Over verbeeldingskracht in de wetenschap: ‘Een goede onderzoeker is óók uitvinder’
Onderzoeken én uitvinden, dat is wat betreft Daniël Pijnappels, hoogleraar Cellulaire elektrofysiologie, beide belangrijk voor een wetenschapper. Op 15 september 2023 is zijn oratie. Hierin benadrukt hij het belang van verbeeldingskracht en interdisciplinair samenwerken. Dat laatste betreft ook het orgaan van zijn expertise: het hart.
Belang van verbeeldingskracht
Pijnappels ziet een wetenschapper niet alleen als onderzoeker, maar ook als uitvinder. Daar is fantasie oftewel verbeeldingskracht voor nodig, een belangrijk deel van zijn oratie. “Traditioneel gezien probeert een onderzoeker de omgeving om zich heen te begrijpen. Zo probeer je op biomedisch gebied een ziekte te begrijpen. Als uitvinder wil je niet zozeer begrijpen wat je om je heen ziet, maar vooral ook creëren wat je vóór je ziet. Je wilt een bepaalde visie realiseren, iets wat jij denkt dat nuttig is voor de maatschappij. Daarin is verbeeldingskracht belangrijk.
Interdisciplinaire benadering
Er is nog veel onbekend wat betreft het hart en bepaalde hartziekten zijn daarom vaak moeilijk te genezen, vooral als het gaat om hartschade en -ritmestoornissen. “Dat komt wellicht ook omdat het hart een interdisciplinair orgaan is. De integratie tussen natuurkunde, biologie, chemie en engineering vormt de basis voor het functioneren van het hart. Een interdisciplinair orgaan komt ook met interdisciplinaire problemen. Die problemen moet je dan wat mij betreft ook oplossen met een interdisciplinaire geneeskundige benadering. Daarom hebben wij een volledig geïntegreerde interdisciplinaire werk- en leeromgeving gevormd op basis van deze verschillende disciplines. Dagelijks werken biologen, artsen, natuurkundigen en engineers samen onder één dak met één doel. Dit doel betreft het creëren van nieuwe biologie en de integratie daarvan met technologie om hartschade en ritmestoornissen beter te begrijpen en te behandelen”, vertelt Pijnappels.
“Middels synthetische biologie kun je andere vragen beantwoorden, zoals hoe kunnen wij het hart zelf instaat stellen om schade en een verstoord ritme te herstellen?”
Nieuwe biologie
Hij vertelt over voordelen in het vakgebied synthetische biologie, omdat dit een echte uitvindersbenadering betreft. “Nu proberen we vaak te begrijpen hoe die ziekte ontstaat om die te behandelen, een typische onderzoeksbenadering. Middels synthetische biologie kun je andere vragen beantwoorden, zoals hoe kunnen wij het hart zelf instaat stellen om, anders dan nu, wél schade en een verstoord ritme te herstellen?”
Hiertoe dient het hart dus nieuwe eigenschappen te krijgen welke zijn groep probeert te realiseren door gentherapie. “Het betreft dan ook niet zo zeer regeneratie maar meer generatie. Voor hartpatiënten zouden deze vormen van therapie mogelijk niet alleen kunnen bijdragen aan een verbetering van de kwaliteit van leven, maar ook van de prognose, waardoor wij als mens ouder kunnen worden in goede gezondheid.” Tijdens zijn oratie zal Pijnappels ook ingaan op de verschillende vragen die deze nieuwe mogelijkheden oproepen.
Continuïteit en onderwijs
Daarnaast is er aandacht voor het belang van continuïteit binnen een laboratorium om zo de kennis en kunde te behouden en verder te verbeteren. En het belang van verbeeldingskracht en interdisciplinariteit in het moderne onderwijs.
De oratie van prof. Daniël Pijnappels is op 15 september live te volgen van 16:00 tot 17:00 uur via deze link.