Hoopvolle inzichten over klimaat en biodiversiteit in LDE whitepaper
Een bankier die geld verdienen op de tweede plaats zet én winst maakt. Een boer die stopte met ploegen en insecticiden, maar toch goed oogst. Een nieuw white paper van Leiden-Delft-Erasmus en Naturalis laat zien hoe de ontmoeting van disciplines oplossingen biedt voor klimaatverandering en biodiversiteitsverlies.
Ecosystemen behouden en biodiversiteit stimuleren: dat is pas echt efficiënt om klimaatverandering te beteugelen. Alleen: onderzoekers en beleidsmakers op de gebieden van klimaat en biodiversiteit maken te weinig gebruik van elkaars kennis, ervaring en oplossingsrichtingen. LDE Dean Wim van den Doel: ‘De LDE-universiteiten willen de twee velden meer integreren, om ook beleidsmakers daartoe aan te zetten. Want het wordt steeds duidelijker hoe sterk klimaat en biodiversiteit met elkaar samenhangen. Echte oplossingen voor klimaatverandering en biodiversiteitsverlies kunnen we alleen bereiken door deze problemen in samenhang te benaderen.’
Rijken stoten veel meer CO2 uit
In een nieuw initiatief verkent Leiden-Delft-Erasmus welk interdisciplinair onderzoek al bestaat binnen de universiteiten en welke kansen er zijn om samenwerking op het gebied van interdisciplinair biodiversiteits- en klimaatonderzoek verder uit te breiden. De vijfde LDE-white paper Verbind klimaat en biodiversiteit – Voor samenleving, economie en natuur geeft een aanzet.
Zo laat antropologiehoogleraar Marja Spierenburg zien dat een eerlijke verdeling tussen rijk en arm essentieel is om klimaatverandering en verlies van biodiversiteit te stoppen. ‘De rijkste één procent van de mensen op aarde stoot twee keer zoveel broeikasgassen uit als de armste helft van de wereldbevolking. We moeten begrenzen hoeveel uitstoot en vervuiling rijke mensen mogen veroorzaken.’
Economie met ecologie als startpunt
De Rotterdamse Banking & Finance-hoogleraar Dirk Schoenmaker trapt een heilig huis binnen de economie omver. ‘De hele doelstelling binnen het economische denken moet veranderen. Als je startpunt van denken de ecologie is, dan is helder dat we gewoon minder moeten gaan vliegen.’ Ecoloog Willem Ferwerda, ook verbonden aan de Erasmus Universiteit, remt natuurherstel in grote gebieden klimaatverandering af én geeft mensen een beter bestaan. ‘Echte klimaatadaptatie zit niet alleen in hogere dijken.’
Uitstervende soorten en witte huizen
Naturalis-directeur Koos Biesmeijer, onder meer bekend van zijn onderzoek naar bijen, vertelt over de relatie tussen biodiversiteit en klimaat. ‘Bij 2 graden opwarming sterft 6 procent van de soorten uit.’ Herman Russchenberg, hoogleraar Atmospheric Remote Sensing en directeur van het TU Delft Klimaatinstituut, vertelt dat alle huizen wit schilderen juist zorgt voor meer hitte in de stad die de toch al kwetsbare begroeiing bedreigt. En hij mag dan als ‘wolkenprofessor’ onderzoek doen naar mogelijkheden om met wolkenvorming het klimaat bij te sturen, hij hoopt dat het nooit nodig zal zijn. ‘Met sleutelen aan het klimaat kun je allerlei politieke conflicten over je afroepen en het kan leiden tot verandering in biodiversiteitspatronen.’
‘Er kan ook heel veel wel’
Op deze manier bieden acht wetenschappers inzichten en oplossingen in deze uitgave. En acht anderen vertellen hoe zij nu al werken met die oplossingen. Bijvoorbeeld in windmolenparken, duingebied Meijendel, de rechtszaal, op hun eigen akker of als bankier. ‘Er kan ook heel veel wel’, laat bijvoorbeeld de Delftse stadsecoloog Diny Tubbing zien met neststenen en dakgroen.
De oplossing begint met een visie
Er gebeurt dus al veel, maar er moet nog veel meer gebeuren. Jan Willem Erisman, hoogleraar Milieu en duurzaamheid in Leiden, schrijft in de inleiding: ‘Het begint met een gedeelde visie over hoe wij in de toekomst met elkaar willen leven binnen de kaders van een leefbare aarde. Die biedt genoeg ruimte voor iedereen om prettig te kunnen wonen, werken, reizen, recreëren en samenleven.’ De hele samenleving zou erbij floreren, concludeert ook zijn collega Paul Behrens die een vergezicht op nieuwe, duurzame landbouwstijlen geeft. Die geven biodiversiteit een boost, en besparen enorm veel CO2-uitstoot.