'Ik ben nieuwsgierig en vol passie om moleculaire chemie te begrijpen'
Sinds mei werkt universitair docent Bio-therapeutica Lu Su aan onze faculteit. Hoewel ze nog jong is, heeft ze al binnen veel verschillende disciplines gewerkt. Ook droeg ze bij aan twee publicaties in grote wetenschappelijke tijdschriften. Hoe werd ze zo succesvol en wat is er zo interessant aan moleculaire chemie?
Als kind was Su al bezig om de wereld om haar heen beter te begrijpen. 'Mijn moeder vertelde me altijd dat ik als jong meisje overal nieuwsgierig naar was. Ik vroeg mijn ouders altijd 'waarom?'. Die nieuwsgierigheid heb ik nu nog steeds, samen met een grote passie voor moleculaire chemie. Als ik een stof of chemisch fenomeen zie, is het voor mij niet genoeg om het alleen maar interessant te vinden. Ik moet begrijpen en uitzoeken waarom het materiaal zo is, of waarom het verschijnsel zich voordoet. Pas als ik het op moleculair niveau zie en begrijp, ben ik gelukkig.'
Borstkanker en olierampen
Su promoveerde aan de Fudan Universiteit in China op fundamenteel onderzoek naar polymeren, organische verbindingen waarvan de moleculen bestaan uit een opeenvolging van identieke, of soortgelijke, onderdelen die chemisch met elkaar verbonden zijn. Daarna ging ze naar de VS om zich te verdiepen in polymeren in verschillende contexten. 'Daar ontwikkelden we functionele nanodeeltjes waarmee je een specifiek doelwit kunt targeten en die zichzelf vervolgens kunnen afbreken op commando.'
Met polymeren kunnen we veel verschillende milieu- en gezondheidsproblemen aanpakken
Dit concept kan op allerlei gebieden worden toegepast. 'Bijvoorbeeld voor medicijnafgifte bij de behandeling van borstkanker. Maar we hebben ook naar een heel ander aspect gekeken: het aanpakken van olielekkages in zee. We hebben nanodeeltjes ontwikkeld op basis van suiker, die olie uit het water kunnen halen. Zo kunnen we met polymeren veel verschillende milieu- en gezondheidsproblemen aanpakken.’
Organische batterijen
Dat wordt wederom duidelijk als Su meewerkt aan een onderzoek naar een metaalvrije, volledig organische batterij. 'Dat was weer een heel ander onderwerp. We keken naar de mogelijkheden voor een metaalvrij, volledig afbreekbaar en natuurlijk polymeer om batterijen mee te bouwen. Nu worden batterijen opgebouwd uit lithium, maar dat is niet gezond en ook niet duurzaam. Daar brachten wij verandering in door zogenaamde polypeptide organische radicaalbatterijen te maken. Een mooi beginpunt om te laten zien wat er mogelijk is. Hopelijk kunnen we deze organische batterijen ooit echt produceren en gebruiken.'
Meer fundamenteel onderzoek in Nederland
In 2017 vond Su's man een baan in Delft. Omdat ze graag bij hem in de buurt wilde blijven, verhuisden ze samen naar Nederland. Su ging aan de slag aan de Technische Universiteit Eindhoven, waar ze zich voornamelijk bezighield met supramoleculaire chemie. 'Soms werken nieuwe (kanker)medicijnen niet goed, simpelweg omdat we de interactie tussen de materialen en ons lichaam niet goed begrijpen. Dat is de reden dat ik een stapje terug heb gedaan en me op fundamenteel onderzoek heb gericht. Met betere inzichten kunnen we onze kennis ook beter toepassen in het veld.'
Publicatie in ander groot tijdschrift
Tijdens haar tijd aan de TU Eindhoven ontdekten Su en haar team bij toeval dat hun supramoleculaire waterige oplossing na verdunning veranderde in een hydrogel. Na de tweede verdunning, neemt het weer een waterige vorm aan. ‘Dit fenomeen was nog niet eerder beschreven en zal zowel in de biologie als in de chemie zijn uitwerking hebben. Het wetenschappelijk tijdschrift Science gaat onze ontdekking publiceren, het artikel komt toevallig vandaag uit.'
Vaak is het niet het onderzoek zelf dat veel tijd kost, maar het krijgen van een goed idee om mee te beginnen
Su kan zich de dag nog herinneren dat ze op het idee kwam om dit onderwerp aan te pakken. 'Het was tijdens een van de lockdowns, dus ik had veel tijd om na te denken. Ik kreeg nieuwe ideeën en stelde ze voor aan mijn leidinggevende. Na de lockdown ben ik meteen het lab ingedoken en heb ik binnen een maand de basis voor de experimenten gelegd. Deze experimenten toonden de overgang van hydrogel naar oplossing en na een tweede verdunning weer van hydrogel naar oplossing. Vaak is het niet het onderzoek zelf dat tijd kost, maar het krijgen van een goed idee om mee te beginnen.’
Een goede balans tussen werk en privé
Sinds mei van dit jaar werkt Su als universitair docent in het team van professor Matthias Barz bij het LACDR. 'Hij vroeg me om me te richten op het krijgen van nieuwe ideeën voor publicaties. Ik ben heel dankbaar dat Matthias mij de ruimte en tijd geeft om hier mijn eigen onderzoekslijn te creëren.'
Werken in Nederland is heel anders dan in China, zegt Su. 'De balans tussen privéleven en werk is in Nederland veel beter. Hier werken we minder uren in het lab, maar we doen het wel efficiënter en bereiden het de dag van tevoren goed voor. Toen ik in China promoveerde, bleven we vaak van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat in het lab. Dan hadden we niet genoeg tijd om na te denken. En juist die ruimte is nodig om tot goede ideeën te komen.’
Veel verschillende vakgebieden bij elkaar
Su vindt het leuk om op de universiteit te werken en veel contact te hebben met de studenten. 'Iedereen is echt vriendelijk, en de studenten zitten vol passie en nieuwsgierigheid. Het leuke aan de Universiteit Leiden is dat er veel verschillende vakgebieden samenkomen: wetenschap, natuurkunde en geneeskunde. Het is geweldig om met andere disciplines te kunnen samenwerken. Die verschillende visies kunnen je horizon enorm verbreden.’