Tweede overkoepelend COI PhD lab
Op 22 juni 2022 organiseerde de onderzoeksgroep Conflictoplossende Institutites (COI) haar tweede jaarlijkse overkoepelende PhD-lab. Tijdens deze bijeenkomst presenteerden de bij COI aangesloten promovendi de stand van zaken van hun onderzoeksprojecten.
Conflictoplossende Instituties (COI) is een onderzoekssamenwerking tussen de Universiteit Leiden, de Universiteit Utrecht en de Radboud Universiteit Nijmegen binnen het Nederlands Sectorplan Rechtsgeleerdheid. Het Leidse COI-onderzoek kent twee pijlers: (1) duurzame rechtspraak en (2) de rechtszaal als maatschappelijke arena.
De bijeenkomst op 22 juni was de laatste in een reeks PhD-labs tijdens dit academisch jaar waarin COI-promovendi hun projecten aan elkaar presenteerden, een algemeen overzicht van hun projecten gaven en feedback vroegen over specifieke kwesties. Tijdens het lab op 22 juni presenteerden ze hun onderzoek aan alle onderzoekers die betrokken zijn bij COI in Leiden, en kregen ze feedback van deze andere deelnemers.
De promovendi gingen in hun presentaties niet alleen in op de stand van zaken van hun projecten, maar reflecteerden ook op de maatschappelijke relevantie en valorisatieaspecten van hun onderzoek. Hierop kregen zij telkens feedback van Rogier Hartendorp, bijzonder hoogleraar maatschappelijke effectiviteit van de rechtspleging en rechter bij de Rechtbank Den Haag. Daarnaast relateerden de promovendi hun projecten aan de overkoepelende COI-onderzoeksvragen, namelijk:
Thema 1: Duurzame rechtspleging
- Hoe kan de rechterlijke macht optimaal omgaan met de verwachtingen ten aanzien van haar probleemoplossend vermogen en wat zijn de gevolgen hiervan voor de toegang tot de rechter en rechtsbescherming voor de betrokken partijen
- Welke vormen van (buiten)gerechtelijke geschillenbeslechting worden nog meer toegepast, waarin verschillen deze van de klassieke procedures en in hoeverre worden oplossingen gerealiseerd voor de problemen die aan deze geschillen ten grondslag liggen?
Thema 2: De rechtszaal als maatschappelijke arena
- Welke processen leiden ertoe dat maatschappelijk beladen vraagstukken die nog onderwerp zijn van politiek en maatschappelijk debat voor de rechter komen?
- Hoe dragen rechters bij aan het oplossen van maatschappelijke problemen en hoe beïnvloedt dit de legitimiteit van de rechtspraak?
- Hoe beïnvloedt de manier waarop procedures zijn opgezet de mogelijkheden van burgers om te procederen, en moeten deze procedures worden aangepast om de functie van de rechtszaal als arena voor maatschappelijke verandering te versterken?
Miranda Boone opende de bijeenkomst en blikte terug op de COI-gebeurtenissen van het afgelopen academisch jaar. Daarna startten we met de presentatie van de PhD-projecten die binnen het eerste COI-onderzoeksthema vallen. Eva Grosfeld presenteerde als eerste haar onderzoek naar de waargenomen legitimiteit van de EU, helemaal vanuit Stockholm vanwege een onderzoeksverblijf. Vervolgens vertelde Marijke Veerman de deelnemers over haar
project over multinationale banken en de mate waarin deze ongrijpbaar zijn als het gaat om handhaving door overheidsrechtspraak. Vervolgens presenteerde Vera Oosterhuis haar onderzoek naar de strafrechter als grenswacht tussen de reguliere GGZ en het strafrecht, en gaf Nikki Vosters een presentatie over haar onderzoek naar digitalisering en toegang tot de rechter.
Na de pauze gingen we verder met de PhD-projecten binnen het tweede overkoepelende COI-onderzoeksthema. Joyce Esser presenteerde haar onderzoek naar het bestuursprocesrecht in een staatsrechtelijk perspectief. Vervolgens vertelde Elise Filius over haar project over rechterlijke inmenging in politiek beladen kwesties in Europese asiel- en strafrechtzaken. Tot slot presenteerde Sophie Koning haar onderzoek naar klachten tegen besluiten om niet te vervolgen in maatschappelijk gevoelige zaken en democratische legitimiteit.
Na alle presentaties en gedachtewisselingen was het tijd voor wat eten en drinken, eerst in de Global Lounge van de Universiteit Leiden en daarna bij restaurant Koetshuis de Burcht. Het lab en de borrel en het diner na afloop vormden een mooie afsluiter van de reeks PhD-labs dit academisch jaar. We kijken ernaar uit om volgend jaar meer te horen over deze interessante PhD-projecten!