Zes ERC Consolidator Grants voor Leidse wetenschappers
Van fluctuerende hormoonspiegels bij vrouwen, via de inwendige structuur van reuzenplaneten tot de voorgeschiedenis van talen en meer: zes Leidse wetenschappers krijgen een Consolidator Grant van de European Research Council.
De Consolidator Grant is bedoeld voor veelbelovende wetenschappers met tussen de zeven en twaalf jaar ervaring na hun promotie. Zij kunnen de beurs van maximaal twee miljoen euro gebruiken om in een periode van vijf jaar hun team van mede-onderzoekers en ondersteunend personeel te financieren.
De zes Leidse Consolidator Grants gaan naar:
Ellen de Bruijn – Faculteit der Sociale Wetenschappen, Psychologie
Vrouwen ervaren drastische natuurlijke veranderingen in geslachtshormoonspiegels gedurende hun leven. Deze hormonen worden voornamelijk geproduceerd door de eierstokken, maar oefenen ook regulerende effecten uit buiten het voortplantingskanaal, zoals bijvoorbeeld de hersenen. Hormonen versterken een verscheidenheid aan gedrags-, cognitieve, affectieve en motivationele processen. De puberteit, de menstruatiecyclus en de menopauze zijn dus allemaal kritieke overgangsperioden in het leven van een vrouw. Samen met de hormonale verschuivingen gaan deze periodes gepaard met grote veranderingen in fysieke, psychologische en psychosociale factoren en een verhoogd risico op depressie, angst en stressgerelateerde symptomen.
Hoewel de effecten van fluctuerende hormoonspiegels op stemming en gedrag algemeen erkend worden, wordt hun mogelijke invloed nog steeds genegeerd in de meeste (neuro)cognitieve en gedragsstudies. Bruijn en haar team onderzoeken daarom de effecten van natuurlijk voorkomende veranderingen in geslachtshormoonconcentraties op neurocognitief functioneren gedurende de levensduur van vrouwen.
Yamila Miguel – Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen, Sterrewacht Leiden
Het project N-GINE stelt wetenschappers in staat de inwendige structuur van reuzenplaneten in het zonnestelsel en exoplaneten te bestuderen zoals dat nog nooit eerder is gedaan. Dit wordt gedaan door gebruik te maken van gegevens van de Cassini- en Juno-missies rond Saturnus en Jupiter, samen met de gedetailleerde gegevens over de atmosferen van exoplaneten die zijn verkregen met de onlangs gelanceerde James Webb-ruimtetelescoop. In dit project ontwikkelen wetenschappers nieuwe computationele instrumenten, wat zal leiden tot een nieuw tijdperk in de studie van het inwendige van reuzenplaneten. Een tijdperk dat volgens Miguel een revolutie teweeg zal brengen in de manier waarop waarnemingen aan exoplaneten worden geïnterpreteerd en over hun oorsprong wordt geleerd.
Anna Tummers – Faculteit der Geesteswetenschappen, Leiden University Centre for the Arts in Society
Vervalsingen in de trant van oude en moderne schilders hebben recentelijk voor veel consternatie gezorgd. Het onderzoeksproject ARTDETECT richt zich op het ontwikkelen van een nieuw soort kennerschap. Kunsthistorische methodes, chemische analyses en geavanceerde computerwetenschap worden gecombineerd op een systematische, samenhangende manier om hoge risico’s te kunnen voorspellen. Het doel is om allereerst nieuw inzicht te krijgen in significante anomalieën van vervalste schilderijen (en de belangrijkste kenmerken van vergelijkbare originelen); en vervolgens om checklists en ‘smart tools’ (computerprogramma’s) te ontwikkelen waarmee mogelijke vervalsingen snel en efficiënt kunnen worden geselecteerd voor diepgaand onderzoek; en uiteindelijk om kennerschap hiermee een nieuwe reikwijdte en relevantie te geven.
Jacqueline Hodge - Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen, Sterrewacht Leiden
Het merendeel van de stervorming in het heelal vond plaats gehuld in kosmisch stof, waardoor het in het verleden een enorme uitdaging was om een duidelijk beeld te krijgen van de vorming van jonge sterrenstelsels. Tegelijkertijd ontbreekt het ons aan directe waarnemingen van de kosmische gasreservoirs die de stervorming in het vroege heelal voeden. Gelukkig staan we nu op een kantelpunt met de onlangs gelanceerde James Webb Space Telescoop en de onlangs uitgebreide mogelijkheden van de krachtige Atacama Large Millimeter Array. In haar ERC-CoG project, 'VOYAJ' zal Hodge deze revolutionaire nieuwe instrumenten gebruiken om de verborgen sterren en het kosmische gas in sterrenstelsels in het jonge heelal voor het eerst te onthullen, waardoor een volledig nieuwe kijk ontstaat op de vorming van vroege sterrenstelsels.
Michaël Peyrot – Faculteit der Geesteswetenschappen, Centre for Linguistics
In zijn project The Silk Road Language Web gaat Michaël Peyrot de voorgeschiedenis van de talen van het Tarimbekken in Noordwest-China onderzoeken. In dit gebied, gelegen aan de zijderoute, zijn handschriften gevonden in een groot aantal Indo-Europese talen, waaronder Sanskriet, Khotanees and Tochaars. Deze talen hebben elkaar via complexe patronen beïnvloed, zodat een web van taalcontact is ontstaan dat teruggaat tot het begin van het eerste millennium van onze tijdrekening. Aan de hand van de informatie die in dit web besloten is, zal hij de prehistorie van deze talen en hun sprekers ontrafelen.
Gerbrand van der Heden van Noort - LUMC
Projectomschrijving wordt later aangevuld.
Bekijk de volledige lijst van wetenschappers die een ERC Consolidator Grant krijgen.
Foto: Beeld van Saturnus gemaakt tijdens de Cassini-missie.