'Je kunt zowel een goede wetenschapper als ouder zijn'
Hoe combineer je moederschap en carrièregericht onderzoekswerk? Als lid van het RISE junior-bestuur wil postdoc Monica Varela een voorbeeld zijn. 'Het is niet altijd makkelijk, maar ik wil jonge wetenschappers laten zien dat je je carrière gewoon kan verderzetten als je een kind hebt.'
Toen Varela werd gevraagd om lid te worden van het junior-bestuur van RISE (Researchers in Science for Equality), zei ze meteen ja. 'Het is een geweldige kans om meer betrokken te zijn bij de faculteit. En ik vind dat het RISE-netwerk de afgelopen jaren geweldig werk heeft verricht voor vrouwelijke bètawetenschappers.'
'RISE is een mooi initiatief om een voorbeeld te stellen voor de volgende generatie die misschien denkt "deze carrière is niets voor mij",’ aldus Varela. ‘Ik wil een rolmodel zijn voor jonge onderzoekers.'
Gepassioneerd onderzoeker en liefhebbende moeder
Varela is onderzoeker bij het IBL en is gespecialiseerd in ontstekingen en ontstekingsziekten. Ik doe vooral fundamenteel onderzoek om te begrijpen hoe ontstekingsprocessen werken en hoe ze tot ziekten leiden.'
Daarnaast is ze de trotse moeder van een zoon. 'Mijn gezin en ik verhuisden zes jaar geleden naar Leiden om hier aan de universiteit te werken. Mijn zoontje was toen zeven maanden oud. Vanaf dat moment werd het leven als onderzoeker heel anders. Voor veel vrouwelijke onderzoekers is een gezin hebben een reden om de academische carrière te laten vallen. Dat is niet nodig.'
De tijd goed indelen
Een carrièregerichte wetenschapper en een goede moeder zijn, is soms een uitdaging. 'Het combineren van beide werelden vereist nogal wat organisatorische skills. Je moet goed kunnen plannen.’ Daarnaast is het niet altijd gemakkelijk om werk en privé gescheiden te houden. ‘Het is een uitdaging, maar het is mogelijk!'
Varela koos ervoor om haar werktijden anders in te delen. 'Ik werk nu van 7.00 uur ‘s ochtends tot 15.00 uur ‘s middags, zodat ik mijn kind elke dag van school kan halen. Over het algemeen werkt dat goed, maar je mist natuurlijk wel de vergaderingen, evenementen en netwerkmogelijkheden in de middag. Dat is soms een moeilijke afweging.'
Daarom moet de universiteit meer open gesprekken voeren met werkende ouders over ouder-vriendelijk beleid, aldus Varela. 'Bijvoorbeeld de vergaderingen naar de ochtend verplaatsen of rekening houden met schoolvakanties bij het plannen van cruciale vergaderingen. Dat kan voor ouders heel nuttig zijn.'
Extra tijd voor subsidieaanvragen
Varela is wel eens bang voor het oordeel van anderen. 'Ik heb het gevoel dat mensen me soms veroordelen omdat ik me zowel op mijn carrière als op het moeder-zijn richt. Dat komt mede doordat een carrière in de wetenschap behoorlijk competitief is. Terwijl jij even pauzeert om een kind te krijgen, werken je collega's door. En uiteindelijk moet je nog steeds op hetzelfde niveau met hen concurreren. Dat is een reden voor vrouwelijke wetenschappers om te denken dat er nooit een perfect moment is om een kind te krijgen.'
Gelukkig doen universiteiten en wetenschappelijke organisaties hun best om het toch een stukje gemakkelijker te maken. 'Bij subsidieaanvragen wordt er nu bijvoorbeeld rekening gehouden met ouderschapsverlof. Het kan altijd beter, maar dit soort dingen helpen al behoorlijk.'
Een bron van inspiratie zijn
Tijdens haar tijd in het juniorbestuur wil ze wetenschappers inspireren en laten zien hoe je een gezin en wetenschap kunt combineren. 'Onlangs kwam een jonge vrouwelijke onderzoeker naar me toe en zei: "Je bent een goede wetenschapper en een goede moeder, maar ik denk niet dat ik dat kan." Toen besefte ik dat het belangrijk is om een voorbeeld te zijn voor de jongere generatie. Je hoeft niet te kiezen tussen je carrière en je gezin. Het is niet altijd gemakkelijk, maar je kunt zowel een goede wetenschapper als ouder zijn.'