Onder constante bewaking afreizen naar Oekraïne voor 75 jaar Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens
Wat doe je als je 10 dagen van tevoren hoort dat je bent uitgekozen door the American Society of International Law (ASIL) om deel uit te maken van 75 topjuristen uit Amerika en Europa om 75 juristen uit heel Oekraïne te ontmoeten in Lviv?
Het overkwam twee collega’s van het Grotius Centre for International Legal Studies Anna Marhold, universitair docent en lid van de Adviesraad Internationale vraagstukken (AIV), en Nico Schrijver, Hoogleraar Emeritus en lid van de Raad van State. Zij waren op uitnodiging van de ASIL en de Ukrainian Association of International Law aanwezig op de ‘Stand Tall for the Rule of Law' Conferentie in Lviv, Oekraïne van 7-10 december. Deze werd georganiseerd ter ere van het 75-jarig bestaan van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens en het Genocide verdrag. Anna Marhold vertelt over haar ervaringen.
Hoe is jullie deelname aan deze conferentie tot stand gekomen?
Eerder dit jaar had de ASIL de conferentie al aangekondigd. Wij (Anna en Nico) hoorden, hoewel wij ons al veel eerder hadden opgegeven, pas tien dagen van tevoren dat we waren uitgekozen om aan de conferentie deel te nemen. Op dat moment waren we in nevelen gehuld over wat ons te wachten stond.
Wat was de reden voor deze locatie?
De Universiteit van Lviv is een historische en symbolische plek, omdat zowel Sir Hersch Lauterpacht, de ‘founding father’ van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens, als Rafael Lemkin, verantwoordelijk voor de schepping van het Genocideverdrag, voor de Tweede Wereldoorlog aan de universiteit van Lviv hebben gestudeerd. Op de vierde dag onderschreven alle deelnemers de ‘Lviv Principles’. Daarmee werd op officiële wijze de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens en het Genocideverdrag symbolisch benadrukt. Direct daarna ging het alarm van de air alert app af, omdat er in Rusland een MiG-29 gevechtsvliegtuig was opgestegen. Een zeer vreemde gewaarwording. Gelukkig meldde de beveiliging, die constant bij de conferentie aanwezig was, dat schuilen in dat concrete geval niet nodig was.
Hoe verging de reis ernaartoe?
Vanwege de code rood die er voor afreizen naar Oekraïne is afgegeven, moesten we eerst goedkeuring krijgen van de faculteit en eigenlijk ook van het College van Bestuur. Dit laatste is vanwege de korte tijd die we hadden niet gelukt, maar de ASIL zorgde voor een volledige verzekering van alle afreizende deelnemers naar Lviv. Ook kregen we een verplichte securitytraining en moesten we die air alert app downloaden. De reis ernaartoe was zeer intensief en bestond uit een vliegreis naar Warschau en vanaf daar nog zes uur met de bus naar Lviv. Eenmaal daar werden we samengevoegd met 75 Oekraïense juristen op de Universiteit Ivan Franko.
Wat was jullie rol op de conferentie?
Collega Nico Schrijver is gevraagd om te spreken in het panel ‘Reimagening our Global Security Architecture’. Hij was hiervoor aangewezen vanwege zijn kennis en publicaties over de impasse binnen de VN-veiligheidsraad en de mogelijkheden van de Algemene Vergadering van de VN hierin. Mijn expertise ligt op het gebied van internationaal handelsrecht en was uitgenodigd als rapporteur van de ‘Law and Development’ roundtable.
Wat werd er tijdens de conferentie besproken?
Gedurende vier dagen spraken we samen met Oekraïense collega’s in panels en roundtables over onderwerpen voortvloeiend uit de Russische invasie, zoals het aansprakelijk stellen van Rusland onder het internationaal recht en het vervolgen van oorlogsmisdaden. Maar ook de wederopbouw tijdens en na de oorlog van Oekraïne en de toetreding tot de EU.
Wat sprong er voor jou uit?
We hebben veel gesproken met collega’s uit het vakgebied, zoals advocaten, VN-medewerkers die zich met tribunalen bezighouden, mensen die voor de regering werken enzovoort. Maar ik ben vooral onder de indruk van de gedrevenheid en het optimisme van onze Oekraïense collega’s die ondanks alles, vanuit het hele land voor deze conferentie naar Lviv zijn gekomen. Hoewel er risico’s aan verbonden waren, was het een onvergetelijke ervaring en zie ik onze deelname ook als een steunbetuiging. We moeten hen blijven steunen in hun strijd tegen de agressor.
