MCS Scholarship voor collectiegericht onderzoek: ‘Achter iets onbelangrijks kan een heel verhaal schuilgaan’
Wil jij graag collectiegericht onderzoek doen, maar beschik je niet over voldoende middelen? Elk jaar stelt de onderzoeksgroep Museums, Collections and Society (MCS) meerdere onderzoeksbeurzen daarvoor beschikbaar. Onderzoekers Elizabeth den Hartog en Marika Keblusek ontvingen eerder een MCS Scholarship en vertellen welke deuren het voor hen opende.
Elizabeth den Hartog
‘Met drie andere wetenschappers (Timo Nijland, Edwin Orsel en Jan Dröge, red.) verricht ik onderzoek naar het pand Breestraat 113 in Leiden. In de kelder daarvan staat een zuil met een kapiteel van kalksteen dat alleen door de Romeinen werd gebruikt. Het is dus hergebruikt Romeins materiaal. Dit maakt het een heel prestigieus geheel waarvan we de datering en betekenis proberen te achterhalen.
Met het geld van de MCS Scholarship heb ik in Westfalen en het Rijnland zo’n vierduizend vergelijkbare kapitelen bezocht. Door het kapiteel uit de Breestraat daarmee te vergelijken, kan het rond het jaar 1220 – 1230 worden gedateerd.
Zo voegen we met dit onderzoek nieuwe kennis toe aan de geschiedenis van Leiden. Wat ik zelf altijd erg leuk vind aan dit soort onderzoek is hoe er achter zo iets ogenschijnlijk onbelangrijks als een eenvoudig stenen bladkapiteel een heel verhaal kan schuilgaan. Kennis van stijl en materialiteit is dan heel belangrijk om zo'n object aan het 'praten' te krijgen.’
Marika Keblusek
‘Ik doe onderzoek naar de Nederlandse kunstschilder David Bailly, over wiens leven en werk slechts een klein aantal kunsthistorische studies gepubliceerd. Om een biografie te kunnen schrijven, was uitgebreider bronnenonderzoek in binnen- en buitenland noodzakelijk. Vorig jaar ontving ik een MCS Scholarship voor het buitenlandse onderzoek, in verschillende Italiaanse en met name Duitse archieven.’
Volgens eerder onderzoek vertrok Bailly in 1609 naar Hamburg waar hij een jaar bleef, en daarna reisde hij naar Rome en Venetië. Naar het verblijf van David Bailly in Duitsland en Italië was nooit onderzoek gedaan. Wat heeft Bailly gedaan tijdens zijn jaren in Duitsland en Italië? Helaas gaven de archieven ter plekke nauwelijks aanwijzingen voor werk dat door de kunstenaar, eventueel in opdracht, is verricht. Wel heeft het onderzoek in de Duitse archieven ertoe geleid dat we een beter beeld hebben van de context van de steden en hoven waar Bailly zich ophield.
Dankzij de MCS Scholarship heb ik een up-to-date biografie kunnen reconstrueren, op basis van het meest volledige archiefonderzoek naar David Bailly tot nu toe. Dit heeft geleid tot een tentoonstelling in het Stedelijk Museum De Lakenhal, die loopt tot juni 2023. De ontwikkeling van het vanitasgenre in de stad Leiden staat centraal. Hiervoor worden het leven en de carrière van Bailly gevolgd om te zien hoe de samenstelling van zijn chef d’oeuvre kan worden verklaard.’
De onderzoeksgroep Museums, Collections and Society (MCS) is een samenwerking tussen de faculteiten Geesteswetenschappen en Archeologie. Het bevordert onderzoek en onderwijs en stelt ethische vragen omtrent de herkomst van deze collecties.