‘Migraine vraagt om een genderspecifieke aanpak’
‘Migraine is een hersenziekte. Als het eenvoudig was dan hadden we het al opgelost’. Dat is de titel van de oratie die hoogleraar Neurologie Gisela Terwindt op vrijdag 3 juni uitspreekt. Ze benadrukt in haar toespraak het belang van onderzoek naar de verschillen tussen vrouwen en mannen met migraine.
De oratietitel van neuroloog Gisela Terwindt is duidelijk. Migraine is complexer en meer belastend dan vaak wordt aangenomen. Ze is dan ook van mening dat hoofdpijn een prominentere plaats moet krijgen in de zorg. Terwindt zet zich hier al bijna dertig jaar voor in binnen het hoofdpijncentrum van het LUMC.
Kenniskloof
‘Migraine is een hersenziekte met terugkerende hoofdpijnaanvallen’, legt de neuroloog uit. ‘De gevoeligheid van iemand om een hoofdpijnaanval te krijgen, lijkt beïnvloed te worden door interne factoren, zoals genetische aanleg en hormoonwisselingen, in samenspel met externe factoren. Denk hierbij aan slaaptekort en alcohol.’ Terwindt benadrukt dat er nog een enorme kenniskloof is als het gaat om triggers van migraine-aanvallen. ‘In medische televisieseries wordt vaak stress genoemd als uitlokker voor migraine terwijl er helemaal geen bewijs is dat dit inderdaad zo is. We moeten dus ook iets aan de beeldvorming doen.’
De komende jaren wil Terwindt mensen met migraine nauwgezet volgen met eHealth. ‘Een mooi voorbeeld hiervan is het door ons ontwikkelde E-dagboek. Dit geeft ons, maar vooral ook de patiënt, veel meer inzicht in de triggers.’ Omdat de aanvallen komen en gaan, kunnen patiënten zich vaak moeilijk kenmerken van individuele aanvallen herinneren. ‘Dit digitale dagboek geeft dus een veel beter beeld van mogelijke triggers.’
'Door het monitoren in de leefomgeving van de patiënt kunnen we persoonlijke triggers voor migraine identificeren.'
Persoonlijke triggers
Daarnaast willen Terwindt en collega’s onderzoeken of er een verandering in hersenactiviteit meetbaar is voorafgaand aan een aanval. Het idee is om deze thuismetingen te combineren met het E-dagboek. ‘Door het monitoren in de leefomgeving van de patiënt kunnen we persoonlijke triggers voor migraine identificeren maar ook vroege signalen van aankomende aanvallen in kaart brengen.’ Deze aanpak komt volgens Terwindt het zorgsysteem ten goede: ‘Ehealth-toepassingen dragen bij aan gepersonaliseerde geneeskunde en een vermindering van de behandelkosten.’
Vrouw vs. man
Terwindt focust zich in haar onderzoek met name op de verschillen tussen vrouwen en mannen met migraine. Deze hersenziekte komt namelijk drie keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Daarnaast hebben vrouwen met migraine een hoger risico op het krijgen van hersen- en hartinfarcten dan vrouwen zonder migraine. Volgens haar wordt er nog te weinig gekeken naar deze genderverschillen bij neurologische ziektes. Terwindt heeft bijgedragen aan het opzetten van meerdere klinische studies die specifiek kijken naar migraine bij vrouwen. Momenteel voert het WHAT!-team een geslachtshormoonstudie uit en is er een klinische studie gestart naar het effect van continu gebruik van de anticonceptie bij vrouwen met migraine.
‘Vrouwen ervaren meer barrières tijdens hun carrière dan mannen, en dat heeft niet alleen te maken met zorgtaken’
Carrièrebarrière
Als voorzitter van het Vrouwelijke Leiderschapsforum van de Internationale Hoofpijn Vereniging maakt Terwindt zich ook hard voor de ‘lekkende pijplijn’ waarin talentvolle vrouwen niet doorstromen in het internationale hoofdpijnveld. Hier zal ze ook op ingaan tijdens haar oratie. ‘Vrouwen ervaren meer barrières tijdens hun carrière dan mannen, en dat heeft niet alleen te maken met zorgtaken’, aldus Terwindt. ‘Daar moeten we echt wat aan doen.’