwisseling van ideeën.’
Deketelaere: ‘Tijdens deze viering kijken we terug op wat we gerealiseerd hebben en we kijken vooruit naar de uitdagingen voor de komende tien jaar. Universiteiten functioneren in een steeds complexer wordende samenleving. Dit brengt nieuwe opportuniteiten maar ook uitdagingen met zich mee die we samen willen oppakken. Gelukkig zijn universiteiten wendbare organisaties die ook de samenleving op sleeptouw kunnen nemen en haar als een betrouwbare gids door allerlei stormen heen loodsen. Dat heeft de pandemie ten overvloede bewezen.’
'We moeten ons niet blindstaren op onze eigen regio en studenten een mondiaal perspectief bijbrengen.'
Voor welke uitdagingen staan de Europese universiteiten?
Deketelaere: ‘Enerzijds behartigt LERU het belang van onderzoek, innovatie en onderwijs bij alle EU- instellingen; anderzijds ontwikkelt en promoot LERU allerlei best policies & best practices rond thema's die universiteiten, hun medewerkers en hun studenten ten goede komen. Zoals de voorwaarden voor goed onderzoek: waaronder academische vrijheid, onderzoeksfinanciering, databescherming en open science. Daarnaast bevorderen we diversiteit, duurzaamheid en een sterk gezondheidsbeleid zodat ook de onderzoekers zelf kunnen floreren.’
Bijl: ‘LERU heeft z’n waarde als Europees samenwerkingsverband bewezen. Wij moeten ons blijven inzetten om die positie te handhaven en zichtbaar te zijn, binnen Europa en daarbuiten. Daarnaast is het van belang dat we ons niet blindstaren op onze eigen regio en studenten een mondiaal perspectief bijbrengen. De oorlog in Oekraïne laat zien dat vrede niet vanzelfsprekend is en internationale samenwerking cruciaal is.’