Rafal Matuszewski krijgt beurs voor workshop over adolescentie en seksuele rijpheid in historisch en intercultureel perspectief
Wanneer ben je (seksueel) volwassen? Een KNAW-subsidie stelt universitair docent Rafal Matuszewski van het Instituut voor geschiedenis in staat om een interdisciplinaire workshop over deze vraag te organiseren.
‘Wereldwijd is er weinig consensus over waar de grens tussen de kindertijd en seksuele volwassenheid ligt of zou moeten liggen’, legt Matuszewski uit. ‘Die verschillen zijn duidelijk te zien in nationale wetgeving. In Bahrein ligt de leeftijd waarop je toestemming voor seks zou kunnen geven op 21 jaar, in Nigeria is dit 11. Aan deze voorbeelden zie je dat het moment waarop iemand wordt gezien als volwassene niet noodzakelijkerwijs, of in elk geval niet uitsluitend, alleen afhangt van de fysieke of mentale ontwikkeling van het individu, maar dat dit ook sociaal en cultureel is bepaald.’
Om dit samenspel van factoren in kaart te brengen, pleit Matuszewski voor interdisciplinair onderzoek. ‘Als historicus heb ik een enorm zwak voor antropologie en sociologie’, geeft hij toe. ‘Ik doe daarom graag onderzoek naar mensen en sociale fenomenen in een brede historische context en gedurende een lange tijd, waarbij ik altijd probeer om over de grenzen van mijn eigen veld van de Griekse oudheid te kijken. Juist door afstand te nemen van wat je weet, zie je de zaken helder, zoals Carlo Ginzburg het ooit zei. Een heel geschikte manier om dat te doen is om de dialoog aan te gaan met collega’s die dezelfde onderwerpen onderzoeken, maar dan vanuit andere disciplines of methodes.’
Workshop
Matuszewski organiseert daarom in april 2025 de workshop The Social and Cultural Construction of Adulthood and Sexual Maturity: Historical and Cross-Cultural Perspectives, waarvoor hij een Early Career Partnership ontving van de KNAW. Deze beurs van tienduizend euro stelt gepromoveerde onderzoekers aan het begin van hun carrière in staat een bijeenkomst te organiseren. ‘Door een groep wetenschappers de gelegenheid te bieden hun bevindingen over volwassenheid en seksuele rijpheid te laten delen en vergelijken, hoop ik de kloof tussen de geesteswetenschappen en de beta-wetenschappen te verkleinen’, zegt hij.
‘De verkenningen naar verschillende culturen en historische perioden kunnen worden aangevuld met inzichten van experts in psychologie en neurowetenschappen (die bijvoorbeeld werken aan de ontwikkeling van de hersenen in de puberteit). De bijeenkomst zal daarom waarschijnlijk licht werpen op de processen en dynamiek van de constructie van menselijke volwassenheid – en daarmee op een complex onderwerp met een aanzienlijke maatschappelijke relevantie.’