Wethouder Oss over vijftig jaar archeologische samenwerking met Leiden: ‘We willen dat inwoners van het erfgoed kunnen proeven’
De Gemeente Oss is een begrip in de wereld van de Nederlandse archeologie. Al vijftig jaar leggen Leidse archeologen, in samenwerking met inwoners van Oss, de geschiedenis van de gemeente bloot. 2024 is het archeologisch jaar van Oss! In een reeks van interviews blikken we terug op vijftig jaar samenwerking en kijken we naar de toekomst. We trappen de reeks af met Sidney van den Bergh, als wethouder in Oss verantwoordelijk voor archeologie en erfgoed.
Bijzonder erfgoed
Oss heeft een rijke archeologische geschiedenis. De eerste boeren van Nederland lieten er hun sporen na, een rijk vorstengraf uit de ijzertijd geeft een adellijke allure aan het gebied en de Romeinen zagen het als een goede plek om zich te vestigen. Wethouder Van den Bergh is zichtbaar trots als hij vertelt over de archeologie van Oss. ‘We hebben mooie vindplaatsen, enthousiaste lokale archeologen en een stevig archeologisch beleid, mede door onze band met de Leidse archeologie. We zijn ons bewust van het bijzondere erfgoed van de gemeente en we maken er werk van om de archeologische vondsten naar de toekomst toe te bewaren.’
Betrokken inwoners
Voor de gemeente is de samenwerking met de Universiteit Leiden cruciaal geweest. ‘De archeologische opgravingen van de afgelopen vijftig jaar hebben ons heel veel mooie resultaten opgeleverd. Ik vind echt dat de universiteit dat op een fantastische manier heeft gedaan.’ Van den Bergh wijst specifiek op de betrokkenheid van de inwoners. ‘Door het Leidse veldwerk konden wij onze inwoners in contact brengen met ons erfgoed. Nieuwsgierige Ossenaren konden de opgravingen bezoeken en zelfs meegraven. Dat doet een gemeente niet zelf. Daar ben ik dankbaar voor.’
Proeven van het erfgoed
In 2024 vieren we vijftig jaar archeologische samenwerking en zowel vanuit Leiden als vanuit Oss worden er allerlei activiteiten voorbereid. ‘We brengen de archeologie bijvoorbeeld naar de mensen in het project vitrines in de wijken,’ meldt Van den Bergh. ‘Hiermee stellen we lokale archeologische vondsten in de eigen wijk tentoon. Ook wordt er een theatervoorstelling georganiseerd over de Vorst van Oss, in samenwerking met Leiden.’ Daarnaast vinden er zoals ieder jaar weer meegraafdagen plaats tijdens de Leidse opgraving. ‘Alle initiatieven die de lokale archeologische werkgroepen oppakken maakt zichtbaarheid op laagdrempelige manier mogelijk. We willen dat inwoners van het erfgoed kunnen proeven.’
Keten van generaties
Het Osse erfgoed maakt Van den Bergh bewust van een keten van generaties die gebruik hebben gemaakt van de gemeentegronden. ‘We kunnen archeologisch aantonen dat er hier al heel lang mensen wonen. De Ossenaren uit het verleden hebben zo goed voor het land gezorgd dat ze daarmee generatie op generatie het gebied hebben doorgegeven. Dat moeten wij ook doen voor de generaties die na ons komen. Dat is iets dat archeologie heel erg naar voren brengt.’ Bovendien zijn er directe verbanden te leggen. ‘4000 jaar geleden boerde men al op de overgang van zand- naar kleigronden. Dat is iets dat we nog altijd doen.’
Gevoel van trots
En wat zal de toekomst brengen voor het Osse erfgoed? ‘De komende jaren zullen we de basis leggen voor de toekomstige ontwikkeling van de stad. Dit geeft ons een opgave op het gebied van mobiliteit, wonen en erfgoed.’ Van den Bergh is een voorstander van het actief gebruikmaken van erfgoed. ‘We moeten het erfgoed respecteren en bewaren voor het nageslacht. De archeologische waarde die in de grond zit willen we terugzien in de leefomgeving. Dit maakt de leefomgeving aangenamer en zal bijdragen aan een gevoel van trots bij de inwoners van Oss.’