Aandacht voor onderwijs en cultuur op laagste punt in twintig jaar
Na een uitgebreide inhoudsanalyse van het coalitieakkoord is een sterke val te zien in de aandacht voor onderwijs & cultuur, wetenschap & technologie én defensie. Dit concluderen universitair bestuurskundedocenten Gerard Breeman en Arco Timmermans. Zij vergeleken de inhoud met alle regeerakkoorden in Nederland sinds 1963.
Hieronder de analyse:
Dat het een hoofdlijnenakkoord is, blijkt ook uit onze analyse die is gebaseerd op een systematische codering van alle onderwerpen in akkoorden sinds 1963. Het akkoord is met iets onder de 11.000 woorden zeer kort en het telt ook minder verschillende onderwerpen dan eerdere akkoorden. Er moet nog veel verder worden uitgewerkt. Naast de statements die no-nonsense moeten uitdrukken, zijn er veel vage of algemene punten genoemd. De kans is klein dat de vier partijen het over al die punten het straks onderling meteen eens zijn.
Moeilijke opgave
Dit geldt om te beginnen voor de grote dalers in de aandacht. Onderwijs & cultuur staat op het laagste punt in twintig jaar. Deze sterke val van de aandacht gaat gepaard met voorgenomen bezuinigingen. Alle reacties op het akkoord lezende, zal dit nog een moeilijke opgave worden. Ook over defensie gaat het dit keer minder, wat opvallend is. Dit geldt ook voor buitenlandse handel. Er wordt wel over internationale spanningen gesproken, maar de hoofdlijn is toch sterk op Nederland gericht. Er wordt aan meer grensbewaking gedaan.
Meeste aandacht naar criminaliteit
De grootste stijgers zijn niet verrassend. Wél opvallend is de combinatie van alle thema’s waar deze coalitie de schouders onder wil zetten: criminaliteitsbestrijding, migratie & burgerrechten, een beter functionerend openbaar bestuur en landbouw & visserij. De meeste aandacht sinds 1963 gaat uit naar onderwerpen die zijn gerelateerd aan criminaliteit en veiligheid.
Migratie is ook prominent, maar in verhouding toch net wat minder dan in 2010, toen er door VVD en CDA een gedoogakkoord met de PVV werd gesloten. Dat hield toen niet lang stand. Ook voor de overheidsfinanciën is er meer aandacht dan de vorige keer. De stokpaardonderwerpen van de vier partijen zijn duidelijk terug te zien in het document.
Dit keer wordt er een stuk minder gelachen
Hoop wellicht van Omtzigt
De partijen hebben geprobeerd deze te vangen met een gezamenlijk motto: hoop, lef en trots. De hoop kwam wellicht van Pieter Omtzigt, de trots van Geert Wilders en het lef van Caroline van der Plas. Misschien is het alleen toeval dat er dan een partijleider ontbreekt bij het bedenken van het motto van de coalitie.
Over de hele linie gezien bevat het hoofdlijnenakkoord de grootste verschuiving in de aandacht voor problemen en oplossingen sinds het eerste Paarse kabinet van PvdA, VVD en D66 in 1994, precies 30 jaar geleden. Toen zagen we bij het aantreden van het kabinet een vrolijk stel nieuwe bewindspersonen die er echt zin hadden om met elkaar aan de klus te beginnen. Dit keer wordt er een stuk minder gelachen en lijkt het erop dat de vier partijen nu al weten dat het heel moeilijk zal worden om de plannen allemaal uit te gaan voeren.
Tekst en grafieken: Arco Timmermans & Gerard Breeman
Foto: Pixabay