Filosoferen door films te maken: ‘Ik heb de stof nog nooit zó goed begrepen’
Ooit wilde student Lelani Antar naar de filmacademie. Het werd uiteindelijk International Studies, maar toch zei ze film niet helemaal gedag. Voor haar minor maakte ze samen met drie anderen een essayfilm.
‘Ik heb voor de bachelor International Studies gekozen, omdat ik het idee had dat ik nog weinig van de wereld wist’, vertelt Lelani. ‘Ik vind wetenschappelijk onderzoek ook leuk, maar soms is het wel een beetje droog. Dan miste ik een meer multidisciplinaire aanpak.’
Kijken met kunstenaarsogen
De minor Creative strategies for a society in change loste dit probleem op. Binnen dit vakkenpakket leer je met kunstenaarsogen naar de wereld om je heen te kijken. Je reflecteert vervolgens op alle waarnemingen door samen een essayfilm te maken. ‘Ik ben verliefd geworden op de essayfilm’, zegt Lelani enthousiast. ‘Het is een fantastisch opstapje om wetenschap op een meer artistieke manier te bekijken.’
Dat liet ze ook zien in haar eigen film, waarin ze met drie medestudenten reflecteert op identiteit. ‘De groepjes waren willekeurig gemaakt’, vertelt ze. ‘Omdat je in een essayfilm een subjectief perspectief nodig hebt, hebben we elkaar eerst op camera geïnterviewd. Daar kwam telkens uit dat wij alle vier veel vragen hebben over identiteit en wat dat betekent.’
Leren door te doen
In de film worden die vragen verrijkt met het begrip ‘spiegelfase’ van de filosoof Jacques Lacan. ‘De vorm van de essayfilm maakte het voor ons gemakkelijker om aan de slag te gaan met dit onderwerp’, denkt Lelani. ‘Lacans psychoanalytische onderzoek is soms best ingewikkeld. Door onszelf daarin te zetten en eigenlijk uit te beelden wat hij besprak, werd het veel toegankelijker. Soms voelde dat kwetsbaar, maar uiteindelijk is het misschien wel het beste wetenschappelijke onderzoek dat ik tot nu toe heb gedaan. Door het ervaringsgerichte leek de stof veel meer van toepassing op onze eigen levens dan anders. Het is misschien idealistisch om te zeggen, maar ik denk dat ik de stof van andere vakken ook beter zou begrijpen als die op deze manier werd aangeboden.’