Middeleeuwse handschriften beschikbaar gemaakt in Europeana
Ruim 600 handschriften en vroege drukken maakte de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) onlangs digitaal beschikbaar via het platform Europeana, als onderdeel van het project ‘The Art of Reading in the Middle Ages’ (ARMA). Zeven Europese erfgoedinstellingen werkten twee jaar samen om 30.000 gedigitaliseerde items toe te voegen aan Europeana, en de kwaliteit van nog eens 30.000 bestaande items te verbeteren. Het ARMA-project brengt zo de middeleeuwse leescultuur tot leven.
Middeleeuwse leescultuur in context…
Het is in Europeana nu mogelijk om door duizenden middeleeuwse objecten afkomstig uit heel Europa te struinen, in combinatie met toegankelijke historische informatie. Welke teksten werden er gelezen in de kloosters, vorstenhoven en steden van middeleeuws Europa? En wat vertellen deze manuscripten, drukken en munten ons eigenlijk over de leescultuur in het millennium tussen Klassieke oudheid en Renaissance? Om die vragen te beantwoorden, maakten de ARMA-partners een online tentoonstelling in vijf talen. Ook publiceerden ze in Europeana zo’n 30 blogposts en fotogalleries over dit onderwerp. Wie dit uitgestrekte woud van digitale informatie wil betreden, begint een leesqueeste eenvoudig op de feature page Middle Ages. Of beter nog: bekijkt eerst de twee ARMA Introductory Videos die UBL vervaardigde voor het project.
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website of… en in het klaslokaal
Binnen het project ging veel aandacht uit naar het ontwikkelen van lesmateriaal voor het basis-, middelbaar en hoger onderwijs, waaronder kleine games en video’s. In samenwerking met dr. Irene O’Daly van de Leidse opleiding Book and Digital Media Studies maakte UBL een achtdelige videoserie over materiële aspecten van de handgeschreven codex: Exploring the Medieval Manuscript Book. De videoserie biedt een laagdrempelige introductie tot de middeleeuwse boekgeschiedenis en kan zonder nadere uitleg bekeken worden op YouTube (totale duur ca. 35 minuten). De Ierse en Franse partners verwerkten de video’s ook in hun lessen voor het middelbaar- en hoger onderwijs.
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofEuropese samenwerking
De afgelopen twee jaar heeft de UBL intensief samengewerkt met de partners uit Slovenië, Tsjechië, Duitsland, België, Frankrijk en Ierland. Hoewel het meeste contact door de pandemie digitaal verliep, konden medewerkers van alle partnerinstituten het project elkaar gelukkig in levenden lijve ontmoeten tijdens de afsluitende conferentie in Ljubljana. Een van de resultaten van deze Europese samenwerking is dat het tijdvak van de Middeleeuwen nu veel prominenter aanwezig is in Europeana. Maar dat was zeker niet alles. Op diverse gebieden hebben de partners kennis en ervaring uitgewisseld: van de rol van middeleeuwse objecten in het onderwijs tot de inzet van IIIF en andere digitale tools. Dit heeft onder meer geresulteerd in een tweejaarlijks overleg met conservatoren en universitair docenten uit heel Europa over het gebruik van gedigitaliseerde handschriften in het onderwijs.
Het ARMA-project maakte het ook mogelijk dat UBL de ontsluiting van haar middeleeuwse handschriften substantieel heeft kunnen verbeteren. Binnen enkele maanden zullen alle beschrijvingen van de westerse middeleeuwse handschriften in de online catalogus zijn omgezet in het Engels en aanzienlijk zijn uitgebreid. Daarnaast gaat ook de digitalisering van de middeleeuwse handschriften gestaag door. Inmiddels zijn er ruim zeshonderd handschriften volledig beschikbaar via Digital Collections.
Over ARMA
In het project ‘The Art of Reading in the Middle Ages’ brachten zeven Europese erfgoedinstellingen hun gedigitaliseerde middeleeuwse collecties samen op het platform Europeana. Het project werd medegefinancierd door de Connecting Europe Facility van de Europese Unie. De acht partners binnen het project waren de Nationale en Universiteitsbibliotheek van Slovenië, Universitaire Bibliotheken Leiden, Stichting Europeana, de Nationale bibliotheek van Tsjechië, de Bibliothèque nationale de France, Staatsbibliothek zu Berlin, Hunt Museum en Openbare Bibliotheek Brugge. Zie voor meer informatie de projectwebsite.