Academia in Motion Festival: ‘We bevinden ons in een veranderende wereld van de wetenschap’
Hoe werken we samen verder aan een open universiteitscultuur waarbinnen we ieders bijdrage erkennen en waarderen? Ruim honderdtwintig universiteitsmedewerkers gingen in gesprek over het doorbreken van academische barrières tijdens het eerste Academia in Motion Festival in PLNT.
Tijdens de plenaire opening vindt een snelle peiling plaats: bij wie leven er op dit moment nog vragen over Academia in Motion? In de zaal zitten meer dan honderdtwintig Leidse medewerkers: wetenschappers en ondersteunende staf, beginnend of juist meer ervaren, van verschillende faculteiten, instituten en expertisecentra. Binnen enkele seconden heeft vrijwel elk van hen de hand opgestoken – inclusief de leden van het organisatieteam op de eerste rij.
Dat het onderwerp universiteitsbreed zowel nieuwsgierigheid als interesse wekt is niet onbelangrijk, blijkt even later tijdens het welkomstwoord van rector magnificus Hester Bijl. ‘Academia in Motion staat voor een cultuurverandering’, zegt ze. ‘En om dat voor elkaar te krijgen, hebben we onze hele gemeenschap nodig.’ Ze roept alle aanwezigen daarom op om vooral ook zelf met ideeën en initiatieven te komen. ‘We gaan onszelf als bestuurders niet jaren terugtrekken om een papieren plan te schrijven. Dit willen we juist samen met jullie doen, via facultaire teams, dialogen en pilotprojecten. Wees vooral niet bang om te proberen: onze plannen hoeven niet allemaal in één keer te lukken.’
Welke inzichten namen bezoekers mee van het festival?
Marjo de Graauw, universitair docent Bio-Farmaceutische Wetenschappen
‘Aan de universiteit ligt de focus vaak op onderzoek, maar ik vond het belangrijk om vandaag aanwezig te zijn omdat ik juist heel graag een bijdrage wilde leveren op het gebied van onderwijs. De rondetafeldiscussie over het erkennen en waarderen van onderwijs vond ik heel fijn. Er was een hele prettige, open sfeer – en dat rector magnificus Hester Bijl aanwezig was, weerhield gelukkig ook niemand ervan om zich te uiten. Het was dus zeker nuttig om van elkaar te leren hoe het onderwijs momenteel bij andere faculteiten wordt geëvalueerd en gewaardeerd.
Ook binnen mijn eigen team en faculteit ben ik met dit onderwerp bezig. Ik merk dat mijn teamleden het soms lastig vinden om problemen aan te kaarten of verbeterpunten in te sturen. Ze zeggen dan: “Er zijn op een hoger niveau vast managers die dit niet oké vinden, dus dan gebeurt er toch niets mee.” Met een bijeenkomst als deze kun je laten zien dat er wel degelijk iets met de input van medewerkers wordt gedaan. Tijdens het festival werd meerdere keren benadrukt dat je altijd mag mailen over situaties die goed zijn, maar ook zeker over situaties die minder goed zijn. Zo sta ik er zelf ook zeker in. Kom je iets tegen dat niet goed werkt? Meld het, stuur het in als case study! Ik hoop mijn team te kunnen motiveren en die drempel voor hen weg te nemen.’
Jan Joost Aten, redacteur & medewerker onderzoekscommunicatie
‘Ik vond het belangrijk om hier vandaag te zijn omdat er voor mijn gevoel binnen Academia in Motion nu nog vrij weinig wordt gekeken naar de rol van de ondersteunende staf. Terwijl ook deze groep een cruciale rol speelt in het bereiken van de doelstellingen van Erkennen & Waarderen en Open Science. De samenwerking tussen de wetenschappelijke en ondersteunende staf zou wat mij betreft nog gelijkwaardiger en effectiever kunnen. Bij een van de workshops waar ik vandaag aan deelnam, werd er bijvoorbeeld vanuit gegaan dat wetenschappers zelf hun communicatie moeten doen, en daar dus ook veel tijd aan kwijt zijn. Natuurlijk mag dat, maar er zijn aan de universiteit, zowel op facultair als centraal niveau, ook veel collega’s die bij deze communicatie kunnen ondersteunen. Dus dat vond ik opvallend: waarom is dat niet bekend? Die vraag neem ik na dit festival zeker mee voor mijn eigen werk.
En tot zover de kritische noot, want verder vind ik het heel positief dat er zo veel aandacht voor deze beweging is – en dat er goed wordt gekeken naar hoe ieders vaardigheden en tijdsbestedingen beter kunnen worden gezien en gewaardeerd. Van mij zouden er zeker meer van dit soort bijeenkomsten mogen plaatsvinden.’
Marta Sienkiewicz, Promovendus
‘Ik doe zelf onderzoek naar ontwikkelingen rondom Erkennen & Waarderen, dus ik wilde vandaag uiteraard aanwezig zijn om meer te weten te komen over hoe mijn eigen universiteit hier aan bijdraagt. Daarnaast vind ik de AiM-beweging heel belangrijk. Als universiteit hebben we voor mijn gevoel een vrij duidelijk commitment van onze rector en het senior management. We bevinden ons nu dus in een fase waarin we moeten kijken wat dit in de praktijk zal betekenen voor medewerkers op alle niveaus van onze universiteit. Hoe kunnen we deze ambities omzetten in een concreet actieplan?
Wat mij vandaag opviel, waren de gesprekken over de verschillen tussen het wetenschappelijk en ondersteunend personeel. Het was interessant om te overwegen of dit onderscheid in personeelscategorieën zinvol is, en om na te denken over wat voor soort kwaliteiten we eigenlijk in de academische wereld zouden willen zien. Ik denk dat veel kwaliteiten die nodig zijn om op een betekenisvolle manier te kunnen presteren op het gebied van onderzoek, onderwijs en maatschappelijke relevantie niet perse beperkt zijn tot de academische functieprofielen. Dus dit is iets waar ik na vandaag verder over zal nadenken.’
Marcel Belderbos, Hoofd Onderzoeksbeleid & Impact
‘Ik geloof echt dat we in een veranderende wereld van de wetenschap zitten, waarbij we anders gaan kijken naar wat we als kwaliteiten ervaren en wat het betekent om een onderzoeker te zijn. Het viel me vandaag op dat er echt veel goede energie was – én een stuk minder cynisme dan een aantal jaar geleden bij soortgelijke bijeenkomsten. Je ziet dat mensen het onderwerp steeds meer omarmen. Tegelijkertijd heb ik wel het gevoel dat we het nog spannend vinden om de sprong te wagen van algemene ideeën over cultuurverandering naar eerste concrete stappen.
Naast hoofd onderzoeksbeleid ben ik ook onderdeel van ons facultaire AiM-team, dus ik probeer op verschillende niveaus iets met deze beweging te doen. Zo probeer ik als leidinggevende in gesprekken met medewerkers over de grenzen van de vaste functieprofielen heen te kijken. En binnen de faculteit ga ik graag het gesprek aan over wat we kunnen verbeteren aan onze huidige structuur. Ook op het gebied van open science en open access zijn we druk bezig. Nu we al die wetenschappelijke kennis openbaar hebben gemaakt, is de volgende stap om te zorgen dat die kennis daadwerkelijk wordt bereikt en dat er interactie met de samenleving plaatsvindt. Ook daar hoop ik mijn steentje aan te kunnen bijdragen.’
Kom ook in beweging!
Met het universiteitsbrede Academia in Motion-programma (AiM) willen we een betere balans creëren tussen onderwijs en onderzoek. Ook gaan we op zoek naar nieuwe manieren om onze medewerkers te erkennen en te waarderen, en om Open Science, samenwerking, welzijn en leiderschap centraal te stellen in ons werk.
Heb je vragen over Academia in Motion, of een goed idee dat je wilt delen? Mail naar academiainmotion@bb.leidenuniv.nl.
Tekst: Evelien Flink
Foto’s: Monique Shaw