Premier Rutte geeft college aan eerstejaarsstudenten. ‘Democratie zal altijd sterker zijn dan tirannie’
Een jaar na het begin van de oorlog in Oekraïne heeft premier Rutte een gastcollege gegeven aan eerstejaars rechtenstudenten in de historische Cleveringazaal. In dat college op de Universiteit Leiden sprak hij over democratie, de oorlog en de rol van Nederland in het conflict. ‘Democratie is meer dan een politiek systeem.’
Grote belangstelling
De belangstelling voor het college van premier Rutte was groot: naast de Cleveringazaal waren maar liefst drie collegezalen met livestream nodig om alle eerstejaarsstudenten van het vak Grondslagen van het Recht een plekje te geven. De premier hield eerst zijn college “Democratie en tirannie” en daarna kregen de studenten gelegenheid om vragen te stellen.
Oekraïne
Premier Rutte betoogde, op uitnodiging van hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap Afshin Ellian, waarom democratie altijd sterker zal zijn dan tirannie. Hij begon met het gevoel van betrokkenheid van Nederland bij de oorlog in Oekraïne. Rutte, naast premier ook historicus, legde uit dat de Tweede Wereldoorlog daarin een belangrijke rol speelt. Hij sprak over David-tegen-Goliath: een groot en machtig land mag niet ongestraft een kleiner buurland binnenvallen.
'Democratie geeft mensen de ruimte het beste uit zichzelf te halen en dat leidt tot creativiteit, innovatie en ondernemerschap.'
Nederland heeft ook direct belang bij de steun aan Oekraïne, aldus de premier. ‘We mogen serieus betwijfelen of Poetin zou stoppen bij Oekraïne als we hem zijn gang hadden laten gaan. Daarmee zou het NAVO-grondgebied zelf ernstig bedreigd zijn’, vertelt hij. ‘Dat zou de internationale rechtsorde bedreigen en daarmee Nederland in het hart raken, militair én economisch.’
Verband met welvaart
Rutte benadrukte dat democratie meer is dan alleen een politiek systeem. Democratie en vrijheid zijn belangrijke bestanddelen van onze economie, cultuur en de sociale structuur van het land. ‘Democratie geeft mensen de ruimte het beste uit zichzelf te halen en dat leidt tot creativiteit, innovatie en ondernemerschap. Er is dus een direct verband tussen een sterke democratische rechtsstaat en een welvarend en aantrekkelijk land.’
Vragen van studenten
Na het college konden de studenten vragen stellen, en dat lieten ze zich geen twee keer zeggen. ‘Hoe gaat u om met andere standpunten van wereldleiders?’, ‘Wat is uw drijfveer om door te gaan als minister-president en wanneer is het genoeg?’, ‘Wat betekenen protestacties voor vrijheid?’ ‘Hoe wordt de woningcrisis gecombineerd met de vluchtelingencrisis?’, ‘Neemt u grote problemen die u raken mee naar huis?’ Ook vroegen de studenten naar de invloed van social media, gezondheidszorg, polarisatie, complotdenkers en de bedreigingen van politici.
'Oekraïne is een ongelooflijk land, we zien een enorme wilskracht van iedereen die het normale leven zoveel mogelijk op gang houdt.'
Zelensky
Rutte was onder de indruk van een Oekraïense student die hem vroeg hoe serieus het westen de bedreigingen van Poetin neemt aan het adres van de NAVO. Rutte antwoordde dat je nooit iets kunt uitsluiten, maar dat we ons niet mogen laten intimideren en het nooit mogen accepteren. De premier was onlangs in Kiev voor een ontmoeting met de Oekraïense president Zelensky, en dat had hem enorm geïnspireerd, zo vertelde hij. ‘Oekraïne is een ongelooflijk land, we zien een enorme wilskracht van iedereen die het normale leven zoveel mogelijk op gang houdt. Je hebt alle reden om heel erg trots te zijn op jouw land.’
Kansen
Op de vraag wat de grootste les is die hij heeft geleerd sinds zijn aantreden als premier, moest Rutte even nadenken. Uiteindelijk antwoordde hij dat hij eerst geloofde dat je met goed onderwijs alles kon bereiken: Rutte is zelf docent op een middelbare school in de Haagse binnenstad. Hij ziet nu in dat het enorm uitmaakt uit wat voor gezin je komt en in wat voor omgeving je opgroeit. En dat dit weer grote invloed heeft op schooladviezen voor kinderen. ‘Er heerst een kansencrisis en die moeten we aanpakken, want je wilt wel de samenleving bij elkaar houden.’
De minister-president sloot zijn college af met een oproep aan de studenten: ‘Lees de krant, volg het nieuws, vind iets!’ Hij moedigde de studenten aan om, als zij iets willen veranderen, lid te worden van een politieke partij. ‘Democratie is mensenwerk en zorgen dat democratie blijft werken vraagt erom dat de beste mensen zich daarvoor in willen zetten.’
Tekst: Nynke Smits
Fotograaf: Freek van den Bergh