Van kluis naar kussen: Caribische literatuur – met Ellen Ombre, Roline Redmond en Roosmarijn Hoefte

Gepubliceerd op 22 juni 2023

In de Caribische literatuur is de doorwerking van het kolonialisme en slavernij een alomtegenwoordig thema. Bij gebrek aan historische bronnen zijn schrijvers van zowel fictie als non-fictie aangewezen op mondelinge overlevering. Onderzoek doen naar deze geschiedenis en erover schrijven gaat altijd gepaard met vragen als: wie heeft wat bewaard, en waarom? Wie beheerde de archieven, en wat wordt daarin niet gezegd? Die vragen houden schrijvers en onderzoekers de laatste jaren steeds meer bezig.

In deze aflevering van Van Kluis Naar Kussen gaat presentator Garrelt Verhoeven in gesprek met schrijvers Ellen Ombre en Roline Redmond, historicus en surinamist Roosmarijn Hoefte en vakreferent Latijns-Amerika en de Cariben, Dennis Bus. Naast de recente publicaties Last van Ombre en De Doorsons van Redmond bespreken de gasten hun favoriete boek uit de collectie Caribische literatuur van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). Aan bod komen De laatste resten van tropisch Nederland van W.F. Hermans, Witte schuld van Thomas Harding en Strafhok van Bea Vianen.

Caribische literatuur

De Caribische collectie van de UBL is een van de grootste ter wereld op het gebied van de Nederlands-, Spaans-, Engels-, en Franstalige Caraïben. Met de komst van de collecties van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land-, en Volkenkunde (KITLV) en het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) in 2014 is het ook de grootste collectie ter wereld op het gebied van Suriname en de eilanden van de (voormalige) Nederlandse Antillen. De collectievorming sluit nauw aan op onderwijs en onderzoek binnen het KITLV en de Universiteit Leiden.

Tafelgasten

Roline Redmond (1949) publiceerde over beeldvorming in Zwarte mensen in kinderboeken (1980) en onderzoekt onder andere slavendansen en Latijns- en Zuid-Amerikaanse muziek. Ervaringen uit het leven op drie continenten vonden hun neerslag in poëzie, verhalend proza en beeldend werk. In 2022 won zij de Brusseprijs voor haar meest recent verschenen werk De Doorsons.

Ellen Ombre (Paramaribo, 8 december 1948) is een Nederlands schrijver van Surinaamse afkomst. Zij kwam in 1961 naar Nederland en werkte als medisch-maatschappelijk medewerkster bij een Amsterdamse huisartsenpraktijk. In 1992 maakte zij haar schrijversdebuut met de bundel Maalstroom. Het belangrijkste motief in de verhalen van Ellen Ombre – gebundeld in Maalstroom (1992), Vrouwvreemd (1994), Wie goed bedoelt (1996) en Valse verlangens (2000) – is de verplaatsing: wat gebeurt er wanneer iemand terechtkomt in een fundamenteel andere cultuur?

Roosmarijn Hoefte is bijzonder hoogleraar Surinaamse geschiedenis aan de UvA en senior onderzoeker aan het KITLV. Haar belangrijkste aandachtsgebieden zijn de geschiedenis van Suriname in de postslavernij periode, migratie en onvrije arbeid en hedendaagse Caraïbische geschiedenis. Haar twee lopende projecten zijn het onderzoeken van het slavernijverleden van de steden Haarlem en Tilburg.