VN-rapporteur op bezoek in Leiden: ‘Schort levering van wapens aan de strijdende partijen op’
Francesca Albanese, VN-rapporteur voor de mensenrechten in de bezette Palestijnse gebieden, bezocht op 8 december de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden in het kader van de Internationale Dag van de Rechten van de Mens. Albanese sprak daar onder andere over de juridische implicaties van het aanhoudende conflict in de Gazastrook.
Als speciale rapporteur monitort Albanese schendingen van het internationaal recht en mensenrechten in de Palestijnse gebieden en rapporteert daarover aan de Verenigde Naties. ‘Als ik zie dat er schendingen van het internationaal recht plaatsvinden, dan is het mijn verantwoordelijkheid om te strijden voor rechtvaardigheid, en verder misbruik en internationaal geweld te voorkomen.’
Leven onder militaire bezetting
Met verschillende voorbeelden wilde de Italiaanse jurist voor het aanwezige publiek begrijpelijk maken hoe het voor Palestijnen is om 56 jaar lang onder militaire bezetting te leven. Tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 veroverde Israël namelijk de Westelijke Jordaanoever op Jordanië en de Gazastrook op Egypte. Albanese legde uit dat allerlei militaire regels sindsdien tal van aspecten van het Palestijnse leven beheersen, van het belastingsysteem en het onderwijs tot aan bedrijfsvoering en het verkeer. Het Israëlische leger heeft zich daarnaast het recht toegeëigend om Palestijnse steden binnen te vallen en doet dat duizenden keren per jaar.
Geen noodzaak, maar ook geen rechtvaardiging
‘Er is geen militaire noodzaak die deze bezetting rechtvaardigt’, stelde Albanese. ‘Het Israëlische leger is daar alleen om Israëlische nederzettingen te beschermen die in bezet gebied zijn gebouwd. Israël schendt hiermee Artikel 39 van het Vierde Geneefse Verdrag ter bescherming van burgers in oorlogstijd’. Dit rechtvaardigt echter niet de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober, benadrukte ze vervolgens ‘Er zijn regels waar ook mensen in bezette gebieden zich aan moeten houden. Je doodt geen burgers en ontvoert hen niet. Ook is het verboden soldaten te ontvoeren om hen voor onderhandelingen te gebruiken.’
Geen zelfverdediging
Maar de wreedheid van Hamas tegen Israëlische burgers rechtvaardigt volgens Albanese evenmin het geweld dat Israël nu tegen de Palestijnen in de Gazastrook gebruikt. ‘Israël had het recht om haar bevolking te beschermen en om gevaren te neutraliseren, maar wat het Israëlische leger nu doet, voldoet op geen enkele manier aan de normen van internationaal recht, zelfs niet aan de eisen die het internationaal recht stelt aan de term ‘zelfverdediging.’ Albanese en verschillende collega-rapporteurs van de VN hebben ondertussen al enkele keren de noodklok geluid, omdat er sprake zou zijn van ernstige schendingen van mensenrechten tegen de Palestijnse bevolking.
Stoppen van het geweld
Verschillende studenten uit de zaal vroegen Albanese aan het eind van haar lezing hoe het geweld volgens haar beëindigd kan worden. De VN-rapporteur gaf aan dat dit niet lukt zolang andere landen alleen maar in algemene termen zeggen dat Israël zich aan het internationaal recht moet houden. ‘Dit is wat de meeste Westerse landen op het moment doen. Om het geweld echt te laten stoppen zijn diplomatieke, politieke en economische maatregelen nodig. En schort de levering van wapens aan de strijdende partijen op.’
Foto's: Marc de Haan