Collectie anatomische tekeningen beschikbaar in Europeana
Bijna 4400 anatomische tekeningen uit de collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) zijn nu beschikbaar via Europeana. De collectie toont de medische tekenkunst vanaf het begin van de achttiende eeuw tot nu. De meeste tekeningen ontstonden in of rond het academisch ziekenhuis van Leiden en werden gemaakt ter illustratie van publicaties of voor onderzoek en onderwijs. Eerder werd de collectie al beschikbaar gemaakt via Digital Collections van de UBL . Via het Europeana platform zijn de tekeningen nu nog beter vindbaar voor een breed publiek.
Van etsen met vergroeide ruggenwervels en fraaie gestoffeerde anatomische atlassen tot kleurige tekeningen van allerlei organen, zowel oud als modern. De topcollectie anatomische tekeningen van de UBL biedt een overzicht van drie eeuwen Leidse medische tekenkunst. Bekende anatomen als Bernard Siegfried Albinus, Gerard Sandifort en Andreas Bonn maakten tekeningen of lieten die maken door professionele tekenaars, zoals Jan Wandelaar, Abraham Delfos of, in de twintigste eeuw, H.G. Wetselaar of J. Tinkelenberg.
Het hele menselijke lichaam komt aan bod in talloze tekeningen, botten en organen, gezond en ziek, de ontwikkeling van de foetus, aangeboren afwijkingen, het is allemaal te vinden. Maar ook minder voor de hand liggende onderwerpen zoals antropologische tekeningen of dieren, die vaak bestudeerd werden ter vergelijking met het menselijke lichaam. De ononderbroken reeks tekeningen vanaf 1700 tot nu geeft een uniek en fascinerend beeld van de ontwikkeling, de techniek en de functies van anatomische tekeningen. En van hun schoonheid. Want ondanks de soms minder prettige onderwerpen, zijn de tekeningen vaak prachtig om te zien.
-
Doorsnede van het menselijk hoofd, (PK-ANAT-1450) -
Interne organen van het menselijk embryo, (PK-ANAT-1527) -
Dieren: strottenhoofd, (BPL 1915 N.N.-2.10) -
Menselijk embryo, (PK-ANAT-1549) -
Spierweefsel en aderen in de hand, (PK-ANAT-142)
Europeana
Het Europeana platform deelt en promoot gedigitaliseerd Europees cultureel erfgoed, voor gebruik door erfgoed enthousiastelingen, professionals, docenten en onderzoekers. Door het delen van dit erfgoed biedt het platform de basis voor nieuwe perspectieven, inspiratie en open gesprekken over geschiedenis en cultuur: toegang tot primair bronmateriaal. Ontdek kunst, boeken, muziek, video, kranten, archeologie, mode, wetenschap, sport en nog veel meer in een database met miljoenen items van tientallen Europese erfgoedinstituten. Europeana wordt gefinancierd door de European Union’s Connecting Europe Facility.
Van kluis naar kussen – Anatomische tekeningen
In de talkshow ‘Van kluis naar kussen’ over de collectie anatomische tekeningen, ging Garrelt Verhoeven in gesprek met Pancras Hogendoorn, hoogleraar pathologie en decaan van het LUMC, Paul Dijstelberge, conservator en universitair docent Boekwetenschap van de UvA, Anne Wellink, studente Kunstgeschiedenis en Jef Schaeps, conservator Prenten en tekeningen van de UBL. Tijdens deze talkshow werd ook de online tentoonstelling Anatomische tekeningen: een drietal visies gepresenteerd.
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofDigital Collections
Eerder maakte de UBL de collectie anatomische tekeningen al beschikbaar via de Leidse Digital Collections. Op dit platform is al het gedigitaliseerde erfgoed of born-digital materiaal van de UBL te vinden. Voor veel van het gedigitaliseerde materiaal geldt een CC-BY licentie: het materiaal kan door iedereen worden gebruikt. Een groot deel van de stukken is in te zien met de Leidse IIIF Advanced Viewer. Om de functionaliteit van Digital Collections optimaal te benutten kunnen gebruikers de Digital Collections instructievideo’s bekijken.