Universiteit Leiden

nl en

Siemen Geerts studeerde als eerste archeoloog af met afstudeerproject: ‘Fijn dat Gemeente Haarlem eindresultaat ook kan gebruiken’

Siemen Geerts is de eerste masterstudent van Archeologie die niet afstudeerde met een scriptie maar met een afstudeerproject. Voor zijn project ging hij aan de slag met de oude stadsverdediging van Haarlem. We spreken Siemen over zijn ervaringen. ‘Ik vind het leuk dat Gemeente Haarlem iets heeft aan het eindproduct.’

Stadsverdediging

In eerste instantie was Siemen van plan om een scriptie te schrijven. ‘Omdat ik wilde schrijven over de middeleeuwen kwam ik uit bij Roos van Oosten. Het idee om me te richten op stadsverdediging kwam vrij snel daarna op. Roos heeft goede contacten bij Gemeente Haarlem en ze wist dat daar veel interesse leefde om onderzoek te doen naar de Haarlemse stadsverdediging.’ Siemen kon hier vanuit zijn masterspecialisatie Applied Archaeology een stage volgen.

Stukje van de kaart rondom de Amsterdamse Poort. Hierop zijn archeologische resten te zien (legenda Opgravingen) en het tracé van de stadsverdediging zoals wordt verwacht op basis van de archeologie. Wat geen voorspelling is, is de poort want deze staat vandaag de dag nog steeds. Met verschillende kleuren zijn de verschillende onderdelen van de stadsverdediging aangegeven. Voor de achtergrond is de huidige topografische kaart gebruikt uit het kadaster. In het kader linksboven staat de toponiem van het archeologisch onderzoek en de gemeentelijke code waaronder het onderzoek is terug te vinden. Beide zijn zo ook gebruikt in de database.

Chronologisch beeld

In zijn stage maakte Siemen een digitaal thematische deconstructie van de oude stadsverdediging op basis van historische plattegronden. ‘Deze reconstructie vormde uiteindelijk de basis van mijn afstudeerproject. Ik combineerde archeologische kennis met historische bronnen en al eerder onderzoek om een compleet chronologisch beeld te krijgen, van de middeleeuwen tot aan de afbraak van de stadsmuren in het midden van de 19e eeuw.’

Foto van Siemen Geerts bij de plattegrond door R. De Hooghe uit 1688 in het Noord-Hollands Archief te Haarlem (foto door M. Valk)

Praktische insteek

Wat begon als een regulier scriptieonderzoek ontwikkelde zich gestaag in een afstudeerproject. ‘Omdat ik al bezig was met het in kaart brengen van de verdedigingswerken op basis van archeologie en historische kaarten leek het me een goed idee om deze ook uit te zetten op de huidige topografische kaart van Haarlem.’ Siemen ging in gesprek met zowel de gemeente als Roos van Oosten met de vraag of zijn onderzoek kon dienen als afstudeerproject.

‘Een afstudeerproject bestaat uit twee losse onderdelen: een product en een academische paper. In dit geval is het product een GIS- en tekstdatabase over de archeologie van de Haarlemse stadsverdediging inclusief een serie kaarten met de ontwikkeling van de stadsmuren.’ Siemen is tevreden over zijn afstudeerproject. ‘Ik vond het fijn dat het wat meer praktisch ingericht was en dat de gemeente ook iets heeft aan het eindresultaat.’

Foto van het in 1972 opgegraven zuidelijke deel van de stadsmuur rondom de Amsterdamse Poort (J. Fielmich, Noord-Hollands Archief/ Collectie 1336, Invnr. 1189)

Afstudeerprojecten

Richard Jansen, coördinator van de masterspecialisatie Applied Archaeology en docent van de cursus Graduation Project, vertelt dat het afstudeerprojectconcept  geïnspireerd is op de praktijk aan de TU Delft. 'Het biedt studenten een alternatief voor een reguliere scriptie. Studenten kunnen een product maken gerelateerd aan een wetenschappelijk onderzoek variërend van bijvoorbeeld verwachtingskaarten, een database, een vergelijkingscollectie, een 3D-(GIS)model, een publieksgericht product, etc.' Het product wordt uiteindelijk mede beoordeeld én gemaakt voor een opdrachtgever. 'Deze opdrachtgever kan er vervolgens gebruik van maken. Dit maakt het afstudeerproject een passend sluitstuk voor de MA Applied Archaeology waarin maatschappelijke relevantie belangrijk is.'

Reactie van Gemeente Haarlem

'Met dit afstudeerproject zijn voor het eerst alle bekende archeologische waarnemingen van de laatmiddeleeuwse en postmoderne stadsverdediging van Haarlem verzameld en gezamenlijk bestudeerd. Aangevuld met historische en cartografische bronnen geeft ons dit een gedetailleerd beeld van de locatie, fasering, funderingswijze en opbouw daarvan. Deze informatie kunnen we gebruiken voor het actualiseren van de archeologische verwachtingskaart en de archeologische onderzoeksagenda.' Aldus Paul van Kempen, archeoloog binnen Team Erfgoed, Vakgroep Archeologie van de Gemeente Haarlem.

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.