Elena Maria Rossi vervolgt haar zoektocht naar de oorsprong van de grootste zwarte gaten als hoogleraar
Elena Maria Rossi is gefascineerd door zwarte gaten. Haar benoeming tot hoogleraar was een lang gekoesterde wens, mede omdat er zo weinig vrouwelijke hoogleraren zijn in haar vakgebied. ‘Mijn benoeming is ook voor Sterrewacht Leiden een mijlpaal.’
Voor Elena Maria Rossi ging een lang gekoesterde wens in vervulling toen ze per september werd benoemd tot hoogleraar theoretische astrofysica. ‘Ik wilde al heel lang hoogleraar worden en vind het mooi dat mijn inspanningen beloond worden.’ Rossi vertelt dat erkenning voor haar academische prestaties belangrijk is. Maar de scheve balans tussen mannen en vrouwen in haar vakgebied motiveerde haar ook. ‘Toen ik in 2011 begon in Leiden, waren er maar twee vrouwelijke academische medewerkers op de afdeling en ik was de eerste die moeder werd. Nu ben ik de eerste vrouw op deze afdeling die hoogleraar werd na hier eerst universitair docent en hoofddocent te zijn geweest. Voor de Sterrewacht Leiden is mijn benoeming dus ook een mijlpaal.’
Fascinatie voor zwarte gaten van onbekende oorsprong
Rossi werkte eerder aan onder meer de Colorado University in de VS en aan de Hebreeuwse Universiteit in Jerusalem. Haar fascinatie ligt ver buiten de aarde. ‘Ik wil de kosmische levenscyclus van zwarte gaten begrijpen. Vooral de grootste exemplaren die nog van onbekende oorsprong zijn. Hoe, wanneer en waar in de geschiedenis van het heelal ontstaan ze? Hoe verandert hun massa en rotatiesnelheid tijdens hun kosmische leven door interacties met omringend gas en sterren?’
Om deze vragen te beantwoorden, ontwikkelt Rossi theoretische en computermodellen. ‘Daarmee willen we de gegevens van huidige en toekomstige geavanceerde observatiefaciliteiten optimaal kunnen benutten. Het gaat dan om data over zowel elektromagnetische als zwaartekrachtgolven die zwarte gaten uitzenden in wisselwerking staan met hun omgeving. Ik ben betrokken bij de eerste missie die zwaartekrachtgolven vanuit de ruimte zal detecteren: de ESA-missie LISA.’
Passie voor reizen
Rossi is blij dat ze in haar werk haar passies voor sterrenkunde en voor reizen naar verschillende landen heeft kunnen volgen. ‘Leven in drie verschillende continenten heeft mijn kijk op de menselijke natuur verbreed en heeft me voor mijn gevoel een betere leraar, supervisor en collega gemaakt. Ik heb meer begrip voor verschillen tussen culturen en de verschillende zienswijzen die daarbij horen en kan me er beter aan aanpassen. Zo vinden Zuid-Europese studenten het prettiger om eerst de theorie te leren, terwijl Nederlandse en Angelsaksische studenten liever leren door te doen. Ik kan op beide manieren studentenprojecten begeleiden.’
Sterren kijken in de Alpen
Rossi woont met haar twee dochters in Leiden. Zijn zij ook gegrepen door de sterrenkunde? ‘Ze zijn trots op mij, maar niet speciaal geïnteresseerd in sterrenkunde. Dat was ik ook niet op hun leeftijd. Mijn passie begon veel later, op de universiteit, toen een groep vrienden me meenam naar een avond sterren kijken in de Italiaanse Alpen. Daar wist ik dat ik dit de rest van mijn leven wilde blijven doen.’
Tekst: Rianne Lindhout