Wie voelt zich kiplekker?
Met deze vraag opende Katy Lips (ICLON Universiteit Leiden) de nascholingsdag voor docenten in het primair en voortgezet onderwijs. Het thema van deze dag was ‘Welbevinden bij leerlingen in een turbulente tijd’.
Katy Lips vroeg de deelnemers te vertellen aan degene naast hen of ze een leerling op het oog hebben die zich niet zo kiplekker voelt. De gesprekken kwamen met deze vraag behoorlijk op gang, duidelijk werd dat dit thema speelt op de scholen. Want hoe gaat het nu met het welzijn van leerlingen na twee pittige jaren met corona en alles wat speelt in deze tijd? Wat kunnen docenten doen in hun dagelijkse onderwijspraktijk? Specialisten van onder andere de Universiteit Leiden, de Erasmus Universiteit en docenten uit de regio kwamen deze dag aan het woord over dit belangrijke thema.
Veerkracht na ingrijpende ervaringen in de jeugd
De keynote werd verzorgd door prof.dr. Anne-Laura van Harmelen (hoogleraar Brein, Veiligheid en Veerkracht, Universiteit Leiden). Haar onderzoek gaat voornamelijk over veerkracht bij jongeren en kinderen. Hoe kun je dit versterken en waarom is dit belangrijk? Een op de twee kinderen en jongeren die wereldwijd opgroeien maakt ingrijpende ervaringen mee, zoals trauma, pesten, kindermishandeling of armoede. Zulke ingrijpende jeugdervaringen zijn verantwoordelijk voor veel mentale problemen in de adolescentie, zoals depressie, angst, gedragsproblemen, lagere schoolprestaties, agressie en zelfs suïcide. Het is daarom belangrijk om beter te begrijpen hoe we veerkracht onder jongeren kunnen vergroten.
‘Veerkracht in kinderen vereist veerkrachtige docenten'
Anne-Laura van Harmelen lichtte in haar keynote toe wat veerkracht is, wat de ingrediënten zijn en wat het recept is voor veerkracht. Ze besluit dat veerkracht niet bestaat, het is niet een ding, je kunt het niet meten. ‘Veerkracht bestaat niet’ is dan ook de titel van haar oratie over een paar weken.
Interview met Vivaksh Rajan
Vivaksh Rajan is 22 jaar, student biofarmaceutische wetenschappen aan de Universiteit Leiden en tutor bij het Leids tutorprogramma over kansenongelijkheid. Hij vertelt over zijn ervaringen nadat hij iedere week langs ging bij een basisschool om een kleine groep leerlingen extra te helpen met bijvoorbeeld begrijpend lezen. Vivaksh Rajan wil benadrukken dat ouderbetrokkenheid bij schoolwerk van groot belang is. Hij kreeg door deze ervaring nog meer respect voor het werk van docenten. Het programma is inmiddels afgerond.
Diverse workshops
Na het plenaire gedeelte volgden twee rondes workshops, waaronder ‘Schoolse veerkracht: motivatie in jongeren’, waarin de motivatie van jongeren onder de loep werd genomen.
In de workshop ‘De kracht van obstakels, sterkere kinderen bouwen door veerkracht en een positieve ontwikkeling’ werd eerst het concept van veerkracht en een positieve jeugdontwikkeling onderzocht. Het doel van deze workshop was om veerkracht te onderzoeken in termen van het kunnen herstellen van stressvolle situaties in plaats van te focussen op het elimineren van obstakels in het leven van kinderen.
Dr. Nienke Wieringa en dr. Dineke Tigelaar (ICLON Universiteit Leiden) verzorgden de workshop ‘Life is tough, but so are you’. Hoe ervaren leerkrachten veerkracht in hun werk? Het ICLON participeert in het NRO-project dat gaat over veerkracht van studenten en docenten.
Harm Vissers, trainer en coach van Ontspannen Kracht deelde verhalen over zijn werk met jonge delinquenten. Hij doet oefeningen om vertrouwen en veerkracht te versterken door een combinatie van yoga en vechtsport. Tijdens de workshop BOKS maakten deelnemers kennis met deze psychofysieke training. 'Heerlijk om nu even niet met je hoofd bezig te zijn, maar met je lijf'; 'Dit ga ik in mijn gymlessen gebruiken', waren enkele van de enthousiaste reacties. Je mentale welbevinden kun je eigenlijk niet loskoppelen van je fysieke gesteldheid.
Hopelijk kunnen de deelnemers aan deze nascholingsdag 'Kiplekker’ hun voordeel doen in hun eigen onderwijs en gingen ze met genoeg inspiratie naar huis.