Conferentie tienjarig bestaan van het internationaal kinderrechtenverdrag OPIC
Tijdens een driedaagse conferentie van 10 tot en met 12 april stonden het Leiden Children’s Rights Observatory, de Leiden Law Academy, UNICEF en de Petitions Section van het Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Mensenrechten stil bij het tienjarige bestaan van het internationaal kinderrechtenverdrag Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child on a Communications Procedure (OPIC).
De conferentie bij de Universiteit Leiden diende als platform voor reflectie, samenwerking en strategische planning voor het recht van kinderen wereldwijd op toegang tot de rechtspraak. Deskundigen, beleidsmakers, academici, professionals, overheidsambtenaren en jongeren gingen met elkaar in gesprek om de vooruitgang van de afgelopen tien jaar te bespreken en een pad uit te stippelen voor het verbeteren van de toegang tot de rechtspraak voor kinderen wereldwijd via OPIC. De conferentie werd gesponsord door de Janivo Stichting, de Adessium Foundation en de Gravin van Bylandt Stichting.
Dag 1 en dag 2
Dag 1 begon met een openingsceremonie onder leiding van prof. Ton Liefaard, voorzitter van de afdeling Jeugdrecht en Gezondheidsrecht en oprichter van het Leiden Children's Rights Observatory. Tijdens de opening werden er toespraken gehouden van vooraanstaande gasten waaronder prof. Ann Skelton, voorzitter van het VN-Comité inzake de Rechten van het Kind, Anna Batalla van de Petitions Unit OHCHR en Bo Viktor Nylund, directeur van UNICEF Innocenti – Global Office of Research and Foresight.
Tijdens de eerste keynote-sessie van het congres werd er teruggekeken op de afgelopen tien jaar van OPIC. De eerste keynote, met de titel ‘OPIC Taking stock of the last 10 years, an insider’s perspective’, werd gegeven door Benoit van Keirsbilck, voorzitter van de OPIC-werkgroep van het VN-Comité inzake de Rechten van het Kind en bood waardevolle inzichten in de ontwikkeling van het protocol. De tweede keynote, ‘Een kritische evaluatie van 10 jaar OPIC’, werd gepresenteerd door Ton Liefaard en bood een uitgebreide analyse van de impact van het protocol en een reflectie op de doeltreffendheid en normatieve legitimiteit van OPIC. Na deze keynote-sessies gaven verschillende leden van het VN-Comité inzake de Rechten van het Kind hun visie op OPIC. Hun presentaties zette de toon van het congres.
De eerste dag werd afgesloten met een welkomstborrel georganiseerd door Gemeente Leiden. Tijdens deze borrel hield de 14-jarige klimaat- en kinderrechtenactivist Francisco Vera een inspirerende toespraak waarin hij het belang benadrukte voor het verbeteren van de toegang tot de rechtspraak voor kinderen wereldwijd.
Op dag 2 waren er lezingen over de toegang tot de rechtspraak voor kinderen en reflecties van verdragsorganen zoals het Afrikaanse Comité van Experts inzake de Rechten en het Welzijn van het Kind en het Comité voor het uitbannen van alle vormen van discriminatie van vrouwen. Verschillende onderzoeken naar de betrokkenheid van belanghebbenden en de ontwikkeling van kindgerichte trajecten rondom OPIC werden gepresenteerd.
Een van de sessies werd voorgezeten door Francisco Vera. Tijdens deze sessie werd de nadruk gelegd op het belang van het betrekken van kinderen en jongeren bij het opstellen van beleid en praktijken die invloed hebben op kinderlevens.
Tijdens het congres werd aandacht besteed aan de essentiële rol van belanghebbenden bij het bevorderen en beschermen van kinderrechten via verschillende mechanismen, waaronder onafhankelijke kinderrechteninstellingen, de burgermaatschappij, de rechterlijke macht en overheidsinstanties. Deze presentaties belichtten de unieke bijdrage van elke groep belanghebbenden, van het aanmoedigen van bekrachtiging en directe betrokkenheid bij OPIC tot het pleiten voor kinderrechten zowel in Nederland als op internationaal niveau.
De strategische procesvoering kwam ook aan bod, en met name het steunen van aanvragers bij individuele communicatie over het aanvechten van collectieve uitzettingen en het bijbehorende grensgeweld tegen kinderen. De lessen die werden getrokken uit de OPIC-procedure werden gebruikt om het belang te benadrukken van het aanpakken van systemische problemen en obstakels voor de toegang tot de rechtspraak onder kwetsbare kinderen. En dan met name de kinderen die worden getroffen door het migratie- en grensbeleid.
Het symposium werd afgesloten met een slotgesprek dat terugkeek op de bredere agenda voor de toegang van kinderen tot de rechtspraak. Deze sessie werd voorgezeten door prof. Ton Liefaard, met bijdragen van professor Ann Skelton, Benoit van Keirsbilck, Anna Batalla en Bo Viktor Nylund. De afsluitende borrel werd verzorgd door De Gruyter Brill.
Nevenevenementen
Door het congres werden verschillende nevenevenementen georganiseerd die de discussies en resultaten hebben verrijkt. Zo was er een besloten bijeenkomst met de Nederlandse overheid en het VN-Comité inzake de Rechten van het Kind. Tijdens deze bijeenkomst heeft staatssecretaris Maarten van Ooijen de toezegging van de overheid herhaald om OPIC te bekrachtigen. Daarnaast was er een academisch werkcollege van het Child Friendly Justice European Network (CFJ-EN) met de thema ‘Bridging the Gap - Exploring Academia's Role in Collaborative Advancements of Child-Friendly Justice in Europe’. Dit heeft geleid tot de ondertekening van een memorandum van overeenstemming (MvO) tussen het CFJ-EN en de Universiteit Leiden. Het eerste rondetafelgesprek onder experts werd georganiseerd in samenwerking met het Comité inzake de Rechten van het Kind ter voorbereiding op de aanstaande General Comment over ‘Children's Rights to Access to Justice and Effective Remedies’.
Uitkomsten en uitgebreid verslag
De prestaties en sprekers tijdens het congres gaven een goed beeld van de uitdagingen en toekomstige richtingen van OPIC op het gebied van het verbeteren van de rechten van kinderen over de hele wereld. Door de diverse perspectieven en expertises van de deelnemers bevestigden zij hun toewijding aan een betekenisvolle toegang tot de rechtspraak voor kinderen en aan het verlenen van een stem aan kinderen in besluitvorming die hun levens beïnvloedt. Hierdoor sloeg het congres nieuwe wegen in en maakte het de weg vrij voor het bevorderen en versterken van de toegang tot de rechtspraak voor kinderen wereldwijd. De Universiteit Leiden blijft zich inzetten om hieraan bij te dragen door onderzoek, onderwijs en vele andere activiteiten op het gebied van kinderrechten en de toegang van kinderen tot de rechtspraak.
Het uitgebreide verslag van het congres wordt binnen enkele weken door het Leiden Children’s Rights Observatory gepubliceerd. Wordt vervolgd!
