De dag van Jasper
Deze column is anders dan alle eerdere. Normaal belicht ik één dag uit de voorgaande twee weken, van de vroege ochtend tot de late avond. Vandaag kijk ik terug op de afgelopen twee weken, in feite op de afgelopen maanden. Die zijn gekleurd door het moeilijkste dossier waar ik in mijn loopbaan mee te maken heb gehad: de zaak rond ongewenst gedrag van een van onze hoogleraren.
Ik heb er slapeloze nachten van gehad. Het eerste gesprek met de medewerkers die melding hebben durven maken was in mei, en ik was er toen al stevig door van slag. Het verhaal dat zij mij vertelden over wat hen was overkomen, maar ook de enorme onzekerheid over het proces dat voor hen lag maakten diepe indruk. Zij hebben moed en kracht getoond door op te staan en hun verhaal te vertellen. Wat er is gebeurd, heeft de hele faculteit en universiteit geraakt en heeft onplezierige voorvallen in herinnering geroepen. Sommigen zetten vraagtekens bij wat voor soort organisatie wij (willen) zijn.
'We willen een faculteit zijn voor onze medewerkers en studenten waar absoluut geen plaats is voor ongewenst gedrag'
Laat ik daar duidelijk over zijn. We willen een faculteit zijn voor onze medewerkers en studenten waar absoluut geen plaats is voor ongewenst gedrag. Of het nu gaat om intimidatie, discriminatie, pesten, zwartmaken of welke andere vorm van grensoverschrijdend gedrag dan ook. Onze medewerkers en studenten moeten zich bij ons in alle opzichten veilig voelen. En hoe graag we ook willen dat we een veilige werk- en studieomgeving zijn, een plek waar we het open gesprek met elkaar kunnen voeren – dat zijn we kennelijk nog niet.
Niet iedereen voelt zich veilig genoeg om iets te melden, zo blijkt. Want wat gebeurt er als je melding maakt van ongewenst gedrag? Gaat de organisatie je steunen? Als degene waarover je een melding doet op een hogere positie zit dan jij, geeft dat onzekerheid over de invloed daarvan op je toekomst. We moeten dus werken aan het vertrouwen van onze medewerkers en studenten dat ze veilig kunnen melden en het vertrouwen dat elke melding serieus wordt genomen.
Natuurlijk, we hebben als organisatie van alles ingericht: er zijn vertrouwenspersonen en meldpunten, er is sinds dit jaar een ombudsfunctionaris, er zijn klachtenregelingen en -commissies en trainingen voor het voeren van gesprekken. Maar er is meer nodig. Lang niet iedereen kent de weg of voelt zich veilig genoeg om iets te melden.
Allereerst moeten we natuurlijk voorkomen dat iemand zich ongewenst gedraagt. We hebben een grote faculteit, waarin het onvermijdelijk is dat mensen soms gedrag vertonen dat door een ander als niet prettig of mogelijk zelfs als onveilig wordt ervaren. De kunst is dit te corrigeren voor het uit de hand loopt en dat is niet makkelijk.
De universiteit is vorig jaar met het programma Let’s Connect begonnen. Vanuit de overtuiging dat het voeren van het goede gesprek al heel veel problemen kan voorkomen of oplossen: door op tijd met elkaar in gesprek te gaan, door te luisteren naar elkaar en te helpen waar nodig. En we willen meer doen: we gaan lezingen en seminars organiseren, trainingen aanbieden die ons leren hoe we met elkaar een gesprek kunnen hebben over gedrag. En we moeten het hebben over normen: sommige vormen van gedrag zijn evident ongewenst, andere liggen in een grijzer gebied.
In alle gevallen zullen we moeten leren feedback te durven geven en te kunnen ontvangen, te reflecteren op ons eigen gedrag en het effect daarvan op anderen. We zullen moeten leren hoe we als omstanders kunnen helpen in het benoemen en corrigeren van gedrag. Want zo kunnen we ongewenst gedrag in de kiem smoren en helpen voorkomen.
Kortom, we moeten samen aan de slag. Ik hoop van harte dat ik eraan kan bijdragen dat we op onze faculteit zo’n cultuur kunnen creëren en ik hoop dat jullie meedoen.
Vragen?
Heb jij twijfels, maak je je zorgen of heb je zelf last van ongewenst gedrag van een ander op de universiteit? Ga in gesprek met je leidinggevende of studiecoördinator, of zoek een vertrouwenspersoon op. We helpen je en zijn er voor je. Kijk hier waar je terecht kunt.