Zwaartekracht subsidie voor Berna Güroğlu
“Ik kon het bijna niet geloven toen ik hoorde dat we de Zwaartekracht subsidie hadden gekregen,” vertelt Berna Güroğlu, hoogleraar Neurowetenschap van Sociale Relaties. Deze subsidie, die de overheid via NWO jaarlijks aan wetenschappelijk toponderzoek toekent, is dan ook wel echt wel iets bijzonders. Al was het alleen maar vanwege de beschikbare fondsen en de looptijd.
Berna Güroğlu is een van de zes hoofdaanvragers van de Zwaartekracht subsidie, en leidt samen met haar collega’s van vijf andere universiteiten het project GUTS, Growing Up Together in Society. Voor dit project met grootschalig onderzoek onder verschillende groepen jongeren, komt 22 miljoen euro beschikbaar, met een looptijd van tien jaar.
“We gaan in focusgroepen jongeren zelf ook vragen wat hun doelen zijn”
Vernieuwend onderzoek
GUTS heeft als doel te onderzoeken hoe jongeren en adolescenten in de huidige en toekomstige maatschappij succesvol kunnen opgroeien. Wat is `succesvol’? Güroğlu: “We gaan verschillende uitkomsten meenemen, waaronder welbevinden, academisch succes en prosociaal gedrag, zoals anderen helpen. Centraal staat de ontwikkeling van zelfregulatie met een goede balans tussen uitkomsten voor de jongere zelf en voor mensen om hem of haar heen, en tussen korte- en langetermijndoelen. Verder gaan we in focusgroepen jongeren zelf ook vragen wat hun doelen zijn.”
Zijzelf gaat zich binnen GUTS focussen op de sociale context van de ontwikkeling van jongeren, en dan specifiek op de onderlinge relaties. “We willen onder meer onderzoeken hoe het sociaal netwerk jongeren in hun motivatie en doelen beïnvloedt. Een voorbeeld: het zou kunnen dat jongeren die niet erg gemotiveerd zijn om te studeren anderen in hun omgeving hebben die op hen lijken, en dat zij door de tijd heen elkaar versterken in dat gebrek aan motivatie.”
Het onderzoek naar het sociaal netwerk zal op een vernieuwende manier gebeuren: “Wij gaan individuen en hun complete sociale netwerk in kaart brengen en over tijd volgen. Dat is nog niet vaak gedaan. Het longitudinale ontwikkelingsonderzoek dat tot nu toe is gedaan, richt zich meestal op individuen, niet op groepen personen. Dit laatste is namelijk heel complex. Dankzij de Zwaartekracht subsidie kunnen we dat nu wel oppakken.”
“Om de twee jaar worden hersenscans gemaakt”
Ballen in de lucht houden
De specifieke onderzoeksgroep moet nog bepaald worden, maar Güroğlu denkt aan een groep eerstejaarsstudenten die samen een bepaalde opleiding volgen. De deelnemers worden acht jaar gevolgd, waarbij elke zes maanden de relaties en de veranderingen daarin goed in kaart worden gebracht. Om de twee jaar worden bij de deelnemers hersenscans gemaakt om de ontwikkeling van de hersenen te kunnen volgen. Güroğlu: “Op dit moment weten we nog niet hoe jongeren en adolescenten alle ballen in de lucht houden: relaties aangaan en onderhouden, excelleren (of niet) op school, een populaire of minder populaire status in de klas bereiken, omgaan met hun ouders en anderen. Met dit onderzoek willen we inzicht krijgen hoe dat in zijn werk gaat.”
Heel veel expertise
De andere vijf hoofdaanvragers zijn verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam, Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht Medical Center, Erasmus Universiteit Rotterdam, en Amsterdam UMC, en verder zijn ook het Radboud UMC en het Nederlands Herseninstituut betrokken bij het consortium. Eveline Crone, hoogleraar Developmental Neuroscience in Society bij de Erasmus Universiteit, is penvoerder. Vanuit Leiden zijn Anna van Duijvenvoorde en Mark de Rooij co-aanvragers.
Diversiteit
In het GUTS-project is er aandacht voor zaken als diversiteit in sociale status, sociaaleconomische verschillen, en gedrag zoals jeugdcriminaliteit. “We willen de diversiteit bij het opgroeien ook nadrukkelijk meenemen,” licht Güroğlu toe. Anna van Duijvenvoorde, universitair hoofddocent met expertise in leren en beslisgedrag, richt zich binnen GUTS op sociale en cognitieve aspecten van leren. Dat gebeurt bij een diverse groep jongeren vanaf tien jaar. Ze gaat de rol van zelfregulatie onderzoeken in schools leren, motivatie en sociaal gedrag gedurende de tienerjaren.
De data van het deelonderzoek van Güroğlu, Van Duijvenvoorde en de andere wetenschappers binnen het consortium worden verzameld en samengevoegd. “Informatie over bijvoorbeeld sociaal gedrag, relaties met familie en leeftijdsgenoten, hersenontwikkeling, delinquentie en andere zaken wordt bij elkaar gevoegd en geanalyseerd. Mark de Rooij, Hoogleraar Artificial Intelligence and Data Theory, is hierbij betrokken. Zo kunnen we tot predictiemodellen komen, waarmee we kunnen voorspellen welke aspecten bijdragen tot succesvol opgroeien.”
“Kansen voor een nieuwe generatie onderzoekers”
Nieuwe generatie onderzoekers
De Zwaartekracht subsidie betekent bovendien dat er mooie kansen komen voor promovendi, postdocs en beginnende onderzoekers, benadrukt Güroğlu, “Zij kunnen in de toekomst veel bereiken.”
Enorm spannend
Nog even terug naar het moment waarop bekend werd dat GUTS een Zwaartekracht subsidie zou krijgen. Güroğlu: “Het was echt enorm spannend. Ik was op vakantie en had met Eveline Crone afgesproken dat ik een telefoontje van haar zou krijgen zodra de uitslag bekend was. Ze belde met goed nieuws. Dat heb ik die avond natuurlijk wel even gevierd!”